Γκουλτούρα Απόψε: Πολιτισμός: μια Κοσμική Τραγωδία

Αιώνες, χιλιετίες μετά όμως, δεν θυμάται ούτε η ίδια το «γιατί», θυμάται ότι «πρέπει». Αυτή η πλέον μηχανική πράξη, αυτό το μαχαίρι, ΕΙΝΑΙ η Μήδεια. Και η Μήδεια είναι το μαχαίρι. Έτσι δεν ήταν πάντα;

«Είμαι επειδή κάνω, κάνω επειδή είμαι» επαναλαμβάνει μέσα στο πρωτοανέβαστο έργο του Δημήτρη Δημητριάδη.

Κι αν της πάρεις αυτό το μαχαίρι; Ή αν αυτό χάσει τη δύναμη του, τη δύναμη της τραγωδίας, τη δύναμη της Θεϊκής υπόστασης της Μήδειας που της επιτρέπει να πάρει μια τέτοια αποτρόπαια απόφαση, να πράξει μια τέτοια απόλυτη εκδίκηση; Αν χάσουν τη δύναμη τους οι Θεοί, αν ανοίξει μια τρύπα και καταρρεύσει η τραγωδία με τον πολιτισμό;

Τι μένει από τη Μήδεια αν της αφαιρέσεις την εκδίκηση της;

Το σύμπαν της Ευριπιδικής Μήδειας, όπως το γνωρίζουμε, έχει γκρεμιστεί. Περνάς μέσα από τα συντρίμμια του στο εντυπωσιακό, δαιδαλώδες, χαοτικό installation που έχει καταλάβει ολόκληρο το υπόγειο parking του Ιδρύματος Μιχάλη Κακογιάννη (κάτι ανάμεσα σε παράγκες τσιγγάνων, Τσαρουχικούς πίνακες, στρατώνες και εικόνες παλιάς Αθήνας, ποτισμένα με θραύσματα πολιτισμού από τις ταινίες και παραστάσεις του Κακογιάννη) για να οδηγηθείς στο φινάλε: την αχανή σκηνή της δράσης, ένα φρανκεσταϊνικό ξέρασμα από μικροαντικείμενα και τάσεις που αντικατοπτρίζει το τέλος του πολιτισμού.

Εκεί, σε περιμένει ξαπλωμένη, στο μοναχικό πλέον κρεβάτι-φυλακή του πάθους της με τον Ιάσονα, η Μήδεια. Μια Καρυοφυλλιά Καραμπέτη η οποία στο πρώτο κομμάτι της παράστασης, καταφέρνει να εκνευρίσει με μια αταίριαστη μανιέρα κολλημμένη στην περίφημη Επιδαυρική Μήδεια του τότε, στιβαρή, πομπώδης, υπερδραματική, τραγική, αταίριαστη και άκαμπτη μέσα στο σύμπαν των Bijoux de Kant.

Δεν φταίει αυτή, δεν ξέρει ακόμα πως ο θρύλος της έχει τελειώσει, κι ας την καραδοκεί ήδη από την αρχή της παράστασης πίσω της, στο βάθος του χρόνου-χώρου η τελική φονική της μοίρα, με τη μορφή του χορευτή Τάσου Καραχάλιου. Μια αινιγματική, βουβή ως το τέλος (αν και συχνά φλύαρη στις κινήσεις της), φιγούρα του Τέλους που εμφανίζεται… τοπλες με χρυσή λαμέ φούστα;!! Τέλειωσε μάλλον όντως ο πολιτισμός.

Τη στιγμή που η τόσο προσεκτικά σχεδιασμένη εκδίκηση της Μήδειας αποδεικνύεται άσφαιρη, τα πάντα ανατρέπονται και η ίδια ξαφνικά φανερώνεται πιο ευάλωτη από ποτέ. Η ιδιοφυής Καραμπέτη σαν να γερνάει 20 χρόνια μέσα σε λίγα λεπτά, αλλάζει τρόπο στησίματος, βήματος, ξεφουσκώνει, κρεμάει.

