Ένκε Φεζολλάρι: Στην ελληνική δραματουργία βρίσκω το κομμάτι της Ελλάδας που αγαπώ!
“Με την ελληνική δραματουργία αποκτώ τη δική μου ιθαγένεια!” δηλώνει ο σκηνοθέτης Ένκε Φεζολλάρι. Ένα νέο παιδί, που γεννήθηκε στην Αλβανία και κάνει καριέρα στο ελληνικό θέατρο. Τα τελευταία χρόνια ανεβάζει κυρίως έργα Ελλήνων θεατρικών (και όχι μόνο) συγγραφέων. Το κάνει γιατί, όπως λέει, στα έργα αυτά βρίσκει το κομμάτι της Ελλάδας που αγαπά,”εκείνης που μάχεται και αντιστέκεται απέναντι στη βαρβαρότητα, την οποιαδήποτε είδους έχουμε υποστεί.”Συνέντευξη στο Γιώργο Σμυρνή
Ο νεαρός και ανερχόμενος σκηνοθέτης μεγάλωσε και σπούδασε στην Ελλάδα. Παραδέχεται ότι είναι δύσκολο για κάθε μετανάστη να βρει δουλειά, αλλά στη δική του περίπτωση βοηθήθηκε από το γεγονός ότι ξέρει καλά την ελληνική γλώσσα. Στο ρεπερτόριο του βλέπουμε τον σκηνοθέτη, τον ηθοποιό, το λάτρη του σινεμά. Αυτή την περίοδο σκηνοθετεί την παράσταση «Σκηνές από ένα γάμο» του Μπέργκμαν (θέατρο Πόλη), ενώ από τον Απρίλιο θα παίζει στην παράσταση «Μεφίστο» που σκηνοθετεί ο Νίκος Μαστοράκης για το Εθνικό θέατρο.
Παράλληλα, σκηνοθετεί ένα ακόμα ελληνικό έργο το πολύ σύγχρονο στην καλλιτεχνική του φόρμα μυθιστόρημα «Η Κασσάνδρα και ο Λύκος» της Μαργαρίτας Καραπάνου, που ανεβαίνει στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Με αφορμή αυτή την παράσταση ο Ένκε Φεζολλάρι μας μιλάει για την αγάπη του για την ελληνική λογοτεχνία, γι’ αυτά που του αρέσουν στην Ελλάδα, αλλά και όσα τον απωθούν, ενώ μας λέει ποιοί είναι οι αγαπημένοι του θεατρικοί και κινηματογραφικοί σκηνοθέτες.
-Ποια είναι τα βασικά θέματα, στα οποία αναφέρεται το έργο της Μαργαρίτας Καραπάνου “Η Κασσάνδρα και ο Λύκος”;
Το βιβλίο αντιμετωπίζει το θέμα της παιδικής ηλικίας με τα συστατικά εκείνα της φαντασίας και της πραγματικότητας. Η ενηλικίωση, η μοναξιά, η απουσία της Μαμάς, η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, η βία, το savoire vivre καθώς και ο θάνατος, είναι κάποιοι άξονες-θέματα του βιβλίου.
– Τον τελευταίο καιρό αρκετές παραστάσεις γίνονται τόσο σε σχέση με τη Μαργαρίτα Καραπάνου, όσο και τη σχέση με τη μητέρα της, Μαργαρίτα Λυμπεράκη.
Μάνα και κόρη, βία, στοργή, αγάπη, φόβος είναι μες στο μυαλό της μικρής Κασσάνδρας. Ένα βιβλίο με αρκετά αυτοβιογραφικά στοιχεία (όπως άλλωστε και τα περισσότερα της Καραπάνου), μητέρα και κόρη μοιράζονται το ίδιο όνομα, όπως και η Καραπάνου με τη μητέρα τηςτην Μαργαριτα Λυμπερακη και κατά κάποιον τρόπο η ζωή της μικρής Κασσάνδρας αντικατοπτρίζεται στη ιδιαίτερα προβληματική σχέση της ίδιας της Καραπάνου με την μητέρα της.
-Γιατί έχει απασχολήσει τόσο πολύ τον κόσμο του θεάτρου η Μαργαρίτα Καραπάνου;
Η Μαργαρίτα Καραπάνου αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές σύγχρονες φωνές που υπαρχουν στην ελληνική πεζογραφία. Νομίζω ότι αυτό που εξιτάρει είναι η κοφτερή-συναισθηματική και τόσο άμεση γραφή της, που είναι ένα παραλήρημα πάντα σε πρώτο πρόσωπο. Έχει έναν τόσο ωμό ρεαλισμό, αλλά και τόση ποίηση από την άλλη. Η ηρωίδα, η ίδια η συγγραφέας που πρωτοστατεί στα έργα, έχει μία τόσο ισχυρή, αλλά και ευαίσθητη πλευρά, με την οποία ο κόσμος της τέχνης ταυτίζεται. Έχει αυτό το καταραμένο, από την άλλη, αυτή η πληγή που κουβαλά… Πρέπει να έχεις μία μεγάλη πληγή, για να κάνεις τέχνη.
