Το Τέταρτο Κουδούνι: Σεισμικές δονήσεις μεγέθους 4,1 της κλίμακας Χατζάκη στο Ν(έο) Ε(θνικό) Θ(έατρο)…

Στην Θεσσαλονίκη, στο υπό την ανάλογην διεύθυνσιν ΚουΘουΒουΕ, κάτι τέτοια συμβάντα τα κατάπιναν αμάσητα _ έως και «κόμμα» Χατζακιστών ηθοποιών ΚΘΒΕ είχε ιδρυθεί (γνωστό, πλέον, μετά τα απαρηγόρητα αποχαιρετιστήρια πανιά _ τα βάψανε μαύρα, όπως λέμε… _ που κρέμασαν στο θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, όταν ο κ. Χατζάκης έβαλε πλώρη για τον χαμουτζήδικο νοτιά, και ως «Οι Χήρες και τα Ορφανά»).
Στην Αθήνα, μπα. Όλο και κάποιες μικρομεσαίες σεισμικές δονήσεις συμβαίνουν στη χατζάκειο επικράτεια _ μεγέθους κάτι μεταξύ 4 και 4,5 βαθμών της κλίμακας Χατζάκη. Να ευχηθώ να μην είναι προσεισμοί… Πού ξέρετε, όμως; Μπορεί κι εδώ να επωάζεται ανάλογο «κόμμα» με τίτλο «Οι Φίλοι του Σωτήρη…
                                                                            ***

Είδα την «Θλιμμένη Τζάσμιν» του Γούντι Άλεν. Μη μου θυμώσετε αλλά δεν τρελάθηκα. Μια απλώς συμπαθητική ταινία μού φάνηκε. Και την Κέιτ Μπλάντσετ, που ‘ναι και αγαπημένη μου, πολύ καλή τη βρήκα αλλά σαφώς μου ‘χει αρέσει πολύ περισσότερο σ’ άλλους ρόλους. Αλλά δεν ειν’ αυτό το θέμα μου. Το θέμα μου είναι πως έμεινα με την απορία ότι ενώ ήδη απ’ το πρώτα πλάνα κατάλαβα πως πρόκειται για διασκευή απ’ το «Λεωφορείο ο Πόθος» του Τένεσι Γουίλιαμς _ ναι, καλή, δημιουργική διασκευή αλλά πάντως διασκευή _, ούτε μια, σύντομη, αναφορά, ούτε μια, έστω, αράδα δε διάβασα περί αυτού στους τίτλους _ αρχής τε και τέλους. Έψαξα έως και στην επίσημη ιστοσελίδα της ταινίας, τίποτα.

Καλά, εδώ γίνεται χαμός με τα πνευματικά δικαιώματα, καλά εδώ ολόκληρη αμερικάνικη κινηματογραφική βαριά βιομηχανία έχουμε, κανένας δεν αντέδρασε; Κανένας δε διεκδίκησε δικαιώματα Τένεσι Γουίλιαμς; Δεν υπάρχουν δικαιώματα; Ξέρω πως αυτά αβέρτα συμβαίνουν εν Ελλάδι _ κάποτε είχα βγάλει στη φόρα μια τέτοια ιστορία κι είχα, μάλιστα, εμπλακεί σε δίκη και πώς τα κουκούλωσε στο άψε – σβήσε το κύκλωμα πού να σας τα λέω… Αλλά συμβαίνουν, τελικά, και εις Εσπερίαν…

                                                                                ***

Είδα τον «Ονιέγκιν» της Μετροπόλιταν Όπερα σε ζωντανή μετάδοση στο Μέγαρο και σας έγραψα ήδη για τα κοστούμια της _ τα ανεπανάληπτα. Διάβασα και την εξαιρετική συνέντευξη της Χλόης Ομπολένσκι στην Ίσμα Τουλάτου _ μαζί με το ρεπορτάζ για την πρεμιέρα _, στο «Βήμα», στην ηλεκτρονική έκδοση.

Ξέρω τη δουλειά της απ’ την εποχή της «Μαχμπχάρατα» του Πίτερ Μπρουκ _ της έχω κάνει και δυο, τουλάχιστον, συνεντεύξεις. Μαθήτρια του Τσαρούχη _ απ’ τον οποίο πάρα πολλά έμαθε _, η διεθνής μας σκηνογράφος / ενδυματολόγος, που παραδίδει μαθήματα λιτότητας με τη δουλειά της, στην Ελλάδα συνεργάστηκε μόνο (ελπίζω πως δεν ξεχνώ κάτι) με τον Κάρολο Κουν _ στα πρώτα της βήματα, πριν ξεκινήσει την καριέρα της στο εξωτερικό _, με τον Λευτέρη Βογιατζή (στο θέατρό του της «Οδού Κυκλάδων» _ θυμηθείτε την «Αντιγόνη» τους … _ και στο Θέατρο «Οδού Κεφαλληνίας» της Μπέττυς Αρβανίτη, στις «Δούλες») _ και με την Άννα Κοκκίνου. Και με ΚΑΝΕΝΑ κρατικό Θέατρο. Ούτε με το Εθνικό, ούτε με το ΚΘΒΕ, ούτε με την Λυρική. Δεν ξέρω αν, τυχόν, κάποτε της έγινε πρόταση και την αρνήθηκε. Αλλά το θεωρώ ντροπή να μην έχει συνεργαστεί. Ένα εθνικό κεφάλαιο όπως η Χλόη Ομπολένσκι. Πόσω μάλλον όταν κρατάει την επαφή της με την Ελλάδα, μιλάει άψογα ελληνικά κι έχει σπίτι στην Ελλάδα.
                                                                            ***  

