Το Τέταρτο Κουδούνι: Οι «Φανερωμένες» μετακομίζουν αλλά δε χωρίζουν
Μετακόμισαν. Απ’ το «Αγγέλων Βήμα» όπου ήταν προγραμματισμένες για τις 13 Ιανουαρίου. Στο «Θέατρο Τέχνης» της Φρυνίχου. Οι «Φανερωμένες». Η παράσταση που δένει, σε σκηνοθεσία της Κατερίνας Ευαγγελάκου, την «Αυτοβιογραφία» της Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, της οποίας αποσπάσματα έχουν μεταποιηθεί σε μονόλογο, με το μονόλογο «Φανερωμένη» της Ρούλας Γεωργακοπούλου κάτω απ’ το μότο «αφιερωμένο σε όλα τα κορίτσια που έπεσαν στη χαραμάδα της Ιστορίας και επιβίωσαν». Ερμηνεύει η Μαρία Ζορμπά.Γράφει ο Γιώργος Δ.Κ. Σαρηγιάννης
Απ’ τις πρώτες ελληνίδες συγγραφείς, η λογία Ελισάβετ Μουτζάν (ή Μουτσάν ή Μουτσά)-Μαρτινέγκου γεννήθηκε στην Ζάκυνθο το 1801 και πέθανε εκεί το 1832, δυο βδομάδες μετά τη γέννηση του γιου της Ελισαβέτιου -του ‘δωσαν προφανώς τ’ όνομά της- ο οποίος και εξέδωσε το 1881, μαζί με δικά του ποιήματα, την ανέκδοτη «Αυτοβιογραφία» της μητέρας του (σήμερα κυκλοφορεί απ’ τις Εκδόσεις «Ωκεανίδα»), απ’ τα ελάχιστα κείμενά της που διασώθηκαν. Η «Φανερωμένη» πρωτοπαρουσιάστηκε μόνη της, με επιτυχία, ως «αναλόγιο σε περιβάλλον» τον περασμένο Μάιο στο Εθνικό Θέατρο, στο πλαίσιο του έκτου Κύκλου «Αναγνώσεις» με σκηνοθέτρια και ερμηνεύτρια τις ίδιες.
«Η Φανερωμένη είναι ένα κορίτσι, ούτε παιδί ούτε έφηβη που ζει την ορμονική του έκρηξη στην καρδιά της χούντας των συνταγματαρχών», όπως σημειώνει η Ρούλα Γεωργακοπούλου. « Σ’ αυτή τη ‘μη ηλικία’ η παιδική παντοδυναμία υποχωρεί και η πρώιμη σεξουαλικότητα έρχεται σαν πρόχειρο διαγώνισμα για αδιάβαστους. Αυτοδίδακτη και μόνη μπροστά σ’ αυτά τα νέα δράματα, προσπαθεί να βγάλει συμπέρασμα με μοναδικό βοήθημα τα σχολικά της βιβλία και τη στρεβλή παιδεία της δικτατορίας. Η Ελισάβετ Μαρτινέγκου είναι η ιδανική συνομιλήτριά της, η δική μας Σιμόν ντε Μποβουάρ, η Νόρα μας του ΄Ιψεν κι ας έζησε στη Ζάκυνθο ακούγοντας τον απόηχο της επανάστασης του 1821. Η ‘Αυτοβιογραφία’ της θεραπεύει τη νέα ελληνική γραμματεία από μια βασική της παράλειψη: τη φωνή του κοριτσιού που ζει μέσα στο μυαλό του αφού απαγορεύεται να ζήσει μέσα στο σώμα του».
