Ο Καρυοθραύστης, μπαλέτο στη Λυρική σκηνή

Ο Καρυοθραύστης δικαίως θεωρείται ένα από τα δημοφιλέστερα μπαλέτα του ρεπερτορίου, αφού η συναισθηματική δύναμη και η θεατρικότητα της μουσικής του Τσαϊκόφσκι μαγεύουν το κοινό. Η συγκεκριμένη ονειρική χορογραφία του Ρενάτο Τζανέλλα πρωτοπαρουσιάστηκε το 2000 στην Κρατική Όπερα της Βιέννης. Το 2012 ο Τζανέλλα χορογράφησε ξανά τον Καρυοθραύστη ειδικά για το μπαλέτο της ΕΛΣ, σε μια εντυπωσιακή παραγωγή που ενθουσίασε κοινό και κριτικούς.

Στον Καρυοθραύστη, την ομορφότερη ιστορία των Χριστουγέννων, τα όρια μεταξύ της πραγματικότητας και του ονείρου είναι δυσδιάκριτα. Το θρυλικό μπαλέτο του Τσαϊκόφσκι, παρουσιάζεται μαζί με μέρος της μουσικής από την Εισαγωγή – Φαντασία Ρωμαίος και Ιουλιέττα, επίσης του Τσαϊκόφσκι. Στη παραγωγή του Μπαλέτου της ΕΛΣ, η χορογραφία εστιάζει στο όνειρο της Κλάρας, που αποδεικνύεται μια δραματική διαδικασία ενηλικίωσης μέσα από την αγάπη και τον φόβο.

Τα εντυπωσιακά σκηνικά και τα κοστούμια της παραγωγής έχει σχεδιάσει ο διακεκριμένος σκηνογράφος Κρίστοφ Κρέμερ, ο οποίος έχει συνεργαστεί με σημαντικά λυρικά θέατρα και φεστιβάλ όπως η Κρατική Όπερα της Βιέννης, Κρατική Όπερα Δρέσδης, Φεστιβάλ Μπρέγκεντς, Γερμανική Όπερα Ρήνου, Θέατρο των Ανακτόρων Μονάχου, Κρατικό Θέατρο Βισμπάντεν κ.α.

O Καρυοθραύστης με μια ματιά
Ο συνθέτης / Ο Ρώσος Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι [1840-1893] υπήρξε ένας από τους δημοφιλέστερους συνθέτες του 19ου αιώνα. Συνέθεσε με την ίδια επιτυχία συμφωνίες, κοντσέρτα, όπερες, μουσική δωματίου και μουσική για τα μπαλέτα Η λίμνη των κύκνων [1877], Η Ωραία κοιμωμένη [1890], Ο Καρυοθραύστης [1892], τα οποία μέχρι σήμερα παραμένουν τα δημοφιλέστερα του ρεπερτορίου, χάρη στην συναισθηματική δύναμη και τη θεατρικότητα της μουσικής τους.
Τα ίδια στοιχεία, που διέπουν συνολικά το δημιουργικό έργο του Τσαϊκόφσκι οδήγησαν επίσης αρκετούς χορογράφους να αξιοποιήσουν μουσική του συνθέτη δημιουργώντας νέα έργα. Έτσι, δεν είναι συμπτωματικό ότι το όνομα του συνθέτη έχει συνδεθεί με την τέχνη του χορού, ίσως περισσότερο από οποιουδήποτε άλλου συναδέλφου του.

Το έργο / Στην αρχική δίπρακτη μορφή του, σε χορογραφία του Λεφ Ιβάνοφ και λιμπρέτο του Μαριύς Πετιπά, για το οποίο συνέθεσε τη μουσική του ο Τσαϊκόφσκι, ο Καρυοθραύστης πρωτοπαρουσιάστηκε στο αυτοκρατορικό θέατρο Μαριίνσκι της Αγίας Πετρούπολης στις 18 Δεκεμβρίου 1892. Ήταν μέρος μιας βραδιάς που περιλάμβανε, επίσης, την μονόπρακτη όπερα Ιολάνθη του Τσαϊκόφσκι. Η αρχική υπόθεση βασίζεται στο διήγημα Ο καρυοθραύστης και ο βασιλιάς των ποντικιών [Nussknacker und Mausekönig] του Ε.Τ.Α. Χόφμαν. Ακολούθησαν αρκετές χορογραφίες, ανάμεσα στις οποίες του Ζωρζ Μπαλανσίν [1954], του Γιούρι Γκριγκορόβιτς [1966], του Τζον Κράνκο την ίδια χρονιά, του Ρούντολφ Νουρέγεφ [1967] και του Τζον Νώυμαγερ [1971].