Το διάβασα, γραμμένο από μια κυρία, στο ιστολόγιο «Τόπος Θεάτρου»:«Έχω πεθυμήσει να δω μια ωραία κλασική παράσταση. Μια παράσταση που να βασίζεται στο κείμενο, στις εσωτερικές ερμηνείες. Χωρίς εφέ, χωρίς ανούσιους μοντερνισμούς, χωρίς ‘βασισμένο στο…’ και χωρίς το απαραίτητο γυμνό… Αισθάνομαι, σα θεατής, ότι πολλές παραγωγές με αντιμετωπίζουν σαν πεινασμένο καταναλωτή. Σα γάϊδαρο που κυνηγάω το καρότο. Αν κάποιος έχει δει μια παράσταση και έχει συγκινηθεί παρακαλώ να το πει. Ευχαριστώ εκ των προτέρων». Κάποιες στιγμές νοιώθω να ‘χω πεθυμήσει το ίδιο. Και με «κανονικά» σκηνικά να προσθέσω… Προσπαθώ να βλέπω τις παραστάσεις των καινούργιων, των νεανικών ομάδων. Κάποτε έβλεπα τις περισσότερες. Τώρα πια δεν μπορώ. Δεν είναι μόνο πως κουράστηκα. Είναι πως έχουν πληθύνει τόσο πολύ… Η άμμος της θαλάσσης. Δεν τις προλαβαίνεις. Πληθωρισμός. Και τ’ αποτελέσματα πολύ φτωχά _ να το κρύψω;

                                                                             ***

Ξαφνικά, όμως, να την η εξαίρεση. Η ομάδα δεν έχει καν όνομα _ είναι οι φετινοί απόφοιτοι της δραματικής σχολής του Εθνικού. Κι η παράσταση, η διπλωματική τους εργασία ως τελειοφοίτων: «Πενθεσίλεια». Κλάιστ, Γερμανία, 19ος αιώνας και σκηνοθέτης ο δάσκαλός τους Ακύλλας Καραζήσης. Η Πενθεσίλεια των Αμαζόνων κι ο Αχιλλέας των Ελλήνων στη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου παύουν να κάνουν πόλεμο και κάνουν έρωτα.
Ο Καραζήσης τους οδηγεί, μέσα απ’ την αφαίρεση και το «φτωχό θέατρο», στην ουσία του κειμένου με όργανο την _ όπως πάντα _ εξαίρετη μετάφραση της Τζένης Μαστοράκη. Το αποτέλεσμα ξεχειλίζει από φρεσκάδα και τάλαντο. Γιατί μπορεί τα δέκα παιδιά να ήξερε να τα διδάξει και να τα οδηγήσει ο Ακύλλας Καραζήσης, που αποδεικνύεται σκηνοθέτης – δάσκαλος, αλλά η αλήθεια είναι πως βρήκε και πρόσφορο έδαφος: είναι και τα δέκα υπέροχα. Μάνος Βαβαδάκης, Δήμητρα Βλαγκοπούλου, Στέλλα Βογιατζάκη, Χαρά -Μάτα Γιαννάτου, Δάφνη Ιωακειμίδου – Πατακιά, Γιάννης Νιάρρος, Γιώργος Ονησιφόρου, Κατερίνα Παπανδρέου, Σπύρος Σταμούλης, Αλέξανδρος Φράγκος, τα ονόματά τους. 
Πηγαίνετε να τα δείτε στο «Bios». Παίζουν τα Δευτερότριτα _ η παράσταση παρατάθηκε μέχρι τις 29 Οκτωβρίου. Θα ευφρανθείτε.

                                                                                 ***

Η απορία μου: γιατί τα ταλαντούχα αυτά παιδιά δε σχηματίζουν μια σταθερή ομάδα; Τον _ καλό _ σκηνοθέτη τον έχουν. Λίγη τόλμη χρειάζεται. Και επιθετική πολιτική. Και παραμέρισμα των εγωισμών. Αν δεν το κάνουν τώρα, πότε θα το κάνουν;

                                                                                 ***

Το σημερινό «Τέταρτο Κουδούνι» θα ‘θελα να το αφιερώσω στον Κωστή Σκαλιόρα. Οι σχέσεις μας ήταν τυπικές. Ίσως και να μην ήξερε πόσο μ’ είχε επηρεάσει όταν, πολύ νέος ακόμα, διάβαζα στο «Βήμα» τις κινηματογραφικές κριτικές του. Πόσο, απ’ τα κείμενα αυτά, έμαθα. Έμαθα να βλέπω _ όσο γίνεται _ ψύχραιμα την καλλιτεχνική πράξη και να αποφεύγω να γράφω _ όσο γίνεται _ τη γνώμη μου αγοραία και προς εντυπωσιασμόν. Ίσως και να μην ήξερε πόσο Τον εκτιμούσα. Και όχι μόνο για τη δουλειά του. Αλλά για το Ήθος και την Ευγένεια και τη Σεμνότητα που δίδαξε. Ο Κωστής Σκαλιόρας ήταν για μένα ένα μοντέλο αυτού που ονομάζουμε πνευματικό άνθρωπο και Κύριο. Θα τον θυμάμαι. Ας είναι αναπαυμένος.

Περισσότερα κείμενα του Γιώργου Δ.Κ. Σαρηγιάννη, στο προσωπικό του blog, “Το Τέταρτο Κουδούνι“