O Ριγολέττος του Βέρντι έρχεται στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών!

Από το 1851 που πρωτοπαρουσιάστηκε στη Βενετία, έως σήμερα ο Ριγολέττος έχει χειροκροτηθεί από χιλιάδες θεατές σε όλο τον κόσμο και δικαίως έχει χαρακτηριστεί ως μια από τις δημοφιλέστερες όπερες όλων των εποχών. Κατά τη διάρκεια της φετινής χρονιάς, όπου εορτάζονται τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Ιταλού συνθέτη, ο Ριγολέττος παρουσιάζεται σχεδόν σε όλα τα λυρικά θέατρα της υφηλίου.

Η Εθνική Λυρική Σκηνή παρουσιάζει για οκτώ μόνο παραστάσεις την επιτυχημένη παραγωγή σε σκηνοθεσία, σκηνικά και κοστούμια του Νίκου Σ. Πετρόπουλου, η οποία ανέβηκε για πρώτη φορά την καλλιτεχνική περίοδο 2008-2009, σημειώνοντας ιδιαίτερη καλλιτεχνική και εισπρακτική επιτυχία. Ο Πετρόπουλος έχει μεταφέρει τη δράση από τη Μάντοβα του 16ου αιώνα στην Ιταλία του Μουσολίνι, λίγο πριν το ξέσπασμα του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Το αλαζονικό περιβάλλον του έκλυτου Δούκα της Μάντοβας μεταφέρεται σε αυτή την εποχή της συνομωσίας και της υπεροψίας. Η έντονα δραματική μουσική του Βέρντι δένει με μία ατμόσφαιρα, όπου όλοι και όλα κινούνται μέσα σε σκιές.

6, 7, 8, 10, 11, 14, 15 Δεκεμβρίου 2013 / Ώρα έναρξης 20.00
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών – Αίθουσα Α. Τριάντη

Ο σκηνοθέτης σημειώνει: «Μιλάνο, Μάρτιος του 1938. Η Ιταλία αυτοκρατορία πλέον, από το 1936. Το απόγειο της φασιστικής δόξας. Ένα κράτος πριν την αρχή της κατάρρευσης και της καταστροφής. Ήθη έκλυτα, υπεροψία της εξουσίας, αυθαιρεσία, καμαρίλα, συνωμοσίες, οίηση. Το ιδανικότερο πλαίσιο για μία χρονολογική, τίμια, μεταφορά του Ριγολέττου σε ένα φιλμ νουάρ. Όμως, όλα αυτά δεν τα αντιμετωπίζουμε ακόμα και σήμερα; Να λοιπόν η δυναμική του έργου».

Η ιστορία μιλά για τον έρωτα της Τζίλντας, κόρης του καμπούρη αυλικού γελωτοποιού Ριγολέττου, για τον έκλυτο Δούκα της Μάντοβας, ο οποίος της παρουσιάζεται ως φτωχός φοιτητής. Προκειμένου να εκδικηθεί για τη χαμένη τιμή της κόρης του, ο Ριγολέττος καταστρώνει τη δολοφονία του Δούκα. ανακαλύπτοντας τα σχέδια του πατέρα της, η Τζίλντα αποφασίζει να σώσει τον αγαπημένο της και να θυσιαστεί, παίρνοντας τη θέση του.

Ο Λουκάς Καρυτινός θα διευθύνει την Ορχήστρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Ο διακεκριμένος μαέστρος της ΕΛΣ, έχει μεγάλη εμπειρία στο βερντιανό ρεπερτόριο και ειδικά στον Ριγολέττο, τον οποίο έχει διευθύνει επανειλημμένα σε Ελλάδα και εξωτερικό. Την Χορωδία της ΕΛΣ διευθύνει ο Αγαθάγγελος Γεωργακάτος.

Στον ρόλο του τίτλου θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε δύο διαπρεπείς βαρύτονους με σπουδαία καριέρα: τον μεξικανό Κάρλο Αλμαγκέρ και τον Κουβανό Νέλσον Μαρτίνες. Ο Αλαμαγκέρ έχει τραγουδήσει σε μεγάλα θέατρα σε Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Αμερική, Κίνα, Αυστραλία κτλ, ενώ το ελληνικό κοινό τον χειροκρότησε θερμά στην περσινή του εμφάνιση στο Μέγαρο στον Σικελικό Εσπερινό του Βέρντι. Ο Μαρτίνες, ο οποίος έχει αξιοσημείωτη καριέρα σε σημαντικά λυρικά θέατρα της Αμερικής θεωρείται ένας από τους κορυφαίους ερμηνευτές του Βέρντι.