Γυμνή από τη θεϊκή της υπόσταση, αναιρείται η περσόνα της τραγωδίας και μένει το πρόσωπο. Είναι τώρα μπροστά μας «η κακομοίρα η Μήδεια» με το ξεχειλωμένο κομπινεζόν: ανθρώπινη, ίσως πολύ ανθρώπινη για να αντέξει (και να αντέξουμε) την τελική της φρικτότητα. Ακυρώνεται όχι μόνο το μένος της, αλλά και η κινητήρια δύναμη πίσω από αυτό και η εκδίκηση που έψαχνε «για τον έρωτα», η Απόλυτη Αγάπη, ξεσκεπάζεται σαν άλλη μια ποταπή, εγωμανής πράξη. Ο Δημητριάδης τονίζει το θάνατο της υπερβατικής πράξης. Τίποτα δεν είναι πια πέραν των θνητών. Τα θύματα της Μήδειας αντί να τρέμουν στο άκουσμα της, την περιγελούν, της κλέβουν τόσο το σχέδιο της όσο και τη δόξα. Ο πολιτισμός πεθαίνει, επειδή ο άνθρωπος στερείται πλέον της υπέρβασης της φύσης του.

Και μένει αυτή, μόνη, ταπεινωμένη, κλαμμένη, ανεπιθύμητη, άχρηστη, αδύναμη… ελλειπής. Γιατί αν δεν μπορεί να είναι η Μήδεια, τότε… Τι, αλήθεια; Η Καραμπέτη παραδίδει μια σπαρακτική ερμηνεία, την πιο δυνατή που έχουμε δει από τη μεγάλη ηθοποιό. Ξεφεύγει επιτέλους πάλι από το safe zone της, σπάει, πλαντάζει στη μύξα και το κλάμα, όλα σε μια απόλυτα μετρημένη ισορροπία. Αντάξια δίπλα της, η αξιόλογη ερμηνεία του Γιώργου Παπαπαύλου ως κυνικό και μισογύνη Ιάσονα. Ο γεμάτος έπαρση μονόλογος του θέτει το πρώτο σημείο αναφοράς για την αληθινή ταυτότητα της παράστασης.

Η αποδόμηση ολόκληρου του πολιτισμού είναι αδυσώπητα θλιβερή και αβάστακτη. Μετριάζεται μόνο από την ίδια κατά τόπους φλυαρία που πλήττει και τη σκηνοθεσία, αδικώντας τις παντοδύναμες κορυφώσεις των ηθοποιών. Είναι πολύ μικρές γκρίνιες όμως για ένα βίωμα με κεντρικό άξονα την αδιαμφισβήτητη (μέχρι στιγμής) ερμηνεία της χρονιάς.

Bαθμολογία: 4,5/5

Info:
Πολιτισμός: Μια Κοσμική Τραγωδία των Bijoux de Kant
Κείμενο: Δημήτρης Δημητριάδης
Σκηνοθεσία: Γιάννης Σκουρλέτης
Μουσική: Κώστας Δαλακούρας
Κίνηση: Τάσος Καραχάλιος
Σκηνικό περιβάλλον: Γιάννης Σκουρλέτης, Δήμητρα Λιάκουρα, Περικλής Πραβήτας, Κωνσταντίνος Σκουρλέτης
Φωτισμοί: Χριστίνα Θανάσουλα
Βοηθοί σκηνοθέτη: Μαριάνθη Παντελοπούλου, Ηλέκτρα Ελληνικιώτη
Φωτογραφίες: Πάνος Μιχαήλ
Promo Video: Γιώργος Αποστολόπουλος
Παίζουν: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Λένα Δροσάκη, Τάσος Καραχάλιος, Γιώργος Παπαπαύλου, Κρις Ραντάνοφ
Τιμές εισιτηρίων
Τετάρτη, Γενική είσοδος: 10 €
Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο, Γενική είσοδος: 14 €, 12 € (προπώληση), Μειωμένο: 10 €
Κυριακή, Γενική είσοδος: 12 €, 10 € (προπώληση), Μειωμένο: 10 €

Πληροφορίες εκδήλωσης
Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, Πειραιώς 206, (ύψος Χαμοστέρνας), Ταύρος, 210 3418550 , http://www.mcf.gr/
Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο στις 20:30, Κυριακή στις 19:00
Διάρκεια: 100′