– Γιατί πιστεύετε ότι το έργο “Η Κασσάνδρα και ο Λύκος” είχε διεθνή απήχηση; Ποιες είναι οι αρετές του έργου αυτού;
Την απάντηση την περιέχει η παρακάτω επιστολή: «Νομίζω πως κανείς δεν έχει χειριστεί το θέμα της παιδικής ηλικίας όπως εσείς. Δεν έχει μιλήσει για την κρυφή σκληράδα, για το αόρατο αυτό μείγμα της φαντασίας και της πραγματικότητας, μ’ έναν τρόπο τόσο ανοιχτό και απροσδόκητο. Μου ήρθανε στο νου ο Proust, ο Jerzy Kosinski και ο Lewis Carroll… Εσείς, όμως, έχετε βρει εδώ μία αλήθεια, που κανένας απ’ αυτούς τους τρεις συγγραφείς δεν έπιασε. Περιμένω με ανυπομονησία το επόμενό σας βιβλίο». Πρόκειται για απόσπασμα από γράμμα του John Updike στην Μαργαρίτα Καραπάνου.
– Τα περισσότερα από τα έργα που σκηνοθετείτε τα τελευταία χρόνια είναι Ελλήνων δραματουργών ή συγγραφέων. Γιατί επιλέγετε ελληνικά έργα, για να σκηνοθετήσετε;
Με την ελληνική δραματουργία αποκτώ τη δική μου ιθαγένεια! Στα έργα αυτά βρίσκω το κομμάτι της Ελλάδας που αγαπώ, εκείνης που μάχεται και αντιστέκεται απέναντι στη βαρβαρότητα, την οποιαδήποτε είδους έχουμε υποστεί. Είναι έργα που με συγκινούν βαθιά, βρίσκω δικές μου χορδές της ψυχής μου!
– Γεννηθήκατε στην Αλβανία. Πόσο δύσκολο είναι για ένα παιδί που μεταναστεύει στην Ελλάδα να κάνει καριέρα στο ελληνικό θέατρο;
Θεωρώ όσο δύσκολο είναι και για έναν μετανάστη να βρει δουλειά. Ευτυχώς το όπλο μου είναι ότι κατέχω την ελληνική γλώσσα. Από την άλλη μεγάλωσα και σπούδασα εδώ. Ανήκω εδώ. Δε φεύγω, μάχομαι κάθε μέρα με τους δαίμονές μου, με την επιβίωση.
-Τι σας γοητεύει και τι σας απωθεί στην Ελλάδα;
Με γοητεύουν τα μνημεία της, τα νησιά, ο ήλιος, η ποίηση, η μουσική… Με απωθεί η αγένεια, η αποκτήνωση… ο φόβος.
-Έχετε δηλώσει ότι θέλετε να παίξετε σε μία ταινία του Αλμοδοβάρ. Τι σας συγκινεί στον συγκεκριμένο σκηνοθέτη;
Ότι αγαπάει τον άνθρωπο, τη γυναίκα, τον ηθοποιό, τη μητέρα. Έχει έναν μαγικό κόσμο, από την ντεκαντάς μέχρι τα σαλόνια… Τα χρώματά του, οι ιστορίες του, οι έρωτες, το πάθος και φυσικά το χιούμορ!
-Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας θεατρικοί και κινηματογραφικοί σκηνοθέτες;
Ο Νίκος Μαστοράκης, ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, η Ρούλα Πατεράκη, ο Μιχαήλ Μαρμαρινός, η Ρούλα Πατεράκη, Ο Θεόδωρος Τερζόπουλος, ο Εϊμούντας Νεκρόσιους, ο Μαικ Λι, ο Άκι Καουρισμάκι, ο Φελίνι, Ο Κασσαβέτης, ο Αγγελόπουλος, ο Κουστουρίτσα… και άλλοι πολλοί….
-Ποιο είναι το μότο που σας εκφράζει;
Γιατὶ εμείς δεν τραγουδάμε για νὰ ξεχωρίσουμε αδελφέ μου απ’ τον κόσμο.
Εμείς τραγουδάμε γιὰ νὰ σμίξουμε τον κόσμο.
…έχεις ακόμη να κλάψεις πολὺ
ώσπου να μάθεις τον κόσμο να γελάει./ Ριτσος
– Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;
Το σπίτι της Μπερνάρνα Άλμπα του Λόρκα… Και ένα άλλο πρότζεκτ, που ελπίζω να καταφέρω να υλοποιήσω είναι το Κορίτσι με τα Μαύρα του Κακογιάννη.
info: Η παράσταση “Η Κασσάνδρα και ο Λύκος” ανεβαίνει στο Ίδρυμα Μ. Κακογιάννης κάθε Σάββατο & Κυριακή στις 21:30.
Τελευταία παράσταση: Κυριακή 23 Μαρτίου 2014
