Το φιλόδοξο πενταετές πλάνο της Λυρικής: το πρόγραμμα για την περίοδο 2014-2019
Δεν μας έχουν συνηθίσει οι πολιτιστικοί θεσμοί στη χώρα μας σε τόσο μακροπρόθεσμα πλάνα και έτσι η ανακοίνωση του καλλιτεχνικού προγραμματισμού της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για την περίοδο 2014-2019 ήταν μια ευχάριστη έκπληξη. Η παρουσίαση του προγράμματος από τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή της ΕΛΣ Μύρωνα Μιχαηλίδη έγινε μέσα σε κλίμα αισιοδοξίας και συγχαρητηρίων, που απλόχερα μοίρασε στη συνέντευξη Τύπου ο Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Πάνος Παναγιωτόπουλος.
Ο τελευταίος μίλησε με θερμά λόγια για το καλλιτεχνικό έργο της ΕΛΣ και τις διοικητικές ικανότητες του Μ. Μιχαηλίδη, ανακοινώνοντας και την ανανέωση της θητείας του κ. Μιχαηλίδη. Παράλληλα ο Π. Παναγιωτόπουλος ανέφερε ότι η επιχορήγηση για το 2014 θα είναι στα ίδια επίπεδα με το 2013, δηλαδή 13 εκατομμύρια ευρώ, και διέψευσε κατηγορηματικά κάποιες φήμες που κυκλοφόρησαν πρόσφατα για κλείσιμο της Λυρικής και άλλων φορέων όπως Εθνικό Θέατρο και το ΚΘΒΕ.
Στη συνέντευξη παραβρέθηκαν επίσης ο Υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Γιάννης Ανδριανός, η Γενική Γραμματέας του ΥΠ.ΠΟ.Α. κ. Λίνα Μενδώνη, ο πρόεδρος του Δ.Σ. του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος κ. Γιώργος Αγουρίδης και ο Γιάννης Τροχόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος του ΚΠΙΣΝ.
Η νέα εποχή της Λυρικής Σκηνής
Η Εθνική Λυρική Σκηνή βρίσκεται σε κομβικό σημείο της ιστορίας της, αφού σε δύο περίπου χρόνια θα μεταφερθεί στις νέες της εγκαταστάσεις στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος που χτίζεται στο Φαληρικό Δέλτα. Πολλές από τις παραγωγές που ανακοινώθηκαν θα παρουσιαστούν στο νέο κτήριο, ενώ όπως ειπώθηκε το θέατρο Ολύμπια θα εξακολουθήσει να χρησιμοποιείται για πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Οι κύριοι άξονες του καλλιτεχνικού προγραμματισμού για την περίοδο 2014-2019 είναι οι εξής:
Στη νέα σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος θα παρουσιάζονται 14 έως 16 παραγωγές (όπερας, οπερέτας, μπαλέτου) ανά καλλιτεχνική περίοδο. Εξ αυτών οι τρεις έως πέντε θα είναι νέες παραγωγές όπερας, ενώ οι υπόλοιπες θα προέρχονται από τη «δεξαμενή» του σταθερού ρεπερτορίου που έχει ξεκινήσει να αναπτύσσει η ΕΛΣ στο πρότυπο των μεγάλων λυρικών θεάτρων εναλλασσόμενου ρεπερτορίου του εξωτερικού και το οποίο θα περιλαμβάνει έως 20 τίτλους όπερας. Η «δεξαμενή» των 20 βασικών τίτλων όπερας θα αποτελείται από δημοφιλείς παραγωγές που έχουν παρουσιαστεί με επιτυχία τα τελευταία χρόνια κυρίως στις σκηνές του Μεγάρου Μουσικής και του Ηρώδειου, και οι οποίες έχουν αντίστοιχες διαστάσεις προς αυτές του νέου κτηρίου (Ριγολέττος, Φάουστ, Σικελικός εσπερινός, Μαγικός αυλός, Τόσκα κ.ά.). Παράλληλα, η εν λόγω δεξαμενή θα εμπλουτίζεται διαρκώς με τους νέους τίτλους που θα προστίθενται στο ρεπερτόριο της ΕΛΣ.