Στον ρόλο του Δούκα της Μάντοβας εναλλάσσονται οι τενόροι Μάριο Τζεφίρι και Γιάννης Χριστόπουλος. Ο διεθνώς αναγνωρισμένος Έλληνας Μάριο Τζεφίρι έχει ήδη διαγράψει μια θεαματική πορεία σε λυρικές σκηνές της Ευρώπης όπως: Σκάλα του Μιλάνου, Φεστιβάλ του Σάλτσμπουρκγ, Όπερα του Παρισιού, Λιθέου της Βαρκελώνης Γερμανική Όπερα του Βερολίνου κ.ά. Έχει συνεργαστεί με κορυφαίες ορχήστρες και μαέστρους – μάλιστα η ηχογράφηση του Ρέκβιεμ του Βέρντι με την Συμφωνική του Σικάγου υπό τον Ρικκάρντο Μούτι κέρδισε δύο βραβεία Γκράμμυ το 2010. Την Τζίλντα ερμηνεύουν οι διαπρεπείς ελληνίδες υψίφωνοι Βασιλική Καραγιάννη, Μαρία Μητσοπούλου και Χριστίνα Πουλίτση. Στον ρόλο του Σπαραφουτσίλε οι κορυφαίοι βαθύφωνοι Δημήτρης Καβράκος και Πέτρος Μαγουλάς, ενώ στον ρόλο της Μανταλένας η Ελένη Βουδουράκη και η Μαρισία Παπαλεξίου.

Ο Ριγολέττος με μια ματιά
Ο συνθέτης / Ο Τζουζέππε Βέρντι, ο διασημότερος συνθέτης του ιταλικού ρομαντισμού, γεννήθηκε στο Λε Ρόνκολε της βόρειας Ιταλίας το 1813 και πέθανε στο Μιλάνο το 1901. Σπούδασε μουσική στο επαρχιακό Μπουσσέτο και στη συνέχεια στο Μιλάνο. Τα πρώτα του έργα γράφηκαν μέσα στο επαναστατικό κλίμα της εποχής, απηχώντας ιδεολογικά τον αγώνα για την απελευθέρωση των ιταλικών κρατιδίων από τους Αυστριακούς και την ενοποίησή τους σε κυρίαρχη χώρα. Η ενασχόληση του Βέρντι με την πολιτική τον ανέδειξε σε εθνικό σύμβολο. Ως ακροστιχίδα το σύνθημα Viva Verdi σήμαινε Ζήτω ο Βίκτωρ Εμμανουήλ βασιλιάς της Ιταλίας-Viva Vittorio Emanuele Re D’ Italia. Το 1861 ο συνθέτης εξελέγη μέλος του πρώτου ιταλικού κοινοβουλίου. Διασημότερες όπερές του είναι οι Ναμπούκκο (1842), Ριγολέττος (1851), Ο τροβαδούρος (1853), Η παραστρατημένη/Τραβιάτα (1853), Η δύναμη του πεπρωμένου (1862), Αΐντα (1871), Οθέλλος (1887) και Φάλσταφ (1893). Με τη μουσική του ο Βέρντι εξέφρασε σε αισθητικό επίπεδο το πνεύμα του ώριμου ρομαντισμού και σε πολιτικό επίπεδο την επιθυμία των συμπατριωτών του να δουν την Ιταλία ελεύθερη και ενωμένη. Αγαπήθηκε από ιδιαίτερα πλατύ κοινό και απέκτησε εξαρχής δημοτικότητα που παραμένει αμείωτη μέχρι σήμερα. Στις ιστορικές, πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες του 19ου αιώνα, ο Βέρντι υπήρξε ο συνθέτης που έζησε εκείνη την μοναδική στιγμή στην Ιστορία της μουσικής, κατά την οποία η υψηλή τέχνη έγινε ταυτόχρονα και λαϊκή.

Το έργο / Το τρίπρακτο μελόδραμα Ριγολέττος είναι εμπνευσμένο από το θεατρικό Ο βασιλιάς διασκεδάζει (1832) του Βικτόρ Ουγκώ (1802-1885). Το ποιητικό κείμενο υπογράφει ο Φραντσέσκο Μαρία Πιάβε (1810-1876).

Πρεμιέρες / Ο Ριγολέττος πρωτοπαρουσιάστηκε στο Θέατρο Ο Φοίνικας της Βενετίας στις 11 Μαρτίου 1851. Στην Ελλάδα αναφέρεται παράσταση της όπερας το 1852 στην υπό βρετανική προστασία Κέρκυρα και στις 28 Οκτωβρίου 1853 στην Αθήνα, σε ιταλική γλώσσα. Στο ρεπερτόριο της Εθνικής λυρικής Σκηνής ο Ριγολέττος περιλήφθηκε τον Ιανουάριο του 1948, όταν δόθηκε σε μουσική διεύθυνση του Λεωνίδα Ζώρα και σε σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Πέρση, με τον Ευάγγελο Μαγκλιβέρα στον κεντρικό ρόλο, τον Αντώνη Δελένδα ως Δούκα και τη Φραντσέσκα Νικήτα ως Τζίλντα.

