Τι απαντά το Ίδρυμα Ωνάση στις κατηγορίες για παραποίηση του Καβάφη στα ΜΜΜ

Την αφορμή για την αντιπαράθεση έδωσε μία ερώτηση δημοσιογράφου της Αυγής, η οποία με την διατύπωσή της έκανε λόγο για παραποίηση του στίχου του Καβάφη που εμφανίσθηκε στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Αν και δεν αναφέρθηκε ο στίχος, είναι γνωστό ότι πρόκειται για τον στίχο «είν’ επικίνδυνον πράγμα η βία». Με τον στίχο αυτό ο Καβάφης εννοούσε την βιασύνη και όχι οποιαδήποτε βίαιη δράση.

Ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση Αντώνης Παπαδημητρίου απάντησε ότι δεν θεωρούν ότι παραποιήθηκε ο στίχος και ότι στην συνέχεια, μετά τις αντιδράσεις, προστέθηκε κι ένας ακόμα στίχος, ώστε να φανεί πιο καθαρά του νόημα του. («Να μη βιαζόμεθα• είν’ επικίνδυνον πράγμα η βία.») Επίσης, έκανε λόγο για ιδιαίτερη ευαισθησία κάποιων μελών ενός συγκεκριμένου πολιτικού χώρου, εννοώντας τον Σύριζα, για την οποία απόρησε. Τόνισε ακόμα ότι η πλειονότητα των οπαδών του Σύριζα ήταν θετική με την συγκεκριμένη πρωτοβουλία του Ιδρύματος Ωνάση.

Η απάντησή του αυτή προκάλεσε την αντίδραση της δημοσιογράφου της Αυγής, η οποία τόνισε κατηγορηματικά ότι δεν αντιπροσωπεύει κανέναν κομματικό χώρο, αλλά την εφημερίδα της, την Αυγή. Επίσης, αντέδρασε και μία δημοσιογράφος της Ελευθεροτυπίας με την δήλωση του Αντώνη Παπαδημητρίου, η οποία δήλωσε ότι και η εφημερίδα της αντέδρασε στην χρήση αυτού του στίχου και ότι η Ελευθεροτυπία δεν εκπροσωπεί κανένα κόμμα κι έκανε λόγο για συνολικές αντιδράσεις δημοσιογράφων και κοινού σε σχέση με το συγκεκριμένο ζήτημα.

Ο κ. Παπαδημητρίου επέμεινε στην θέση του, απορώντας μάλιστα για την αντίδραση από την πλευρά ορισμένων μελών του Σύριζα, ενώ τόνισε ότι το 95%. Επίσης, δήλωσε ότι η ευθύνη για την επιλογή των στίχων που προβλήθηκαν στα ΜΜΜ ήταν συλλογική. Από την πλευρά του, ο Ακαδημαϊκός Σύμβουλος Αναστάσιος-Ιωάννης Δ. Μεταξάς αρνήθηκε την κατηγορία για σκόπιμη ενέργεια, την οποία υπονοούσε η λέξη παραποίηση. «Αρνούμαστε κατηγορηματικά κάθε πρόθεση» δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Μεταξάς.

Επίσης, η Αφροδίτη Παναγιωτάκου αρνήθηκε κάθε πολιτική πρόθεση πίσω από την χρήση του συγκεκριμένου στίχου, ενώ δήλωσε ότι ακόμα κι αν χρησιμοποιούσαν τον στίχο «και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους. Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις» θα μπορούσαν κάποιοι να νομίσουν ότι αναφέρονται (με το βαρβάρους) στην Χρυσή Αυγή. Ωστόσο, όπως τόνισε η Διευθύντρια Επικοινωνίας και marketing της Στέγης, ο στίχος που κυριάρχησε στα social media ήταν το «ξένος εγώ, ξένος πολύ».

Το συγκεκριμένο ζήτημα θα συζητηθεί ξανά στην συζήτηση «Τι συμβαίνει όταν ο Καβάφης μπαίνει στο μετρό», που θα πραγματοποιηθεί στις 4 Νοεμβρίου στην Στέγη με σημαντικούς ομιλητές, που θα μιλήσουν για την σχέση του Καβάφη με την ποπ κουλτούρα.

ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΩΝΑΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΚΑΒΑΦΗ

Το κύριο θέμα πάντως της συζήτησης ήταν η αξιοποίηση του αρχείου Καβάφη. Το αρχείο του μεγάλου ποιητή απέκτησε το Ίδρυμα Ωνάση από την οικογένεια Σαββίδη κι έτσι παρέμεινε σε ελληνικά χέρια. Οι στόχοι του Ιδρύματος σε σχέση με το αρχείο είναι η προστασία του υλικού, η βέλτιστη πρόσβαση του στους μελετητές και στο κοινό, η υποστήριξη διεθνούς ενδιαφέροντος, την χρήση νέων τεχνολογιών και την επαφή της νέας γενιάς με το συγκεκριμένο αρχείο και τον Καβάφη.
Επίσης, γίνεται λόγος για ένα πολύμορφο και ανοιχτό αρχείο, καταλογογραφημένο και ψηφιοποιημένο.

Σε σχέση όμως με την απόκτηση του αρχείου Καβάφη το Ίδρυμα Ωνάση προβαίνει σε συγκεκριμένες δράσεις σχετικές με το έργο του μεγάλου ποιητή.

–Οι Εικαστικοί Διάλογοι «γκρεμίζουν τα τείχη» και μεταμορφώνουν το Πάρκο Αναψυχής της Ακαδημίας Πλάτωνος σε ιδανικό εκθεσιακό χώρο για έργα εμπνευσμένα από τον Κ.Π. Καβάφη.
Πάρκο Ακαδημίας Πλάτωνος, Νοέμβριος – Δεκέμβριος 2013

-Με αφορμή το ποίημα «Μονοτονία» του Κ.Π. Καβάφη, η καλλιτεχνική ομάδα Μedea Εlectrοnique υλοποιεί το οπτικοακουστικό γλυπτό / installation «Μονοτονία», το οποίο θα παρουσιαστεί στη Στέγη από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο του 2014. Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Απρίλιος – Ιούνιος 2014

-Τα ποιήματα του Καβάφη εκδίδονται σε γραφή Braille για τους μη βλέποντες. To Αρχείο Καβάφη του Ιδρύματος Ωνάση σε συνεργασία με το Κέντρο Αποκατάστασης και Εκπαίδευσης Τυφλών (ΚΕΑΤ) προχώρησαν στην συγκεκριμένη έκδοση. Ένα video για την συγκεκριμένη πρωτοβουλία- ιδιαίτερα σημαντική- προβλήθηκε με το τέλος της συνέντευξης τύπου.

-Το συνέδριο «Να μένει εδώ» με πολύ σημαντικούς επιστήμονες και στοχαστές, θα αποτελέσει την αφετηρία μιας νέας συζήτησης σχετικά με το ρόλο του Αρχείου Καβάφη και τη χρήση του. Στο συνέδριο θα συμμετάσχουν γνωστοί Καβαφιστές, προκειμένου να συζητήσουν τα ιδιαίτερα προβλήματα του αρχειακού υλικού, τις δυνατότητες και τον πλούτο του. Ο τίτλος του συνεδρίου, «Να μένει εδώ», παραπέμπει στη σημείωση που ενέθετε συχνά ο Καβάφης σε ποιήματα που ήθελε να μείνουν στο αρχείο του: «Όχι για δημοσίευση, αλλά να μένει εδώ». Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Ιούνιος 2014

– Σημαντικές διαλέξεις με θέματα γύρω από την ποίηση του Αλεξανδρινού ποιητή:  «Ο Καβάφης σήμερα» στις 10 Δεκεμβρίου 2013, «Ο Ερωτικός Καβάφης» στις 28 Ιανουαρίου 2014 και «Από τους Καβαφιστές στους Cavafistas» 14 Απριλίου 2014. Όλες θα πραγματοποιηθούν στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.

Επίσης, θα πραγματοποιηθούν μαθήματα τόσο σε ενήλικους σχετικά με τον Καβάφη, όσο και δράσεις σε διάφορα σχολεία, πάνω από 50 τον αριθμό σε όλη την Ελλάδα και πολλές άλλες σημαντικές εκδηλώσεις.

Γιώργος Σμυρνής