Είδαμε τις «Αλεπούδες» στο Επί Κολωνώ- Το τέρας της εξουσίας!

Οι «Αλεπούδες» στο έργο είναι ο υπέρτατος εχθρός, για την επίσημη κυβερνητική γραμμή. Δεν είναι μόνο ένα επικίνδυνο ζώο, αλλά ένα ον με μεταφυσικές δυνάμεις. Μένει αόρατο, είναι παμπόνηρο, μπορεί να εισβάλει ακόμα και στα όνειρα των ανθρώπων και να τους κατευθύνει στην καταστροφή τους. Με τον σαρκασμό της η συγγραφέας βάζει την κυβέρνηση να υιοθετεί έναν παράλογο μύθο, προκειμένου να κρατάει τους υπηκόους δέσμιούς της. Ίσως να υπάρχει εδώ μια υπόμνηση στην διάσημη φράση του Λοκ, ο οποίος σαρκάζει την ιδέα του Χομπς για την ανάθεση από την κοινωνία σε ένα κράτος πανίσχυρο και ολοκληρωτικό, την προστασία της από τις δυνάμεις της αναρχίας. Είναι ηλιθιότητα, λέει πάνω κάτω ο Λοκ, να προσπαθείς να γλιτώσεις από τα κουνάβια ή τις «αλεπούδες», αλλά να μην έχεις πρόβλημα να σε καταβροχθίσουν τα λιοντάρια (υπονοώντας ότι λιοντάρια είναι η απόλυτη κρατική εξουσία).

Στο έργο υπάρχουν τα «λιοντάρια» της εξουσίας, που επικαλούνται τον κίνδυνο από τις αλεπούδες, για να συντηρούν την πολιτική τους επιρροή. Τα ζώα αυτά – όπως αφήνει η υπόθεση του έργου να φανεί- έχουν εξαλειφθεί, χωρίς πάντως κανένα όφελος για την κοινωνία. Η κυβέρνηση δεν τα πάει καλά στο έργο της και οι πολίτες είναι δυσαρεστημένοι. Για να βγαίνει από το πολιτικό αδιέξοδο, επινοεί έναν μυθικό εχθρό, τις Αλεπούδες. Και πάνω εκεί στήνεται η υπόθεση του έργου. Ένας κρατικός λειτουργός με απόλυτη εξουσία μπαίνει στο σπίτι μιας οικογένειας, που έχει μια φάρμα κι έχει χάσει τον γιο της. Η οικογένεια κουβαλάει πολλά τραύματα, ενώ ο κρατικός λειτουργός ξύνει διαρκώς τις πληγές. Η υποψία του είναι ότι υπάρχουν «αλεπούδες» στο κτήμα- ικανές να μολύνουν και την υπόλοιπη χώρα. Στην πορεία (εξαιτίας του κρατικού λειτουργού) δημιουργούνται μεγάλα ψυχολογικά αδιέξοδα στο ζευγάρι, ενώ οι ψυχισμοί των πρωταγωνιστών του έργου υφίστανται μεγάλους κλυδωνισμούς. Οι ακραίες καταστάσεις του έργου οδηγούν σε μια φοβερή σύγκρουση και σε ένα αινιγματικό φινάλε, που θυμίζει λίγο Πίντερ.

Το πολιτικό σύστημα, που περιγράφει το έργο αντλεί στοιχεία από αρκετούς ολοκληρωτισμούς. Για παράδειγμα, ο τεράστιος κρατικός έλεγχος πάνω στην αγροτική παραγωγή θυμίζει Στάλιν, οι μεταφυσικές εμμονές και η αυτομαστίγωση του φανατικού κρατικού λειτουργού ακραία θρησκευτικά καθεστώτα. Η πρόθεση είναι να στοχοποιηθεί ο ολοκληρωτισμός συνολικά ως φαινόμενο και όχι συγκεκριμένα καθεστώτα. Επίσης, είναι φανερό ότι επιδίωξη είναι να φανεί η δύναμη της παράλογης πίστης και του ψεύδους, η οποία στηρίζει αυτά τα καθεστώτα. Ο παραλογισμός της κρατικής προπαγάνδας αποδεικνύεται ιδιαίτερα διαβρωτικός και πείθει ακόμα και τους πρωταγωνιστές, απλούς αγρότες μιας φάρμας.

Η παράσταση της Ελένης Σκότη είναι αρκετά μινιμαλιστική, χωρίς πολύπλοκα σκηνικά. Φωτίζει τόσο τα πολιτικά νοήματα του έργου και τις ψυχολογικές συγκρούσεις μέσα στους ήρωες, σε μια παράσταση που δεν στερείται το σασπένς. Οι πρωταγωνιστές του έργου, η Ιωάννα Παππά και ο Δημήτρης Λάλος, παίζουν το ζευγάρι των απλών αγροτών, που υφίστανται την ψυχολογική βία της κρατικής παρέμβασης. Και οι δύο είναι πολύ καλοί στους ρόλους τους, με εντάσεις και ρεαλισμό. Καλός ήταν και ο Χάρης Χιώτης στον περίπλοκο ρόλο του φανατικού κρατικού λειτουργού (του ανιχνευτή αλεπούδων ή Foxfinder, κατά το αγγλικό), ενώ δεν υστέρησε και η Ιωάννα Κολιοπούλου.

Γενικά, η παράσταση «Αλεπούδες» σου τραβάει το ενδιαφέρον και σε βάζει να σκεφτείς μετά. Είναι ένα έργο με σοβαρά και αρκετά στοχευμένα πολιτικά μηνύματα, που βαδίζει πάντως αρκετά στα χνάρια προηγούμενων δημιουργών. Το πολιτικό όμως βγαίνει – ορθώς- μέσα από το προσωπικό δράμα των ηρώων, ενώ υπάρχει σασπένς και δραματικές εντάσεις, χάρη στους καλούς ηθοποιούς της παράστασης.

Γιώργος Σμυρνής

-Παίζεται Τετάρτη: 19:00, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο: 21:15, Κυριακή: 19:00
Στο θέατρο Επί Κολωνώ (Ναυπλίου 12 & Λένορμαν 94)- Περισσότερα ΕΔΩ