Η παράσταση, που θα παίζεται τα Δευτερότριτα, ανεβαίνει τέλος Ιανουαρίου με σκηνικά Ιουλίας Βεντίκου (για την «Φανερωμένη») και Κλειώς Γκιζελή (για την «Αυτοβιογραφία»). κοστούμια και μακιγιάζ Άγγελου Μέντη, hair styling Σωτήρη Πατεράκη, μουσική Θοδωρή Οικονόμου και φωτισμούς Γιώργου Αργυροηλιόπουλου ο οποίος έχει επιμεληθεί, μαζί με τη βοηθό σκηνοθέτριας Κατερίνα Γιαννακοπούλου, και τη video-σύνθεση. Την επιμέλεια των αποσπασμάτων της «Αυτοβιογραφίας» που απάρτισαν τον πρώτο μονόλογο είχαν η Μαρία Ζορμπά κι η Κατερίνα. Ευαγγελάκου.
***
.jpg)
Ξέρετε τι έπαιζε το λονδρέζικο θέατρο «Απόλο» όπου, στη διάρκεια της παράστασης, έπεσε το ταβάνι -ή, τέλος πάντων, ο εξώστης -και τους πλάκωσε τους θεατές; Το βασισμένο στο μπεστ σέλερ μυθιστόρημα του Μαρκ Χάντον «Ποιος σκότωσε τον σκύλο τα μεσάνυχτα» -όπως αποδόθηκε στα ελληνικά (Εκδόσεις Ψυχογιός)- ομώνυμο θεατρικό του Σάιμον Στίβενς -επίσης μεγάλη επιτυχία. Αυτό ακριβώς που παίζεται στο «Αγγέλων Βήμα» σε σκηνοθεσία του Τάκη Τζαμαργιά. Είμαστε πάντα θεατρικά επίκαιροι.
***
Τη θεωρώ απ’ τις σημαντικότερες υποκριτικές μονάδες που διαθέτουμε. Στην πρώτη γραμμή της πλούσιας σε καλές γυναίκες ηθοποιούς γενιάς της. Σε κάθε της καινούργια εμφάνιση η Μάνια Παπαδημητρίου μού αφήνει την αίσθηση πως όλο και περισσότερο ωριμάζει, όλο και περισσότερο γεμίζει, όλο και περισσότερο εκλεπτύνει την υποκριτική της, με όλο και περισσότερο χιούμορ την εμπλουτίζει. Το διαπίστωσα για μια φορά ακόμα στο μονόλογο της Ευσταθίας «Ο διάδρομος» που τον είδα στο «Δώμα» του «Θεάτρου του Νέου Κόσμου» -παίζεται για δεύτερη χρονιά, πέρσι ήταν στην «Ενδορφίνη». Ένα κείμενο -το πρώτο θεατρικό- της τραγουδίστριας/τραγουδοποιού καίριο, ειρωνικό, πικρό -έκπληξη για μένα, έστω κι αν μου φάνηκε χωρίς φινάλε- που η Μάνια Παπαδημητρίου, αυτοσκηνοθετημένη, παρουσιάζει για δεύτερη χρονιά, εξαντλητικά κινούμενη σ’ όλη του τη διάρκεια πάνω σ’ ένα διάδρομο γυμναστηρίου, με μια ελεγχόμενη οξύτητα, με μια διάχυτη ειρωνεία, σαν έναν σαρκαστικό κόλαφο για την τάξη που γέννησε αυτό που ζούμε σήμερα. Είδα γι άλλη μια φορά στη σκηνή μια Ηθοποιό χαρισματική. Και Πλήρη πια.
***
Κυριακή 22 Δεκεμβρίου, παραμονές Χριστουγέννων και τι ταινία σού προβάλλει η λεγόμενη Δημόσια Τηλεόραση; «Αυγουστιάτικο γεύμα στη Ρώμη» -γυρισμένο στην καρδιά του Δεκαπενταύγουστου στη φλεγόμενη απ’ τον καύσωνα Ρώμη. Αυτό θα πει το τέλειο τάιμινγκ…
***
«Το νησί των θησαυρών» για τα παιδιά, στην Αθήνα, στο Μέγαρο Μουσικής, διά χειρός Θωμά Μοσχόπουλου -δραματουργική επεξεργασία και σκηνοθεσία-, «Το νησί των θησαυρών» και στην Θεσσαλονίκη, στο «Άνετον -αλλά και σε περιοδεία στον…Βορρά- απ’ το «Θέατρο του Βορρά», παράσταση αγνώστων λοιπών στοιχείων -όσο κι αν έψαξα, ονόματα (διασκευαστής, σκηνοθέτης, ηθοποιοί…) δε βρήκα. Ανάρπαστο το μυθιστόρημα του Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον.