Σύνοψη πρωτοτύπου
Α’ Πράξη / Αίθουσα στο δουκικό μέγαρο, Μάντοβα, 16ος αιώνας. Κατά τη διάρκεια μιας γιορτής στο ανάκτορο ο Δούκας της Μάντοβας διηγείται στους αυλικούς τις νέες «περιπέτειές» του. Μιλά για μία όμορφη κοπέλα που έχει προσέξει στην εκκλησία και την οποία επιθυμεί να κατακτήσει. Την ίδια στιγμή φλερτάρει την κόμισσα του Τσεπράνο. Ο Ριγολέττος, ο καμπούρης γελωτοποιός της Αυλής, χλευάζει το σύζυγο της κόμισσας και παροτρύνει το Δούκα να εξορίσει, ακόμα και να εκτελέσει τον κόμη του Τσεπράνο. Όταν ο ιππότης Μαρούλλο διαδίδει τη φήμη ότι ο Ριγολέττος έχει κρυφή ερωμένη, όλοι μαζί οι αυλικοί αποφασίζουν να τον εκδικηθούν απάγοντάς την. Ο κόμης του Μοντερόνε κατηγορεί το Δούκα ότι έχει ατιμάσει την κόρη του και, ενοχλημένος από τα ειρωνικά σχόλια του γελωτοποιού, καταριέται τόσο τον Ριγολέττο, όσο και το Δούκα.
Σε ένα δρόμο κοντά στο σπίτι του Ριγολέττου. Αναλογιζόμενος συνεχώς την κατάρα του κόμη του Μοντερόνε, ο Ριγολέττος επιστρέφει στο σπίτι του. Λίγο προτού φτάσει, τον πλησιάζει ο Σπαραφουτσίλε, δολοφόνος επί πληρωμή. Στο σπίτι η Τζίλντα, κόρη του Ριγολέττου, διαβεβαιώνει τον πατέρα της ότι δεν βγαίνει παρά μόνο για να εκκλησιαστεί. Όταν ο Ριγολέττος αποσύρεται, εμφανίζεται ο Δούκας, ο οποίος κρυφακούει την Τζίλντα να εξομολογείται στη βάγια της ότι αισθάνεται ενοχές, επειδή δεν ανέφερε στον πατέρα της τον άγνωστο νεαρό που έχει συναντήσει στην εκκλησία, ο οποίος δεν είναι άλλος από το Δούκα. Τη στιγμή που μιλά για τον έρωτά της, εμφανίζεται ο Δούκας και εκφράζει στην Τζίλντα τα αισθήματά του, λέγοντάς της πως είναι φτωχός σπουδαστής. Στο μεταξύ, καταφτάνουν ο κόμης του Τσεπράνο, ο Μπόρσα και ο Μαρούλλο, με σκοπό να απαγάγουν αυτήν που νομίζουν ερωμένη του Ριγολέττου. Όταν ο γελωτοποιός τούς ξαφνιάζει, εκείνοι τον πείθουν ότι θέλουν να απαγάγουν την κόμισσα του Τσεπράνο και του ζητούν να τους βοηθήσει. Ο Ριγολέττος δέχεται, και εκείνοι του δένουν τα μάτια. Καθυστερημένα, αφού οι άνδρες έχουν αρπάξει την Τζίλντα, ο πατέρας της συνειδητοποιεί την αλήθεια.

Β’ Πράξη / Στο δουκικό μέγαρο. Οι ευγενείς, που ακόμη αγνοούν την πραγματική σχέση της κοπέλας με το γελωτοποιό, πληροφορούν το Δούκα ότι έχουν απαγάγει την ερωμένη του Ριγολέττου. Ο Δούκας σπεύδει να τη βρει, ώστε να μείνει μόνος μαζί της. Ο Ριγολέττος εκλιπαρεί τους αυλικούς να την ελευθερώσουν. Έπειτα εμφανίζεται η Τζίλντα, κυριευμένη από έρωτα, αλλά και τύψεις. Οι αυλικοί ξαφνιάζονται μόλις συνειδητοποιούν ότι δεν πρόκειται για την ερωμένη, αλλά για την κόρη του γελωτοποιού. Οργισμένος, ο Ριγολέττος ορκίζεται ότι θα εκδικηθεί το Δούκα.

