Είδαμε τον «Μπόρκμαν» του Ίψεν στο θέατρο Δ. Χορν- Ένας τραπεζίτης που ήθελε να γίνει Προμηθέας

Το έργο του Ίψεν (γράφτηκε το 1896). Ο τραπεζίτης είχε τεράστια φιλοδοξία και πίστευε ότι το μέλλον της ανθρωπότητας είναι στον τομέα της ενέργειας. Ήταν άλλωστε μια περίοδος, κατά την οποία η βιομηχανική επανάσταση συνέχιζε ακάθεκτη και χρειαζόταν φυσικούς πόρους κι ενέργεια από τα ορυχεία. Ο Μπόρκμαν πίστεψε ότι ελέγχοντας αυτούς τους πόρους, θα γινόταν ο ένας και μοναδικός, αλλά και ο εγγυητής ενός ευλογημένου μέλλοντος της ανθρωπότητας (κάτι σαν ένας νέος Προμηθέας, που θα χάριζε στους ανθρώπους την νέα φωτιά, την ενέργεια). Φυσικά, δεν είχε τα κεφάλαια και γι’ αυτό τα καταχράστηκε. Το επενδυτικό κόλπο που δοκίμασε δεν έπιασε (για λόγους προδοσίας, όπως πίστεψε ο ίδιος) και βρέθηκε στην φυλακή.

Όμως η παράσταση εκτυλίσσεται στην σκιά αυτών των γεγονότων. Ο Μπόρκμαν έχει βγει από την φυλακή, έχει αποστασιοποιηθεί από την γυναίκα του και την δίδυμη αδερφή της (που ήταν ερωτευμένη κι αυτή μαζί του), αλλά και το παιδί του. Το βάρος της φυλακής και της αδυναμίας να υλοποιήσει το όραμά του στιγματίζει τις οικογενειακές σχέσεις. Στο έργο συγκρούονται διαφορετικές αξίες, τις οποίες εκφράζει κάθε χαρακτήρας του έργου: Ο έρωτας, η χριστιανική ηθική ή ο πόθος για εξουσία. Κάθε άνθρωπος στο έργο είναι βυθισμένος στις εμμονές και τα πάθη του, ενώ ο χρόνος και η φύση δεν δείχνουν κανένα έλεος.

Η σκηνοθεσία του Σταμάτη Φασουλή δεν εφαρμόζει ιδιαίτερες καινοτομίες στο ανέβασμα του συγκεκριμένου έργου. Τα σκηνικά είναι ικανοποιητικά, ενώ τα κοστούμια διαφοροποιούνται ανάλογα με τον χαρακτήρα, την τάξη και την ηλικία των ηρώων, ενώ δεν ανήκουν όλα στην ίδια ιστορική περίοδο.

Από τις ερμηνείες ξεχωρίζει η ερμηνεία του Γιώργου Κιμούλη, που ερμηνεύει τον κεντρικό ρόλο του τραπεζίτη- καταχραστή, που έχει απομονωθεί πλέον στην χολή και τις εμμονές του. Αν και υπάρχουν κάποιες νότες υπερβολικού παιξίματος και παραπάνω οργής από όση χρειάζεται, ο Κιμούλης σε κεντρίζει με την ερμηνεία του. Αυτό που περισσότερο ξεχωρίζει είναι οι κωμικοί τόνοι (στα όρια του σαρκασμού) που δίνει ο Κιμούλης στον ζοφερό και καταθλιπτικό χαρακτήρα που ερμηνεύει. Κι αυτό το χιούμορ βγαίνει αβίαστα στο κοινό.

Καλές είναι και οι ερμηνείες των υπόλοιπων ηθοποιών. Η Σμαράγδα Σμυρναίου έχει ποιότητα στην ερμηνεία μιας μητέρας ιδιαίτερα κτητικής, με έντονη, αλλά άκαμπτη χριστιανική ηθική. Η Πέμη Ζούνη, που ερμηνεύει την «δίδυμη» αδερφή με την κατεστραμμένη ζωή, είναι δραματική, ρομαντική και ανθρώπινη, σε μια τυπική ερμηνεία της. Ο Γιώργος Ζιόβας σε έναν μάλλον δεύτερο ρόλο ενός διανοούμενου χωρίς δόξα και χωρίς μεγάλη αντίληψη του τι συμβαίνει γύρω του, βγάζει με πειστικότητα την αφέλεια και κερδίζει τις εντυπώσεις. Επίσης, έχει καλή χημεία με τον Κιμούλη στις σκηνές που εμφανίζονται μαζί. Κι οι υπόλοιποι ηθοποιοί δίνουν ικανοποιητικές ερμηνείες.

Γενικά, ο «Μπόρκμαν» είναι ένα πολύ ενδιαφέρον έργο, με έντονες συγκρούσεις και ισχυρά πάθη και με μια ικανότητα του συγγραφέα να βλέπει πέρα από την εποχή του. Οι ερμηνείες είναι καλές σε μια παράσταση που συνδυάζει το έντονο δράμα με ένα υποδόριο και ειρωνικό χιούμορ, ενώ  η σκηνοθεσία μπορούσε να έχει και πιο σύγχρονη ματιά.

Γιώργος Σμυρνής

Παίζεται Τετάρτη: 20:00, Πέμπτη: 21:00, Παρασκευή: 21:00 (λαϊκή), Σάββατο: 18:00 (λαϊκή) & 21:00, Κυριακή: 20.00
Στο θέατρο Δημήτρης Χορν (Αμερικής 10)- Περισσότερα ΕΔΩ