Το Τέταρτο Κουδούνι- Κάτι σάπιο, στο βασίλειο του Χατζακιστάν!

Σεισμογενές το Χατζακιστάν. Επτάνησα έχει καταλήξει. Το ‘γραφα εγώ προ πολλού –απ’ τις 10 Οκτωβρίου- στο «Τέταρτο Κουδούνι» για το Εθνικό Θέατρο του Σωτήρη Χατζάκη: αλλεπάλληλες οι δονήσεις. Τρίζει το Εθνικό. Το ξανάγραψα και μου ‘γραψε από κάτω, στα σχόλια, ολίγον ειρωνικά, ένας φίλος διαφωνών ότι «είναι λίγο σκληρό να το δεχθεί κανείς αλλά οι τριγμοί προέρχονται από τις χιλιάδες θεατές που κατακλύζουν τις σκηνές του Εθνικού όλη την εβδομάδα, δημιουργώντας αδιαχώρητο».

Μωρέ, μακάρι. Εγώ, λοιπόν, έκανα την καρδιά μου πέτρα εφόσον «είναι σκληρό» -έτσι είναι, αν έτσι νομίζει ο φίλος-, το δέχτηκα, παραδέχτηκα πως τα πούλμαν απ’ την Κατερίνη -το πούλμαν φεύγει στις οκτώ, ταξίδι απ’ την Κατερίνη…-, που ξεβράζουν κόσμο στο Εθνικό, όπως μέχρι πρόσφατα, επί Χατζάκη, συνέβαινε και στο ΚΘΒΕ, είναι πια ο βασικός στόχος ενός κρατικού Θεάτρου αλλά δε μ’ αφήνουν ν’ αγιάσω. Κάθε δυο-τρεις βδομάδες κάποιο επεισόδιο μαθαίνω ή διαβάζω πως συνέβη εκεί, στην Αγίου Κωνσταντίνου. Και να, πάλι, οι δονήσεις κι οι τριγμοί. Και να, πάλι, ν’ ανησυχώ, μήπως έρθει κάνας σεισμός οχτάστερος και το Χατζακιστάν καταρρεύσει.

Πρόσφατη δόνηση, η είδηση για το άναυλο προσεχές κατέβασμα του «Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε» του Πιραντέλο, σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Καραντζά, απ’ την Κεντρική Σκηνή. Που οδήγησε σε συνέντευξη του νεαρού σκηνοθέτη στην Έφη Μαρίνου, στην Εφημερίδα των Συντακτών, στην οποία συνέντευξη ο Καραντζάς ψάλλει τον αναβαλλόμενο στα νέα ήθη του Εθνικού. Δεν ξέρω αν όλα όσα λέει ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα ή αν, απλώς, είναι οργισμένος, εκείνο που ξέρω είναι πως όπου υπάρχει καπνός -και μάλιστα τόσος καπνός…- υπάρχει και φωτιά. Κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο του Χατζακιστάν…

Τ’ είναι αυτό πια; Έχουν κάτι οι σκηνοθέτες με τον Σωτήρη Χατζάκη; Μήπως πρόκειται για συνωμοσία σκηνοθετών; Δημήτρης Μαυρίκιος, Στάθης Λιβαθινός, Βασίλης Βαφέας -ο οποίος διάβασα πως έχει κινηθεί κατά του Εθνικού νομικά μετά την απομάκρυνσή του απ’ τις δοκιμές της «Πρόβας νυφικού», άλλη δόνηση…-, τώρα και Δημήτρης Καραντζάς. Επιστολές, καταγγελίες, κατηγορίες, συνεντεύξεις…

