Πώς τελειώνει ο έρωτας των δυο γυναικών στο κόμικ που ενέπνευσε τη «Ζωή της Αντέλ»
«Η Ζωή της Αντέλ», παρά τον θόρυβο που έχει δημιουργηθεί εις βάρος της, είναι μια υπέροχη ταινία, ένα έξοχο δείγμα του σύγχρονου γαλλικού σινεμά. Με τον τρόπο που τελειώνει, σου αφήνει ανοιχτή την αίσθηση, ότι υπάρχει και συνέχεια- κάτι σαν να επίκειται κάποιο sequel, κάτι που όμως μάλλον είναι απίθανο.
Η περιέργειά μου για τη συνέχεια της ιστορίας, με έσπρωξε να αναζητήσω το κόμικ, πάνω στο οποίο βασίστηκε η αριστουργηματική ταινία του Αμπντελατίφ Κεσίς. Το κόμικ της Ζιλί Μαρό, «Το μπλε είναι το πιο ζεστό χρώμα» ευτυχώς έχει μεταφραστεί στα ελληνικά και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΚΨΜ. Πρόκειται για ένα πολυβραβευμένο κόμικ, που έκανε αίσθηση με την τόλμη και την ευαισθησία του πάνω σε ένα δύσκολο θέμα, που για πολλού είναι ταμπού, τον μεγάλο έρωτα δύο γυναικών.
ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟ ΚΟΜΙΚ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ
Προειδοποίηση: Για να αναλύσω τις διαφορές ανάμεσα στα δύο έργα, αναγκαστικά υπάρχουν κάποια spoiler (και για το κόμικ και για την ταινία.)
-Το σενάριο που δημιούργησαν ο Αμπντελατίφ Κεσίς και η Γκαλιά Λακρουά, ακολουθεί πιστά το κόμικ σε κάποια σημεία, αλλά κάνει σημαντικές αλλαγές σε άλλα. Η πρώτη αλλαγή που βλέπει κανείς, με το που ανοίγει το κόμικ, είναι πως στο πρωτότυπο έργο η Αντέλ πεθαίνει. Και δεν την λένε Αντέλ, αλλά Κλεμεντίν. Η σύντροφός της, η Έμμα, επισκέπτεται τους γονείς της Κλεμεντίν και παίρνει το ημερολόγιό της (κάτι που είχε ζητήσει η κοπέλα λίγο πριν πεθάνει). Εκεί διαβάζει τα αισθήματα και τις εμπειρίες της πρώην συντρόφου της.
Κι έτσι ξεκινάει η ιστορία μέσα από το ημερολόγιο της Κλεμεντίν (Αντέλ, στην ταινία). Στα εφηβικά χρόνια της Κλεμεντίν, οι διαφορές είναι μικρές. Οι σεναριογράφοι της ταινίας ακολουθούν αρκετά πιστά τα πρόσωπα και τα γεγονότα, προσθέτοντας βέβαια πινελιές, που κάνουν το έργο αρκετά πιο ώριμο. Η Κλεμεντίν στο κόμικ δείχνει πιο παιδούλα από ό,τι η Αντέλ Εξαρχόπουλος στην ταινία. Και της αρέσει και το milkshake, που της δίνει η Έμα να πιει.
-Μεγάλη διαφορά είναι όταν οι δύο κοπέλες κάνουν έρωτα στο σπίτι της Αντέλ (ή Κλεμεντίν). Στο κόμικ η Έμμα κατεβαίνει να πιει ένα ποτήρι γάλα, τελείως γυμνή, Τη βλέπει η μάνα της Κλεμεντίν και χαλάει ο κόσμος. Πατέρας και μάνα διώχνουν την κόρη τους από το σπίτι. Γι’ αυτό αναγκάζεται να συζήσει με την Έμμα. Αυτή τη σκηνή στην ταινία αφαιρέθηκε.
– Στη συνέχεια, το κόμικ έχει πολύ λίγα πράγματα για την ενήλικη ζωή των δύο πρωταγωνιστριών. Εκεί η ταινία προσθέτει πάρα πολλά στοιχεία- τα οποία επινοούνται από τους σεναριογράφους- και γίνεται σαφώς πιο περίπλοκη, ώστε να ταιριάζει σε ένα πιο ώριμο κοινό: κοινωνιολογικές διαφορές ως προς τις καταβολές των δύο γυναικών, τα διαφορετικά τους όνειρα για τη ζωή, διάφορες σχέσεις με τρίτα πρόσωπα αναλύονται διεξοδικότατα.
Επίσης, η ζωγραφική της Έμμα αναφέρεται ελάχιστα στο κόμικ, ενώ καθόλου δεν γίνεται λόγος για το επάγγελμα της Αντέλ (Κλεμεντίν), που στην ταινία είναι δασκάλα. Ούτε για την μαγειρική της.
Αυτές οι βασικές διαφορές, σε συνδυασμό βέβαια και με την άψογη χρήση της κινηματογραφικής γλώσσας, αλλά και τις εντυπωσιακά (έως τρομακτικά) πειστικές ερμηνείες, δείχνουν πόσο μεγάλη δουλειά έγινε από την ταινία, ώστε να φτάσει την κατάκτηση του Χρυσού Φοίνικα στις Κάννες.
– Αλλά η πιο μεγάλη διαφορά είναι πως στο φινάλε του κόμικ, που είναι μια αρκετά μελοδραματική επανασύνδεση των δύο ηρωίδων, όταν η Έμα μαθαίνει για τα προβλήματα υγείας της Κλεμεντίν. Αυτό στο κινηματογραφικό έργο δεν υπάρχει καθόλου, όπου γενικότερα το στοιχείο της αρρώστιας έχει αφαιρεθεί, όπως και του θανάτου της ηρωίδας.
Στην ταινία, απλά οι δύο κοπέλες δεν τα ξαναβρίσκουν, γιατί μπορεί το σωματικό πάθος που τις ενώνει να είναι ισχυρό, αλλά οι κοινωνικές διαφορές, οι διαφορετικές προτεραιότητες και η δυσπιστία αποδεικνύονται ακόμα πιο ισχυρές.
Γιώργος Σμυρνής