Τα πόστερ που γλίτωσαν από τους Ναζί αναζητούν αγοραστές

O Δρ. Hans Sachs και ο Julius Paul ήταν δύο επιφανή και ιδιαίτερα ευκατάστατα μέλη της «καλής κοινωνίας» του Βερολίνου και της Βιέννης αντίστοιχα. Ο οδοντίατρος Zachs είχε, μεταξύ άλλων, στο πελατολόγιό του τον Αϊνστάιν, ενώ ο κ. Paul προμήθευε με τσιγαρόχαρτα ολόκληρη την Αυστρία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Κατά τη δεκαετία του 1910 οι δύο τους ανέπτυξαν μεγάλο πάθος για τις αφίσες. Άρχισαν να αγοράζουν μανιωδώς αφίσες διαφημιστικές, κινηματογραφικές, πόστερ που προανήγγειλαν εκθέσεις και εκδηλώσεις, αλλά και κομμάτια που «σνόμπαραν» άλλοι συλλέκτες, όπως αφίσες από ζωολογικούς κήπους, αφίσες πορνογραφικές, θρησκευτικές και πολιτικές. Ανάμεσα στα αποκτήματά τους υπήρχαν περίφημα έργα του Toulouse-Lautrec και του Klimt. Art-nouveau αριστουργήματα «μπερδεμένα» με τη βαριά, αυστηρή (και σκοτεινή) τεχνοτροπία που προώθησε ο εθνικοσοσιαλισμός. Για περισσότερα από 20 χρόνια οι δύο συλλέκτες αγόραζαν έργα και αλληλογραφούσαν συχνά μεταξύ τους, ανταλλάσσοντας απόψεις για τις αφίσες τους και απαριθμώντας τις νέες προσθήκες στις συλλογές τους.

Πέρα από την υψηλή κοινωνική τους θέση και την αγάπη τους για τα πόστερ, οι Zachs και Paul είχαν άλλο ένα κοινό στοιχείο: ήταν και οι δύο Εβραίοι. Και αυτό δεν ήταν καλό στην Αυστρία και τη Γερμανία της δεκαετίας του ’30.

Όπως αναφέρει δημοσίευμα των New York Times, το 1938, οι Ναζί ανακάλυψαν ότι ανάμεσα στις 30.000 αφίσες του οδοντιάτρου Zachs βρίσκονταν πολλές που είχαν ως θέμα την αντι-ναζιστική προπαγάνδα. Αυτές οι αφίσες-ντοκουμέντα έλειπαν από το αρχείο τους. Αποφάσισαν κατάσχεση, αναγκάζοντας τον οδοντίατρο να φορτώσει ο ίδιος τη συλλογή του στα καμιόνια.

Την ίδια εποχή, ο Julius Paul εγκατέλειπε τον μάταιο τούτο κόσμο, κληροδοτώντας τις δικές του 6.372 αφίσες σε έναν ανιψιό του, ο οποίος φρόντισε να πουλήσει περίπου 3.500 από αυτές στο μουσείο Albertina της Βιέννης.

Ο Zachs, οι απόγονοί του και οι συγγενείς του Paul προσπάθησαν επί σειρά ετών να εντοπίσουν και να ανακτήσουν τις αφίσες. Ο ίδιος ο οδοντίατρος πέθανε το 1974, με τον καημό ότι δεν κατάφερε ποτέ να ξαναδεί τη συλλογή που με τόσο κόπο και χρήματα είχε δημιουργήσει. Τελικά, μετά από προσπάθειες πολλών ετών, ο γιος του πήρε στα χέρια του 4.344 αφίσες. Η τύχη των υπολοίπων όμως εξακολουθεί να αγνοείται. Στην περίπτωση της συλλογής Paul, η ιστορία εξελίχθηκε λίγο πιο ομαλά, με το μουσείο Albertina να αναγνωρίζει ότι οι αφίσες ανήκαν σε Εβραίους που έγιναν πρόσφυγες και να τις επιστρέφει στην οικογένεια του μεγιστάνα.

Εντός των επόμενων μηνών, οι αφίσες θα αποκτήσουν νέους ιδιοκτήτες. Οι τιμές εκκίνησης κινούνται γύρω στα 500 δολάρια, αλλά, σύμφωνα με τους εκτιμητές, τα σπανιότερα κομμάτια μπορεί να πωληθούν έναντι 15.000 δολαρίων ή περισσότερο.

Πηγή: metamatic:taf