Είδαμε την «Πόλη» της Λούλας Αναγνωστάκη στο Επί Κολωνώ- Συναισθηματικά παιχνίδια

Η Πόλη της Λούλας Αναγνωστάκη ανέβηκε πρώτη φορά στο θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν το 1965. Ήταν η πρώτη εμφάνιση της Αναγνωστάκη (ήδη 31 ετών) στη θεατρική σκηνή, με την Πόλη να είναι ένα από τα τρία μονόπρακτα που ανέβηκαν στο τόσο σημαντικό αυτό θέατρο (τα άλλα δύο ήταν “Η Διανυκτέρευση” και “Η Παρέλαση”.)

Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό θεατρικό έργο. Ιδιαίτερα σκοτεινό, με έναν θανατερό πεσιμισμό, αλλά και έντονα ποιητικές και γεμάτες φαντασία εικόνες, είχε ενταχθεί αρχικά από τους κριτικούς στο θέατρο του παραλόγου. Άλλοι εντάσσουν το έργο της Αναγνωστάκη στο λεγόμενο αντιρρεαλιστικό θέατρο. Γεγονός είναι πως υπάρχουν στοιχεία και παραλόγου και σουρεαλισμού στο έργο της. Όπως όμως υπάρχουν και ρεαλιστικά στοιχεία. Η φυγή από το ρεαλισμό δεν είναι απόλυτη, ούτε επίσης είναι τόσο κυρίαρχη η αίσθηση ότι δεν υπάρχει κανένα νόημα στη ζωή και τον κόσμο. Τα συναισθήματα των χαρακτήρων αποκτούν ιδιαίτερη ένταση, καθώς δοκιμάζονται από περίεργα και νοσηρά παιχνίδια.

Η Ελισάβετ και ο Κίμων είναι ένα αντρόγυνο με προβλήματα. Ο Κίμων δε βγαίνει ποτέ από το σπίτι, ενώ η Ελισάβετ βγαίνει συνέχεια, αλλά βλέπει την πόλη σαν απειλή, ένα χώρο γεμάτο εκτελέσεις και θάνατο. Η αίσθηση του μεταπολεμικού κόσμου και του τραύματος του εμφυλίου μπαίνει μέσα από τις σκοτεινές αυτές ψυχοσυνθέσεις και την γενικότερη ατμόσφαιρα στο έργο της Αναγνωστάκη και όχι με ξεκάθαρες αναφορές. Το ζευγάρι έχει έναν καλεσμένο. Ο καλεσμένος αυτός είναι τακτοποιημένος οικονομικά φωτογράφος, ανύπαντρος, που ζει με τις αδερφές του. Αυτός έχει κάνει πατέντα έναν ιδιαίτερο τρόπο φωτογράφησης. Οι πελάτες του ζητούν να τους φωτογραφίζει σαν πεθαμένους.

Στους τρεις αυτούς ιδιαίτερους χαρακτήρες αναπτύσσονται διάφορα συναισθήματα. Είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις ποιος από αυτούς λέει αλήθεια και ποιος ψέματα. Και σε ένα έργο με στοιχεία δραματικά, σουρεαλιστικά, ψυχολογικού θρίλερ αλλά και φάρσας, η πραγματικότητα διαρκώς υπονομεύεται από τη συγγραφέα. Υπάρχει ένταση, ανατροπές και σκοτεινή- ποιητική ατμόσφαιρα.

Η σκηνοθεσία του Στέλιου Μάινα δεν είχε σπουδαία έμπνευση και δεν αξιοποίησε απόλυτα το έργο. Η σκοτεινή ατμόσφαιρα και τα πάθη βγαίνουν, ιδίως μέσα από τους μονολόγους. Υπάρχουν, όμως, σημεία έντασης και σύγκρουσης, που βγαίνουν κάπως άνευρα. Με εξαίρεση την αξιόλογη μουσική των Lost Bodies, η όλη αισθητική, οι ελάχιστες εικόνες και τα σκηνικά, δείχνουν κάπως ξεπερασμένα. Δεν αναδεικνύεται τόσο δυνατά η παράνοια των χαρακτήρων, αλλά και οι ποιητικές εικόνες του έργου.

Από τις ερμηνείες, μου άρεσε πολύ o Γιώργος Ψυχογιός, που έπαιζε τον ευαίσθητο φωτογράφο. Με τους πονεμένους μονολόγους του και τη συνολική του ερμηνεία δίνει το κάτι παραπάνω την παράσταση. Ο Βαγγέλης Ρόκκος κι η Κάτια Σπερελάκη κινούνται σε ικανοποιητικά επίπεδα, αλλά δεν είναι τόσο αποστασιοποιημένοι από τα συναισθήματά τους και psycho, όσο θα περίμενε κανείς, με βάση το έργο. Επίσης, η φωνή της Σπερελάκη ακούγεται λίγο περίεργη. 

Συνολικά, «Η πόλη» της Λούλας Αναγνωστάκη, είναι ένα πολύ δυνατό έργο, που δεν αξιοποιήθηκε όμως πλήρως από την μέτρια σκηνοθεσία του Στέλιου Μάινα. Οι ερμηνείες, πάντως , κινούνται σε καλά επίπεδα.

Γιώργος Σμυρνής