15 ιστορικές ανακρίβειες στην ταινία “300: Η άνοδος της αυτοκρατορίας”

Προκειμένου, λοιπόν, να μην μπερδευτείτε βλέποντας την ταινία, για τα πραγματικά ιστορικά γεγονότα, σας επισημαίνουμε τις πιο ακραίες μυθοπλαστικές παρεμβάσεις πάνω στην ιστορία. Αφήνουμε απ’ έξω ντύσιμο και στολές, τακτικές μάχης, τρόπους χρήσης όπλων και άλλες λεπτομέρειες, που επίσης απέχουν από την ιστορική πραγματικότητα, και επικεντρωνόμαστε στα πιο “χοντρά”.

Προειδοποίηση: Υπάρχουν πολλά spoilers

1) Ο Θεμιστοκλής ήταν ένας από τους 10 στρατηγούς στη μάχη του Μαραθώνα αλλά το γενικό πρόσταγμά του είχε ο Μιλτιάδης. Ο Μιλτιάδης λοιπόν νίκησε τους Πέρσες στο Μαραθώνα και όχι ο Θεμιστοκλής. Η ταινία δείχνει ότι ο Θεμιστοκλής είναι ο απόλυτος ηγέτης των Αθηναίων που κερδίζει τη μάχη.

2) Ο Πέρσης Βασλιάς Δαρείος δεν τραυματίστηκε στη μάχη του Μαραθώνα. Δεν ήταν καν παρών. Ούτε ο γιος του ο Ξέρξης. Ο Δαρείος πέθανε από αρρώστια που κράτησε ένα μήνα, και όχι όπως δείχνει η ταινία.

3) Ο πατέρας του Ξέρξη, Δαρείος, του άφησε πριν πεθάνει μια διαταγή: να τιμωρήσει τους Αθηναίους και τους υπόλοιπους Έλληνες για την ντροπή που προξένησαν στην μεγάλη τους αυτοκρατορία. Η ταινία δείχνει το εντελώς αντίθετο. Ότι ο Δαρείος, στο νεκροκρέβατό του, έλεγε στον Ξέρξη να μην τολμήσει να τα βάλει με τους Έλληνες.

4) Η Αρτεμισία ήταν κόρη του Σατράπη της Αλικαρνασσού και έτσι έγινε Βασίλισσα της Αλικαρνασσού η ίδια. Όλα τα άλλα που δείχνει η ταινία, για βιασμό της από Έλληνες, εύρεσή της και υιοθεσία της από τους Πέρσες, είναι μυθοπλασία, για να γίνει πιο ενδιαφέρων ο ρόλος της Eva Green.

5) Στην ίδια λογική με τα παραπάνω, ο ρόλος της Αρτεμισίας ως ηγετικής φυσιογνωμίας, ακόμα και πάνω από τον Ξέρξη, είναι υπερβολικός και μη πραγματικός. Ήταν μια σημαντική ναυτική αρχηγός, με λόγο πάνω στη διοίκηση του περσικού στόλου, αλλά σε καμία περίπτωση δεν ήταν η ναύαρχος που ήλεγχε όλο τον περσικό στόλο. 

6) Η αριθμητική διαφορά στις δυνάμεις των αντιπάλων (50 ελληνικά πλοία έναντι 1000 περσικών) είναι τελείως λάθος. Στη μάχη του Αρτεμισίου οι αριθμοί των ελληνικών πλοίων ήταν περίπου πενταπλάσιοι από τον αριθμό που δίνει η ταινία. Και στη ναυμαχία της Σαλαμίνας επταπλάσιοι.

7) Αμφισβητήσιμη είναι η χρήση ελεφάντων στην εκστρατεία του Ξέρξη. Ούτε ο Ηρόδοτος, ούτε ο Ξενοφώντας αναφέρουν κάτι σχετικό.

8) Η ταινία δείχνει τον Θεμιστοκλή ως τον απόλυτο ηγέτη της ελληνικής ναυτικής δύναμης. Όμως ο Θεμιστοκλής δεν είχε το γενικό πρόσταγμα. Ήταν ένας από τους ηγέτες και είχε μεγάλο κύρος γιατί η Αθήνα είχε τα περισσότερα καράβια. Όμως ήρθε σε ρήξη με τον Σπαρτιάτη Ευρυβιάδη, που είχε το γενικό πρόσταγμα, ιδίως πριν τη ναυμαχία της Σαλαμίνας.

9) Η εικόνα της Αθήνας έχει κάποιες ανακρίβειες. Πάντως, η βασική ανακρίβεια είναι ότι δείχνουν στην καταστροφή της Αθήνας από τους Πέρσες, να σφάζονται και να βιάζονται άμαχοι. Όμως οι Αθηναίοι είχαν μεταφέρει τους κατοίκους στα γύρω νησιά και πίσω είχαν μείνει μόνο κάποιοι πολύ γέροι ή άρρωστοι για να μετακινηθούν.

10) Ένα από τα παράξενα της ταινίας είναι ότι δείχνει τα ελληνικά πλοία χωρίς κατάρτια, λες και είναι τεράστιες βάρκες. Ορίστε όμως πώς είναι μια πραγματική ελληνική τριήρης. Είχε κατάρτια και δεν βασιζόταν μόνο στη δύναμη των κωπηλατών. 

11) Πολλές εκρήξεις: Δεν υπήρχε στη διάθεση του περσικού ναυτικού μια τόσο εύφλεκτη και εκρηκτική ύλη, σαν αυτή που δείχνει η ταινία και με την οποία παθαίνουν μεγάλες ζημιές τα αθηναϊκά πλοία στη Ναυμαχία του Αρτεμισίου. Το υγρό πυρ το χρησιμοποιούσαν οι Βυζαντινοί και οι ναπάλμ ανακαλύφθηκαν από τους Αμερικανούς μετά το 1945.

12) Η συνάντηση του Θεμιστοκλή με την Αρτεμισία δεν στέκει ούτε λογικά, ούτε ιστορικά. Είναι απίθανο να πιστέψει κανείς πως ο Αρχηγός των Αθηναίων θα πήγαινε στο στόμα του λύκου, στα περσικά πλοία, για να κάνει σεξ με την Αρτεμισία. Και δεν υπάρχουν ιστορικές αναφορές, που να λένε κάτι τέτοιο.

13) Η Αρτεμισία δεν σκοτώθηκε στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας. Αντίθετα, γλίτωσε χάρη στην στρατιωτική της ικανότητα. 

14) Οι Σπαρτιάτες (και γενικά οι Πελοποννήσιοι) ήταν παρόντες από την αρχή της ναυμαχίας της Σαλαμίνας και δεν ήρθαν στη μέση της μάχης να σώσουν την κατάσταση. Επίσης, ναυτικά οι Αθηναίοι ήταν πολύ ανώτεροι των Σπαρτιατών (είχαν 180 πλοία ενώ οι Σπαρτιάτες μόλις 16).

15) Η Βασίλισσα Γοργώ (γυναίκα του Λεωνίδα) δεν ήταν αρχηγός των Σπαρτιατικών πλοίων, ούτε πήρε μέρος στη ναυμαχία.

Γιώργος Σμυρνής