***
Το Βραβείο Καλύτερης Παράστασης από το Εξωτερικό που Παίχτηκε στην Ιταλία, κέρδισε η «Οδύσσεια» του Ρόμπερτ Γουίλσον και του Εθνικού Θεάτρου μας –μπράβο τους!- στην 36η απονομή των Βραβείων «Ubu», απ’ την Ένωση «Ubu» για τον Φράνκο Κουάντρι, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Μιλάνο, στο ιστορικό «Πίκολο Τεάτρο», στις 9 Δεκεμβρίου. Στην τελετή διαβάστηκε δήλωση για τη βράβευση της «Οδύσσειας» του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Σωτήρη Χατζάκη. Ο οποίος -μετά το κράξιμο που ‘πεσε στην τελετή των Θεατρικών Βραβείων Κοινού του «Αθηνοράματος», όταν στην απονομή του βραβείου Καλύτερης Παράστασης στο Εθνικό ως παραγωγού για «Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα», στα ευχαριστήρια, δεν αναφέρθηκε τ’ όνομα του σκηνοθέτη Γιάννη Χουβαρδά, γεγονός το οποίο αποσιωπήθηκε-, την ανάγκην φιλοτιμίαν ποιούμενος, τυπικότατα και «γενναιόψυχα» ανέφερε, μεταξύ άλλων, στη δήλωσή του πως «η ‘Οδύσσεια’, επιλογή του τότε καλλιτεχνικού διευθυντή Γιάννη Χουβαρδά, ήταν ένα στοίχημα για το Εθνικό Θέατρο σε μια δύσκολη περίοδο». Τα πικρά, γλυκά, που λένε…
***
Όντως. Έχει όραμα ο προγραμματισμός 2014/2019 -ακόμα δεν μπορώ να το πιστέψω, ακόμα δεν μπορώ να το χωνέψω πως αυτό (πενταετής προγραμματισμός!) μπορεί να συμβαίνει στην Ελλάδα του 2013…- της Λυρικής, που ανάγγειλε τις προάλλες, ενόψει της νέας Όπερας που της ετοιμάζει το Ίδρυμα «Νιάρχος», ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Μύρων Μιχαηλίδης. Έχει προοπτικές κι είναι μεγαλόπνοος χωρίς να εκτρέπεται σε μεγαλομανίες. Και είναι καρπός σκέψης και πολύ σκληρής δουλειάς -όχι επιπολαιότητας και άρπα-κόλλα. Είθε να υλοποιηθεί ομαλά και απρόσκοπτα. Ο Θεός και το Ίδρυμα «Νιάρχος» να βάλουν το χέρι τους. Διότι στην Ελλάδα ζούμε κι εγώ φοβάμαι… (στη φωτογραφία σχέδιο σκηνικού του Γιάννη Κόκκου για το βαγκνερικό «Τριστάνος και Ιζόλδη» που ο ίδιος θ’ ανεβάσει στην Αίθουσα «Τριάντη» του Μεγάρου το 2015, πριν εγκαινιαστεί η καινούργια Όπερα όπου θα κάνει την Τετραλογία του Βάγκνερ).
***
Δεν ήταν τυχαία. Η επιδοκιμασία που συγκέντρωσε το περασμένο «Τέταρτο Κουδούνι» με τον τίτλο «Καρυοφυλλιάς Εγκώμιον». Κι ο τόσος κόσμος που συμφώνησε μαζί μου. Το άξιζε η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη. Και το αξίζει.
Περισσότερα κείμενα του Γιώργου Δ.Κ. Σαρηγιάννη, στο προσωπικό του blog, “Το Τέταρτο Κουδούνι“