Σύνοψη
Α’ Πράξη / Χριστούγεννα στην κεντρική Ευρώπη, έξω από έναν πύργο. Η ατμόσφαιρα είναι γιορτινή όχι μονάχα επειδή έρχονται γιορτές, αλλά και επειδή οργανώνεται μια ξεχωριστή τελετή: Η Πριγκίπισσα Κλάρα-Μαρία συμπληρώνει τα 18 της χρόνια και ο πατέρας της, ο Βασιλιάς, αποφάσισε να παραιτηθεί από το θρόνο και να της μεταβιβάσει όλα τα δικαιώματα. Ανάμεσα στους καλεσμένους βρίσκεται ο Πρίγκιπας Αλεξέι με τους φίλους του, αλλά και ο βαρόνος Ντρόσσελμαγερ, αγαπημένος θείος της Κλάρας. Στη γιορτή εμφανίζεται επίσης ένα περίεργο πλάσμα ενός άλλου κόσμου: είναι η Νεράιδα του Βορρά, η οποία όμως είναι ορατή μονάχα στον Ντρόσσελμαγερ.
Ο Βασιλιάς και η Βασίλισσα υποδέχονται τους καλεσμένους, των οποίων τα δώρα τοποθετούνται κάτω από το χριστουγεννιάτικο έλατο στην αίθουσα χορού. Η Κλάρα εισέρχεται συνοδευόμενη από τον αγαπημένο της θείο. Διαισθάνεται ότι πρόκειται για μια ξεχωριστή βραδιά, ότι την περιμένει ένα λαμπρό μέλλον. Καταγοητευμένος από την ομορφιά της, ο Πρίγκιπας Αλεξέι προσφέρει το δώρο του στον Τελετάρχη, ο οποίος με τη σειρά του το δίνει στην Κλάρα-Μαρία. Εκείνη το ανοίγει αμέσως. Το κουτί περιέχει έναν καρυοθραύστη. Βλέποντάς τον η κοπέλα συγκινείται. Εμφανίζεται η Νεράιδα του Βορρά. Μιλώντας μαζί της, ο Ντρόσσελμαγερ φανερώνει τις πραγματικές προθέσεις του. Δεν είναι καλός συγγενής, όπως πιστεύουν όλοι. Το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι πώς θα πάρει την εξουσία. Σκοπεύει να απαγάγει την Κλάρα-Μαρία. Γίνεται έξαλλος όταν τη βλέπει να χορεύει με τον Πρίγκιπα Αλεξέι και να ανταποκρίνεται στις φιλοφρονήσεις του. Χωρίς να ξέρει τι την περιμένει, η Κλάρα χορεύει με τον Ντρόσσελμαγερ. Παρεμβαίνει η Νεράιδα, η οποία τον προειδοποιεί πως θα πληρώσει την πλεονεξία με τη ζωή του. Βέβαιος για τη δύναμή του, ο Ντρόσσελμαγερ φεύγει από τον χορό. Όταν τελειώνει η γιορτή φεύγουν και οι υπόλοιποι καλεσμένοι.
Μπροστά από τον πύργο ο Ντρόσσελμαγερ ανοίγει μία μυστική υπόγεια είσοδο και χάνεται μέσα σε αυτήν. Οι υπηρέτες του περνούν τον καιρό τους σε ένα χαντάκι. Μόλις χτυπούν μεσάνυχτα παίρνουν τη θέση τους και πάλι ως στρατιωτικοί και εμφανίζονται στον Ντρόσσελμαγερ, ο οποίος τους εξηγεί το σχέδιό του. Ζητά να ετοιμάσουν στρατό.
Οι στρατιώτες ορμούν στον πύργο. Οι άνδρες του Βασιλιά μάχονται γενναία. Οι υπηρέτες του Ντρόσσελμαγερ απαγάγουν την Κλάρα-Μαρία και ο Πρίγκιπας Αλεξέι χάνει στη σώμα με σώμα μονομαχία με τον Ντρόσσελμαγερ.
Η φυλακισμένη Κλάρα-Μαρία καταλαβαίνει πλέον τις αληθινές προθέσεις του θείου της. Ο Ντρόσσελμαγερ αποφασίζει να τη μεταφέρει σε φυλακή στον βορρά. Καθώς ξεκινούν το ταξίδι, η Νεράιδα του Βορρά προκαλεί χιονοθύελλα, ώστε να τους καθυστερήσει. Φροντίζει όμως να καταλαγιάσουν οι δυνάμεις της φύσης, ώστε να μπορέσει να τους πλησιάσει ο Πρίγκιπας Αλεξέι, ο οποίος τους καταδιώκει.