Στο πλαίσιο της διεύρυνσης του ρεπερτορίου προγραμματίζεται μια παραγωγή μπαρόκ όπερας ετησίως.
- Τριστάνος και Ιζόλδη του Ρίχαρντ Βάγκνερ -για πρώτη φορά στην Ελλάδα σκηνοθετημένη σε κλειστό χώρο – σε σκηνοθεσία Γιάννη Κόκκου – Αρχές 2015 στην Αίθουσα Α. Τριάντη, Μέγαρο Μουσικής.
- Η φόνισσα, νέα όπερα του Γιώργου Κουμεντάκη βασισμένη στο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, σε λιμπρέτο Γιάννη Σβώλου και σκηνοθεσία Α. Ευκλείδη – Φθινόπωρο του 2014 στην Αίθουσα Α. Τριάντη, Μέγαρο Μουσικής.
- Τετραλογία του Ρίχαρντ Βάγκνερ, σε σκηνοθεσία Γιάννη Κόκκου – στο νέο κτήριο στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος: Ο χρυσός του Ρήνου -2015/6, Βαλκυρία -2016/7, Ζήγκφρηντ -2017/8, Το λυκόφως των θεών -2018/9
- Χαίνζελ και Γκρέτελ του Ένγκελμπερτ Χούμπερντινκ σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου – 2016 στο νέο κτήριο στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Παράλληλα για τις καλλιτεχνικές περιόδους από 2014-2019, προετοιμάζονται και άλλοι τίτλοι, σπανίως παρουσιαζόμενοι στην Ελλάδα, προερχόμενοι από τον ιταλικό, γαλλικό και γερμανικό ρομαντισμό, τον βερισμό, τον ιμπρεσιονισμό και τον 20ο αιώνα, όπως:
- Ο ελεύθερος σκοπευτής του Καρλ Μαρία φον Βέμπερ
- Το κορίτσι της Δύσης του Τζάκομο Πουτσίνι
- Ρωμαίος και Ιουλιέττα του Σαρλ Γκουνό
- Από το σπίτι των νεκρών του Λέος Γιάνατσεκ
- Πελλέας και Μελισάνθη του Κλωντ Ντεμπυσσύ
- Σαλώμη του Ρίχαρντ Στράους
- Ηλέκτρα του Ρίχαρντ Στράους
- Φάλσταφ του Τζουζέππε Βέρντι
Στο ρεπερτόριο του μπαλέτου, πλάι στους δημοφιλείς τίτλους θα παρουσιαστούν λιγότερο γνωστά μπαλέτα ή και νέες χορογραφίες σε μουσική Ελλήνων συνθετών όπως ο Νίκος Σκαλκώτας και ο Μάνος Χατζιδάκις, αλλά και ξένων όπως Γκιόργκι Λίγκετι.
Διεθνείς συνεργασίες με μεγάλα λυρικά θέατρα του εξωτερικού.
Η Εθνική Λυρική Σκηνή έχει οργανώσει πλάνο συνεργασίας με κορυφαία ευρωπαϊκά λυρικά θέατρα. Στην παρούσα φάση ανακοινώνονται οι ακόλουθες συνεργασίες, ενώ σύντομα θα ανακοινωθεί το σύνολο των συνεργαζόμενων θεάτρων:
• Βασιλική Όπερα του Λονδίνου (Royal Opera House): Στο πλαίσιο της συνεργασίας με την κορυφαία βρετανική όπερα θα παρουσιαστούν, σε πρώτη φάση:
Τουραντότ του Τζάκομο Πουτσίνι σε σκηνοθεσία Αντρέι Σέρμπαν – 2015/6 στο νέο κτήριο στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Ευγένιος Ονιέγκιν του Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι σε σκηνοθεσία του Κάσπερ Χόλτεν – 2016/7 στο νέο κτήριο στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
• Αρένα της Βερόνας (Arena di Verona)
• Θέατρο Φοίνικας της Βενετίας (Teatro La Fenice) – Καπουλέτοι και Μοντέκοι του Βιντσέντσο Μπελλίνι σε σκηνοθεσία Αρνώ Μπερνάρ – 2015/6 στο νέο κτήριο στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
