Ο Μίλτος Πασχαλίδης μιλά για το νέο βιβλίο του και τον σπουδαίο στιχουργό Άλκη Αλκαίου

Τι είδους “αφιέρωμα” είναι το βιβλίο σας για τον Άλκη Αλκαίου;
Είναι ένα βιβλίο-αφιέρωμα στη σχέση μου με τον Άλκη Αλκαίου. Δεν είναι βιογραφία του, είναι ιστορίες που είτε ξέρω, είτε έζησα μαζί του από το 1996 που τον γνώρισα μέχρι το 2012 που έφυγε. Έχει μέσα κάποια βιογραφικά στοιχεία του Άλκη γιατί ο λόγος που έγραψα αυτό το βιβλίο είναι ότι ο Άλκης ήταν ένας αόρατος στιχουργός. Δεν φωτογραφήθηκε ποτέ μετά από το 1981, δεν έδωσε ούτε μία συνέντευξη -εκτός από ίια που έδωσε στο Θάνο Μικρούτσικο αρχές δεκαετίας του ’90-, δεν έκανε δηλώσεις, ήταν ένα πρόσωπο για πολλούς αινιγματικό. Εμένα ήταν φίλος μου και ήθελα να πω μερικές από τις ιστορίες μας.

Ποια ανάγκη σας έκανε να μοιραστείτε τις προσωπικές σας εμπειρίες με τον μεγάλο στιχουργό, «δημοσίως»;
Να γνωρίσετε ποιος ήτανε. Ο Άλκης ήταν ένας από τους τρεις-τέσσερις σπουδαιότερους στιχουργούς της μεταπολίτευσης. Ίσως ο σπουδαιότερος μετά τον Μάνο Ελευθερίου. Νομίζω αξίζει να μάθει ο κόσμος μερικά πράγματα για το πρόσωπο “Άλκης Αλκαίου”. Άσε που υπάρχει κόσμος που νόμιζε πως ο Άλκης ήτανε επινόημα. Δημιουργήθηκαν διάφοροι μύθοι γύρω από το όνομά του, έχω ακούσει και πολύ σοβαρά την άποψη ότι ο Άλκης δεν υπήρχε, ήταν ένα κατασκεύασμα πέντε-έξι ανθρώπων που το γνωρίζαμε και τον είχαμε επινοήσει.

Μοιραστείτε μαζί μας ένα σύντομο και αγαπημένο σας απόσπασμα από το βιβλίο.
Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο απόσπασμα που είναι αγαπημένο μου. Είναι πολύ φρέσκο το βιβλίο, το έγραψα σχεδόν ακαριαία μέσα σε έξι μήνες και είναι δύσκολο να επιλέξω κάτι από αυτό. Άλλωστε όλες οι ιστορίες με τον Άλκη ήταν αγαπημένες μου… Δεν πρόκειται για ένα βιβλίο μυθοπλασίας, όπως ήταν τα δύο προηγούμενα, αλλά για πραγματικές ιστορίες, οπότε δεν μπορώ να διαλέξω.

Το βιβλίο περιλαμβάνει μαζί και το cd, «Καλοκαίρι στην Αμοργό» (σε στίχους Άλκη Αλκαίου). Πιστεύετε ότι θα χανόταν κάτι από το νόημα που θέλετε να δώσετε στο βιβλίο και στο cd, αν κυκλοφορούσαν ξεχωριστά.
Ο Άλκης ήταν δημιουργός τραγουδιών, θεώρησα λειψό ένα βιβλίο για εκείνον χωρίς να ακούμε και κάτι. Το βιβλίο και το cd είναι δυο έργα που αλληλοσυμπληρώνονται. Είναι τέσσερα τραγούδια που δεν έχουμε βάλει ποτέ σε δίσκο με τον Άλκη και υπάρχουν και 6 ηχογραφήσεις που έχουν εκδοθεί ήδη, αλλά είχαν για εμένα και τον Άλκη μεγάλη συναισθηματική αξία.

Προτείνετε να διαβαστεί το βιβλίο μαζί με το cd;
Μπορεί κάποιος να θέλει να διαβάσει το βιβλίο ακούγοντας το δίσκο “Εμπάργκο”, ή το “Στου αιώνα η παράγκα” ή ακούγοντας RΕΜ. Δεν θεωρώ ότι χρειάζεται να το διαβάσει κανείς ακούγοντας Άλκη Αλκαίου. Νομίζω ότι αν το διαβάσει κανείς ακόμα και αν δεν ακούσει εκείνη τη στιγμή μουσική, θα μουρμουρίσει κάποια από τα τραγούδια του.

Πόσo στενή είναι η σχέση της συγγραφής με τη στιχουργική;
Έχουν την ίδια σχέση που έχει ο κινηματογράφος με το θέατρο. Είναι τέχνες που μοιάζουν αλλά δεν μπορεί κάποιος που γραφεί στίχους να γράψει και καλά αφηγήματα. Είναι τέχνες που μοιάζουν αλλά είναι διαφορετικοί τρόποι αφήγησης. Για να γράψεις ένα τραγούδι χρειάζεται μια τρομακτική αυστηρότητα και τρομερή οικονομία. Στο αφήγημα ή στο διήγημα και το μυθιστόρημα μπορείς να χρησιμοποιήσεις και άλλες λέξεις, στο στίχο μια λέξη μπορεί να σου καταστρέψει ολόκληρο οικοδόμημα. Η στιχουργική είναι ακριβής, είναι μικροχειρουργική.

Ποιος είναι ο αγαπημένος σας συγγραφέας;
Πολλοί, δεν έχω έναν, έχω πολλούς. Μ’ αρέσει η Καρυστιάνη, ο Ξανθούλης, ο Μάνος Eλευθερίου, o Στίβεν Κινγκ, τα πρώτα έργα του Μπουκόφσκι, μ’ αρέσει ο Αλέξης Σταμάτης, ο Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε, είναι πολλοί…

Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας; Υπάρχει στα σκαριά κάποια άλλη συγγραφική η μουσική δουλειά;
Στις 17 Φεβρουαρίου θα εμφανιστώ με το Γ.Νταλάρα και την ορχήστρα Εστουδιαντίνας στο Badminton και μετά θα συνεχίσω με παραστάσεις μόνος μου σε επαρχία και Αθήνα μέχρι το Πάσχα. Νομίζω βέβαια ότι υπερέβην τα όρια της παραγωγής μου, δεδομένου ότι έχω εκδώσει τρία βιβλία μέσα σε τέσσερα χρόνια, παράλληλα με άλλους δύο δίσκους. Προφανώς έχω στο μυαλό μου να φτιάξω και άλλα πράγματα αλλά προς το παρόν θέλω να μαζέψω το μυαλό και τις ιδέες μου.

Υπάρχει κάποιο «μότο» που σας ακολουθεί όλα αυτά τα χρόνια;
Όχι, δεν έχω μότο στη ζωή μου, αλλά αν διάλεγα ένα θα ήταν η φράση του Άλκη: «Το πιο βαθύ σκοτάδι είναι πριν την αυγή».