Είδαμε «Το Τρένο των Νεφών» στο Τρένο στο Ρουφ- Ζωή σαν λατινοαμερικάνικο παραμύθι

“Το Τρένο των Νεφών” είναι το τελευταίο μυθιστόρημα της Ευγενίας Φακίνου. Πρόκειται για ένα έργο που εμπνέεται καθαρά από την λατινοαμερικανική ιστορία και λογοτεχνία. Τόσο στο ύφος, όσο και στους χαρακτήρες που περνούν μέσα στον μαγικό ρεαλισμό του υπερφυσικού αυτού τρένου, βλέπουμε καταστάσεις και ιστορικά πρόσωπα, που σχετίζονται με την ταραγμένη αυτή ήπειρο, η οποία ενέπνευσε τόσους μεγάλους συγγραφείς.

Ο λατινοαμερικάνικος χαρακτήρας του έργου γίνεται πολύ χαρακτηριστικό ειδικά με το τελευταίο μέρος της παράστασης, όπου η Εβίτα Περόν (σύζυγος του λαϊκιστή Αργεντινού ηγέτη Περόν), ο Τσε Γκεβάρα, ο Μπολίβαρ και ιδίως η εμβληματική μορφή του τυφλού συγγραφέα Χόρχε Λουίς Μπόρχες, ο οποίος μιλούσε για τους αγαπημένους του λαβύρινθους, παρελαύνουν στο τελευταίο βαγόνι του τρένου.

Η σκηνοθεσία της Τατιάνας Λύγαρη εστιάζει στην αξιοποίηση των διαφορετικών σκηνικών χώρων του ιδιαίτερου αυτού θεάτρου, που είναι στεγασμένο σε ένα ακινητοποιημένο τρένο. Η δράση αφορά τη ζωή ενός άντρα και της αδερφής. Η ζωή τους προχωράει σε ποιητικό χρόνο, καθώς τα ιστορικά γεγονότα κινούνται πολύ γρηγορότερα από τις ζωές των δύο χαρακτήρων. Σε κάθε αλλαγή σκηνής, ανακοινώνεται ότι ο ήρωας πέρασε σε μια νέα δεκαετία της ζωής του: “Έγινε 30″… ή “40” … ή “50 χρονών” και πάει λέγοντας.

Ως προς το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, θα έλεγα ότι από σκηνή σε σκηνή εμφανίζεται λίγο άνισο. Ωστόσο, είναι μια σοβαρή δουλειά, που αξιοποιεί με αρκετή φαντασία τον μαγικό ρεαλισμό του κειμένου και την ιδιαιτερότητα του θεάτρου, στο οποίο παρουσιάζεται. Επίσης, γίνεται προσπάθεια να μπει ο θεατής στο παιχνίδι, τόσο γιατί καλείται να μετακινείται από χώρο σε χώρο και από βαγόνι σε βαγόνι. Σε μια σκηνή μάλιστα οι θεατές καλούνται να φορέσουν και μάσκες, αλλά και να πιουν κρασί, σε έναν χώρο διονυσιακών απολαύσεων. Η συγκεκριμένη σκηνή δεν με εντυπωσίασε με το αισθητικό της αποτέλεσμα, αλλά σίγουρα ήταν μια διαφορετική εμπειρία- ενώ ήθελε να συμβολίσει, νομίζω, τον “βιασμό” της Λατινικής Αμερικής, αλλά και τον συμφεροντολογικό και ηδονοθηρικό χαρακτήρα του ανθρώπου.

Σε γενικές γραμμές, το «Τρένο των Νεφών» είναι μια ενδιαφέρουσα θεατρική πρόταση, παρά τις όποιες αδυναμίες της. Έχει ένα πολύ σημαντικό θέμα, την Λατινική Αμερική μέσα από την ιστορία και τη λογοτεχνία της. Βέβαια, είναι μέσα από τη ματιά μιας ελληνίδας συγγραφέως, δηλαδή είναι μια Λατινική Αμερική από δεύτερο χέρι. Αλλά ακόμα κι έτσι, πρόκειται για ένα σημαντικό θεατρικό εγχείρημα.

Γιώργος Σμυρνής