• Εθνική Όπερα της Ουαλίας (Welsh National Opera): Η πονηρή αλεπουδίτσα του Λέος Γιάνατσεκ σε σκηνοθεσία Ντέιβιντ Πάουτνυ – Μάρτιος 2015, Θέατρο Ολύμπια. Η παραγωγή θα παρουσιαστεί μελλοντικά και στο νέο κτήριο στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Έλληνες δημιουργοί
Με στόχο την ανάδειξη και την τόνωση της ελληνικής μουσικής δημιουργίας η ΕΛΣ θα παρουσιάσει διάσημες όσο και λιγότερο γνωστές όπερες και οπερέτες των σημαντικών Ελλήνων συνθετών: Σπυρίδωνος Σαμάρα, Μανώλη Καλομοίρη, Δημήτρη Μητρόπουλου, Γεωργίου Λαμπελέτ, Αιμίλιου Ριάδη, Διονύσιου Λαυράγκα, Γ. Α. Παπαϊωάννου, Γιώργου Σισιλιάνου, Θόδωρου Αντωνίου, Γιώργου Κουρουπού. Ενδεικτικά αναφέρονται οι εξής παρουσιάσεις:
• Αδελφή Βεατρίκη του κορυφαίου Έλληνα μαέστρου και συνθέτη Δημήτρη Μητρόπουλου σε λιμπρέτο του διάσημου συμβολιστή ποιητή Μωρίς Μαίτερλινκ – 2016/7 στο νέο κτήριο στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος – Θα είναι το πρώτο ελληνικό έργο που θα παρουσιαστεί στο νέο κτήριο
• Δίπτυχο: Οιδίπους Τύραννος του Ίγκορ Στραβίνσκι & Οιδίπους επί Κολωνώ του Θεόδωρου Αντωνίου – 2016/7 στο νέο κτήριο στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
• Οι δραπέτες της σκακιέρας του Γιώργου Κουρουπού – Νοέμβριος 2014 Θέατρο Ολύμπια
• Μάρκος Μπότσαρης του Παύλου Καρρέρ – στο νέο κτήριο στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Εκτός από την παρουσίαση των αμιγώς οπερατικών έργων η ΕΛΣ θα παρουσιάσει την Ηλέκτρα του Σοφοκλή με τη μουσική του Δημήτρη Μητρόπουλου, σε σκηνοθεσία του Θόδωρου Τερζόπουλου και σκηνικά του Γιάννη Κουνέλλη – στο νέο κτήριο στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Η Μικρή Σκηνή του νέου κτηρίου στο ΚΠΙΣΝ στηρίζει τη νεανική δημιουργία
Παράλληλα με τις παραστάσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, η δεύτερη «εναλλακτική» σκηνή του νέου κτιρίου της Όπερας στο ΚΠΙΣΝ θα παραχωρείται για παραστάσεις ομάδων όπερας και θεάτρου ή συναυλίες νέων καλλιτεχνών, αλλά και ερασιτεχνικών ή πειραματικών θιάσων με στόχο να υποστηριχθεί η νεανική δημιουργία. Ενδεικτικά αναφέρονται μελλοντικές συνεργασίες με ομάδες όπερας που έχουν δώσει αξιόλογα δείγματα γραφής τα τελευταία χρόνια:
Όπερες των ζητιάνωνOper(Ο)
Neuköllner Oper του Βερολίνου, για πειραματικές παραγωγές μουσικού θεάτρου, όπερας και οπερέτας.
Παράλληλα ανακοινώθηκαν δράσεις σχετικές με:
- Εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά, οικογένειες, επαγγελματίες.
- Τις εναρκτήριες εκδηλώσεις στο ΚΠΙΣΝ.
- Εκδηλώσεις σε εξωτερικούς χώρους
- Ανάπτυξη Ευρωπαϊκών προγραμμάτων ΕΣΠΑ
- Εκπαιδευτικά προγράμματα στα δημοτικά σχολεία / Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ‘Εκπαίδευση και δια Βίου Μάθηση’.
- Εικονικές πρεμιέρες όπερας στην ελληνική περιφέρεια και στο διαδίκτυο & ενημέρωση για το έργο και τις δραστηριότητες της Εθνικής Λυρικής Σκηνής μέσω σύγχρονων ψηφιακών συστημάτων / Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ‘Ψηφιακή Σύγκλιση’.