Β’ Πράξη / Σε βαθιά θλίψη, ο Βασιλιάς και η Βασίλισσα άδικα αναζητούν να καταλάβουν ποιο δρόμο πήρε ο απαγωγέας. Στο μεταξύ, ο Ντρόσσελμαγερ συνεχίζει τη ξέφρενη κούρσα του προς τον βορρά, ενώ ο Πρίγκιπας Αλεξέι τον ακολουθεί. Εξαντλημένη, η Κλάρα-Μαρία αποκοιμιέται. Στο όνειρό της εμφανίζονται η Νεράιδα και ο Πρίγκιπας Αλεξέι, οι οποίοι την κάνουν να λησμονήσει για λίγο τη δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκεται. Η Κλάρα-Μαρία αντιλαμβάνεται ότι το ταξίδι για τη φυλακή της στον βορρά θα είναι μακρύ. Ξεσπά μονομαχία, η οποία αγχώνει την κοπέλα. Ωστόσο, όσα συνέβησαν στο όνειρο τής δημιουργούν την αίσθηση ότι δεν είναι πια μόνη.
Ο Ντρόσσελμαγερ συνεχίζει το ταξίδι του, περνώντας από πολλές χώρες. Σε απόγνωση, η Κλάρα-Μάρια γαντζώνεται από τον καρυοθραύστη. Σιγά σιγά τον σπάει σε κομμάτια, τα οποία πετά πίσω της προκειμένου να αφήσει σημάδια και να φανερώσει τον δρόμο στον Πρίγκιπα Αλεξέι.
Ο Ντρόσσελμαγερ και η Κλάρα-Μαρία φτάνουν στον βορρά, στη νέα φυλακή της κοπέλας. Η Κλάρα-Μαρία μάταια προσπαθεί να πείσει το θείο της να εγκαταλείψει το σχέδιό του. Φτάνει ο Πρίγκιπας Αλεξέι, ο οποίος βλέπει ποιος πραγματικά ήταν ο απαγωγέας. Σε μία λυσσαλέα μάχη, ο Πρίγκιπας Αλεξέι πληγώνει θανάσιμα τον Ντρόσσελμαγερ. Η προφητεία βγήκε αληθινή και η Νεράιδα του Βορρά δείχνει στο ερωτευμένο νεαρό ζευγάρι τον δρόμο της επιστροφής.
Ένα χρόνο αργότερα, στον πύργο γιορτάζονται πάλι τα Χριστούγεννα, όμως αυτή τη φορά και ο γάμος ανάμεσα στην Κλάρα-Μαρία και τον Αλεξέι. Οι καλεσμένοι χαίρονται που στη χώρα τους βασιλεύει και πάλι ειρήνη και γιορτάζουν τη νίκη του καλού επί του κακού.