Γ’ Πράξη / Κοντά στον ποταμό Μίντσο, στα περίχωρα της Μάντοβας. Ο Ριγολέττος και η Τζίλντα φτάνουν σε ένα μαγειρείο, όπου βρίσκεται επίσης ο Σπαραφουτσίλε. Ο Ριγολέττος κλείνει συμφωνία μαζί του, σχεδιάζοντας τη δολοφονία του άνδρα που ατίμασε την κόρη του. Λίγο αργότερα η Τζίλντα βλέπει κρυφά το Δούκα να φλερτάρει τη Μανταλένα, αδερφή του Σπαραφουτσίλε.
Γοητευμένη από το Δούκα, η Μανταλένα παρακαλεί τον αδερφό της να αθετήσει τη συμφωνία με το γελωτοποιό. Εκείνος της υπόσχεται ότι, αν κάποιος άλλος μπει την κατάλληλη στιγμή στο μαγειρείο, θα σκοτώσει εκείνον αντί του υποψήφιου θύματος. Η ερωτευμένη Τζίλντα, η οποία κρυφακούει τη συνομιλία, αποφασίζει να θυσιάσει τη ζωή της. Πράγματι, μεταμφιεσμένη σε άνδρα, χτυπά εγκαίρως την πόρτα τους.
Ο Ριγολέττος καταφτάνει με τα χρήματα. Ο Σπαραφουτσίλε του παραδίδει μέσα σε σακί ένα δολοφονημένο σώμα. Προτού ρίξει το πτώμα στον ποταμό, ο Ριγολέττος ακούει από μακριά τη φωνή του Δούκα. Κατάπληκτος, ανοίγει το σακί και αντικρίζει την ετοιμοθάνατη κόρη του. Απελπισμένος, θυμάται και πάλι την κατάρα του κόμη του Μοντερόνε.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Μουσική διεύθυνση: Λουκάς Καρυτινός
Σκηνοθεσία – Σκηνικά – Κοστούμια: Νίκος Σ. Πετρόπουλος
Φωτισμοί: Τζουζέππε ντι Ιόριο
Διεύθυνση χορωδίας: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος

Δούκας της Μάντοβας: Μάριο Τζεφίρι (6, 8, 11, 14/12)
Γιάννης Χριστόπουλος (7, 10, 13, 15/12)
Ριγολέττος: Κάρλος Αλμαγκέρ (6, 8, 11, 14/12)
Νέλσον Μαρτίνες (7, 10, 13, 15/12)
Τζίλντα: Βασιλική Καραγιάννη (6, 11, 14/12)
Μαρία Μητσοπούλου (7, 10, 13/12)
Χριστίνα Πουλίτση (8, 15/12)
Σπαραφουτσίλε: Δημήτρης Καβράκος (6, 8, 11, 14/12)
Πέτρος Μαγουλάς (7, 10, 13, 15/12)
Μανταλένα: Ελένη Βουδουράκη (6, 8, 11, 14/12)
Μαρισία Παπαλεξίου (7, 10, 13, 15/12)
Τζοβάννα: Μαρία Βλαχοπούλου (6, 8, 11, 14/12)
Αλεξάνδρα Ματθαιουδάκη (7, 10, 13, 15/12)
Κόμης Μοντερόνε: Δημήτρης Κασιούμης (6, 8, 11, 14/12)
Πέτρος Σαλάτας (7, 10, 13, 15/12)
Μαρούλλο: Άκης Λαλούσης (6, 8, 11, 14/12)
Διονύσης Τσαντίνης (7, 10, 13, 15/12)
Μπόρσα: Χρήστος Κεχρής (6, 8, 11, 14/12)
Χαράλαμπος Αλεξανδρόπουλος (7, 10, 13, 15/12)
Κόμης Τσεπράνο: Γιώργος Ματθαιακάκης (6, 8, 11, 14/12)
Κωστής Μαυρογένης (7, 10, 13, 15/12)
Κόμισσα Τσεπράνο: Βάγια Κωφού (6, 8, 11, 14/12)
Ελισάβετ Κλονόβσκαγια (7, 10, 13, 15/12)
Δεσμοφύλακας: Χρήστος Αμβράζης (6, 8, 11, 14/12)
Θεόδωρος Μωραΐτης (7, 10, 13, 15/12)
Ακόλουθος: Ειρήνη Αθανασίου (6, 8, 11, 14/12)
Θέη Σταύρου (7, 10, 13, 15/12)

Συμμετέχουν η Ορχήστρα και η Χορωδία της ΕΛΣ

Εισιτήρια

Τιμές εισιτηρίων: 22, 40, 60, 80 ευρώ
Τιμή παιδικού & φοιτητικού εισιτηρίου: €13

Προπώληση εισιτηρίων
Ταμεία ΘΕΑΤΡΟΥ ΟΛΥΜΠΙΑ,
Ακαδημίας 59-61, Αθήνα, Στάση Μετρό Πανεπιστήμιο
Τρίτη – Κυριακή: 09.00–21.00 & Δευτέρα: 09.00-16.00
Τηλ. πωλήσεις 210 36 62 100