Είδαμε το “Αρσενικό και παλιά δαντέλα” στο Παλλάς- Γιαγιάδες δηλητήριο
Ο Σταμάτης Φασουλής και ο Πέτρος Φιλιππίδης μεταμορφώνονται σε γριούλες με σκοτεινά μυστικά στο «Αρσενικό και Παλιά Δαντέλα» του Τζόζεφ Κέσελρινγκ. Η κωμωδία, που έγινε διάσημη από την κινηματογραφική της μεταφορά από τον Φρανκ Κάπρα, ανεβαίνει στο Παλλάς σε σκηνοθεσία του Σταμάτη Φασουλή.
Πρόκειται για μια μαύρη κωμωδία με φαρσικά στοιχεία, την πιο πετυχημένη του Κέσελρινγκ (1939).
Ένας κριτικός θεάτρου, ο Μόρτιμερ Μπρούστερ ανακαλύπτει ότι οι δύο αξιαγάπητες κατά τ’ άλλα γριές θείες του, έχουν την κακή συνήθεια να σκοτώνουν τους καλεσμένους τους με κρασί ποτισμένο με διάφορα δηλητήρια. Εκτός από τις θείες έχει για αδερφό έναν ανισόρροπο, που νομίζει ότι είναι ο πρόεδρος Ρούσβελτ.
Επίσης, έχει κι έναν εγκληματία αδερφό, στον οποίο έχει γίνει πλαστική επέμβαση. Την επέμβαση έχει κάνει ο δρ. Αϊνστάιν, ο οποίος βασίζεται σε πραγματικό γιατρό της εποχής, τον δρ. Τζόζεφ Μοράν. Ο Μοράν ήταν ο γιατρός διαφόρων συμμοριών, ενώ έκανε πλαστικές επεμβάσεις σε διάσημους εγκληματίες, αλλοιώνοντας τα χαρακτηριστικά τους και αλλάζοντας τα δακτυλικά τους αποτυπώματα. Στο έργο ο δρ Αϊνστάιν μετατρέπει τον κακό αδερφό στον ηθοποιό που πρωταγωνιστούσε σε διάφορα θρίλερ Μπορίς Καρλόφ. Ήταν ένα αυτοαναφορικό αστείο της παραγωγής, γιατί τον ρόλο τον έπαιζε όντως ο Καρλόφ στο Μπρόντγουεϊ!
Στην παράσταση που σκηνοθέτησε ο Σταμάτης Φασουλής, ο Τζόναθαν Μπρούστερ (Φάνης Μουρατίδης) δεν μοιάζει με τον Μπορίς Καρλόφ, αλλά με τον Φρανκενστάιν. Ίσως με αυτόν τον τρόπο ο Έλληνας σκηνοθέτης ήθελε να επισημάνει ότι ο Μπορίς Καρλόφ είχε παίξει το ρόλο του Φρανκενστάιν. (Βλέπε φωτογραφία)
Το “Αρσενικό και Παλιά Δαντέλα” στην παράσταση του Παλλάς, είναι ένα έργο με εξωφρενική πλοκή και εξωφρενικούς χαρακτήρες, αλλά όχι και εξωφρενικούς ρυθμούς. Το έργο βασίζεται πολύ στον διάλογο και σε μακρόσυρτες στιχομυθίες, ενώ απουσιάζουν οι γρήγορες ανατροπές που θα δώσουν την αίσθηση της θεατρικής φάρσας ή του κινηματογραφικού slapstick. Έτσι το έργο σπάνια βγάζει γέλιο. Κι όποτε συμβαίνει αυτό, προέρχεται από τις ατάκες και όχι από τις καταστάσεις και τις ανατροπές. Την κατάσταση αυτή επιτείνει η μεγάλη διάρκεια της παράστασης- περίπου 3 ώρες. Επίσης, ως έργο είναι μάλλον συμβατικό στις ιδέες και την εξέλιξη του και η όποια διαφορετικότητα του βασίζεται κυρίως στους ακραίους χαρακτήρες του.
Η σκηνογραφία των Γιώργου Γαβαλά – Γιάννη Μουρίκη είναι από τα δυνατά χαρτιά της παράστασης. Το σκηνικό είναι το σπίτι των δύο θειάδων, που φιλοξενεί όλη την πλοκή, με τα φονικά, τις αποκαλύψεις, τη σύγκρουση του καλού και του κακού αδερφού, την αστυνομία και όλα τα άλλα. Ενδιαφέροντα κοστούμια εποχής με αρκετή φινέτσα δημιούργησε η Ντένη Βαχλιώτη. 
Από τις ερμηνείες ξεχώρισα τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη, ο οποίος έπαιζε τον κριτικό θεάτρου που μισεί το θέατρο και ανακαλύπτει ότι ζει σε μια οικογένεια τρελών και δολοφόνων. Οι υπόλοιποι ηθοποιοί, συμπεριλαμβανομένων των Φασουλή και Φιλιππίδη που έκαναν τις γριούλες, δεν μου έκαναν ιδιαίτερη αίσθηση. Από τις ερμηνείες απουσίαζε η υπερβολή και η ένταση του γκροτέσκο, που βγάζουν οι χαρακτήρες και η υπόθεση του έργου.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ: Το «Αρσενικό και παλιά δαντέλα» ως ιστορία είναι μια μαύρη κωμωδία που χαρακτηρίζεται από μια υπερβολή. Αυτή η υπερβολή στην παράσταση του Φασουλή δεν βγαίνει. Όπως δεν βγαίνει και το γέλιο, πλην ελάχιστων εξαιρέσεων.
Γιώργος Σμυρνής