Θέατρο Ολύμπια
23, 24 Νοεμβρίου 2013
12, 18, 19, 20, 21, 22, 24, 28, 29, 31 Δεκεμβρίου 2013
3, 4, 5 Ιανουαρίου 2014
Ώρα έναρξης 20.00 [Κατ’ εξαίρεση, η παράσταση της 31ης Δεκεμβρίου ξεκινά στις 19.00]

Μουσική διεύθυνση: Γιώργος Βράνος (23, 24 /11/2013 & 12, 18, 19, 20, 21, 22, 24/12/2013) – Στέφανος Τσιαλής (28, 29, 31/12/2013 & 3, 4, 5/1/2014)
Χορογραφία: Ρενάτο Τζανέλλα
Σκηνικά – Κοστούμια: Κρίστοφ Κρέμερ
Φωτισμοί: Ρενάτο Τζανέλλα
Διεύθυνση Παιδικής Χορωδίας: Μάτα Κατσούλη

Κλάρα-Μαρία – Πρίγκιπας Αλεξέι:
Μαρία Κουσουνή / Βαγγέλης Μπίκος (23/11/2013 & 19, 24/12/2013 & 3/1/2014)
Ευρυδίκη Ισαακίδου / Αλεξάντερ Νέσκωβ (18, 22, 31/12/2013 & 5,1/2014)
Νατάσσα Σιούτα / Ίγκορ Σιάτζκο (24/11/2013 & 20, 28/12/2013 & 4/1/2013)
Σταυρούλα Καμπουράκη / Αντώνης Κορούτης (12, 21, 29/12/2013)
Ντρόσσελμαγερ:
Στράτος Παπανούσης (23/11/2013 & 19, 24/12/2013 & 3/1/2014)
Ντανίλο Ζέκα (18, 22, 31/12/2013 & 5,1/2014)
Γιώργος Βαρβαριώτης (24/11/2013 & 20, 28/12/2013 & 4/1/2013)
Μιχάλης – Φλώριαν Παππάς (12, 21, 29/12/2013)
Νεράιδα του βορρά:
Αιμιλία Γάσπαρη (23/11/2013 & 19, 24/12/2013 & 3/1/2014)
Αλίνα Στεργιανού (18, 22, 31/12/2013 & 5,1/2014)
Χριστίνα Μακρίδου (24/11/2013 & 20, 28/12/2013 & 4/1/2013)
Πόπη Σακελλαροπούλου (12, 21, 29/12/2013)

Με την Ορχήστρα, τους Α’ Χορευτές, τους Σολίστ, τους Κορυφαίους και το Corps de ballet της ΕΛΣ
Συμμετέχει η Παιδική Χορωδία της ΕΛΣ στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής της αποστολής

Τιμές εισιτηρίων: €20, €25, €30, €40, €45, €50. Τιμή παιδικού & φοιτητικού εισιτηρίου: €15
Θέσεις περιορισμένης ορατότητας: €7, €12, €15, €25

ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ
• Στην παράσταση της Πέμπτης 19 Δεκεμβρίου 2013, όλες οι κατηγορίες των εισιτήριων διατίθενται με έκπτωση 15%, στο πλαίσιο της κοινωνικής τιμολογιακής πολιτικής της ΕΛΣ
• Όπως σε όλες τις παραγωγές της σεζόν 2013-13, στο Θέατρο Ολύμπια στην δεύτερη παράσταση της παραγωγής -την Κυριακή 24 Νοεμβρίου- θα διατεθούν 150 θέσεις για ανέργους στην τιμή των €5. Για την αγορά των εν λόγω εισιτηρίων απαιτείται η επίδειξη κάρτας ανεργίας και δελτίου ταυτότητας.

ΠΑΚΕΤΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
• Με την ταυτόχρονη αγορά εισιτηρίων για τρεις παραγωγές όπερας ή οπερέτας παρέχεται έκπτωση 25 %
• Με την ταυτόχρονη αγορά εισιτηρίων για τρεις παραγωγές μπαλέτου παρέχεται έκπτωση 20%
Τα πακέτα ισχύουν:
• Για περιορισμένο αριθμό εισιτηρίων και για όλες τις ζώνες των τιμών
• Για τις παραγωγές που παρουσιάζονται στο θέατρο Ολύμπια

Προπώληση εισιτηρίων
Ταμεία ΘΕΑΤΡΟΥ ΟΛΥΜΠΙΑ,
Ακαδημίας 59-61, Αθήνα, Στάση Μετρό Πανεπιστήμιο
Τρίτη – Κυριακή: 09.00–21.00 & Δευτέρα: 09.00-16.00
Τηλ. πωλήσεις 210 36 62 100
Ηλεκτρονική προπώληση: www.nationalopera.gr
Ομαδικά εισιτήρια: 210 37 11 342
Υπηρεσία συνδρομητών: 210 37 11 381