Εκείνο, βέβαια, που δεν κατάλαβα είναι ο λόγος για τον οποίο η παράσταση κατεβαίνει πριν την ώρα της. Δεν άρεσε; Μα διαβάζω πως ο καλλιτεχνικός διευθυντής δεν την είδε. Δεν άρεσε σε γνωστούς του; Δεν υπάρχει χρόνος να ανεβούν οι προγραμματισμένες παραγωγές; (Όταν γράφαμε για τις είκοσι μία παραγωγές που ο κύριος διευθυντής ανακοίνωσε στο φετινό δραματολόγιο ήμασταν οι κακοί…). Αν ισχύει αυτό τότε δεν ξέρουν να κάνουν σωστό προγραμματισμό. Πήρε κακές κριτικές και δυσμενή σχόλια από θεατές; Μα υπήρχαν και αντίθετες γνώμες -υπέρ της παράστασης. Ή δεν τα φέρνει, όπως διάβασα αλλού, με διοχετευμένες παραθέσεις αριθμών εισιτηρίων και εισπράξεων και συγκρίσεις;

Εγώ, ένα ξέρω. Πως παντού τα κρατικά Θέατρα προγραμματίζουν απ’ την αρχή της σεζόν: κάθε παράσταση αρχίζει τότε και τελειώνει τότε. Άντε να υπάρχει καμιά καθυστέρηση πρεμιέρας για τεχνικούς λόγους. Τι θα πει «δεν άρεσε» ή «δεν τα φέρνει ο Καραντζάς, ο Μπέζος τα φέρνει περισσότερο» ή «δε μας βγαίνουν οι χρόνοι»; Αλλά και στην Θεσσαλονίκη, στο ΚουΘουΒουΕ, είχε κάνει κάτι ανάλογο -αυτό, τουλάχιστον, υπέπεσε στην αντίληψή μου- ο Σωτήρης Χατζάκης, ως διευθυντής, όταν το 2011 κατέβασε, επίσης πριν την ώρα του, το «Déjà vu» του Τσέζαρις Γκραουζίνις, μια παράσταση πάνω στην «Αμερική» του Κάφκα, που επαινέθηκε μάλιστα πολύ.

Αν έτσι πια σκέφτεται ένα Εθνικό Θέατρο και καταφεύγει στον Λαζόπουλο για να του τα φέρει περισσότερο, ε, τότε, ας καλέσει και τον Σεφερλή, ας καλέσει και την Βίσση, ας καλέσει και τον Ζαχαράτο (ιδέες που δίνω κι εγώ…), μπορεί να του τα φέρουν ακόμα περισσότερο, ας εντάξει και το «Δελφινάριο» στους καλοκαιρινούς χώρους του. «Κρίση», και «ΔΕΚΟ», και «θα κλείσει το Θέατρο, αν δεν ακολουθήσει αυτή την πολιτική», εγώ τσάμπα τ’ ακούω. Ε, ένα τέτοιο Εθνικό, εγώ δεν το θέλω. Ας κλείσει. Τι διαφορετικό προσφέρει; Αλλά μήπως η αντίληψη περί του ΤΙ και ΠΟΙΟΣ τα φέρνει είναι λάθος; «Γιατί έχουμε δει λαό να συρρέει σε ποιοτικές παραστάσεις…», όπως επίσης έγραψε η συνάδελφος Έφη Μαρίνου στην «Εφημερίδα των Συντακτών.

Αλήθεια, η στάση ΠΟΛΥ μεγάλης μερίδας του Τύπου απέναντι στη φιλοσοφία του -φιλοσοφία, τέλος πάντων…- δεν προβληματίζει τον Σωτήρη Χατζάκη; Είμαστε όλοι προσωπικοί εχθροί του; Τον μισούμε; Είμαστε πολιτικά αντίθετοι; Είμαστε μίσθαρνα ενεργούμενα του Χουβαρδά; Και τι τον κόφτει τον Χουβαρδά; Μόνος του δεν έφυγε απ’ το Εθνικό; Ας ψάξει λίγο ο Σωτήρης Χατζάκης. Λίγο παρά πέρα απ’ τα προφανή. Πριν είναι αργά. Διότι βλέπω τα πράγματα να σκουραίνουν… Και τον κύριο σεισμό να ‘ρχεται.