Γιατί τα νυφικά είναι λευκά – Η εξέλιξή τους μέσα στο χρόνο

Θεωρούμε γενικά το λευκό ως το χρώμα της αγνότητας και ότι αυτό συμβολίζουν τα λευκά νυφικά. Όμως, δεν είναι απαραίτητα αυτή η αλήθεια. Όπως δήλωσε η ειδικός επί του θέματος Edwina Ehrman στο BBC, «η συμπαραδήλωση της αγνότητας» (ο συμβολισμός της αγνότητας, σε πιο απλή γλώσσα) «δεν ήταν τόσο σημαντική.» Τα νυφικά κυρίως ήθελαν να συμβολίζουν τον πλούτο. Στον δυτικό κόσμο «όλο τον 18ο και το 19ο αιώνα, οι γυναίκες που είχαν χρήματα, παντρεύονταν ντυμένες με λευκά.»

Και γιατί το λευκό ήταν σύμβολο πλούτου; Για έναν πολύ απλό και πολύ πρακτικό λόγο. Εκείνη την εποχή τα ρούχα πλένονταν στο χέρι. Οπότε το να καθαρίσει και να δείχνει ολόλευκο ένα λευκό ρούχο, αφού θα λερωθεί, ήταν πάρα πολύ δύσκολο. Έτσι οι πλούσιες νύφες φορούσαν λευκά, για να δείξουν ότι το νυφικό τους δεν έχει ξαναφορεθεί.

Το λευκό φόρεμα, έγινε μάλιστα πολύ της μόδας στην Αγγλία, όταν η Βασίλισσα Βικτώρια παντρεύτηκε τον Πρίγκιπα Άλμπερτ το 1840 (βλ. αριστερά). Κι ήταν μια μόδα που έμεινε. Για πολλούς το λευκό συμβολίζει ελπίδα, ρομαντική νοσταλγία.

Με την κυριαρχία του λευκού, θεωρείται πλέον ριζοσπαστική κίνηση για μία γυναίκα να παντρευτεί φορώντας άλλο χρώμα νυφικό. Όμως, το να παντρεύεται μια γυναίκα ντυμένη στα ροζ, στα μοβ, στα κίτρινα ή και στα κόκκινα (το παραδοσιακό χρώμα των γάμων στην Κίνα, όπου κι εκεί αρχίζει όμως να μπαίνει το λευκό νυφικό) δεν είναι κάτι νέο στη δυτική κουλτούρα. Σύμφωνα με την Edwina Ehrman, “ανά τους αιώνες οι νύφες που ενδιαφέρονταν για τη μόδα συχνά παντρεύονταν με διάφορα χρώματα. Και θα φορούσαν τα νυφικά τους φορέματα πολλές φορές τα επόμενα χρόνια, με κάποιες μετατροπές, ώστε να ταιριάζουν με τη μόδα ή τις αλλαγές στο σώμα τους”.

Παρακάτω, κατά σειρά: 1. Παραδοσιακή “κόκκινη” Κινέζα νύφη, 2. Η Keira Knightley στον γάμο της φόρεσε ένα χαριτωμένο κομμάτι Chanel, το οποίο δεν δίστασε να ξαναφορέσει αργότερα και σε άλλες δημόσιες εμφανίσεις της, 3. Η Leighton Meester ως Blair Waldorf στην σειρά Gossip Girl, με γαλάζια τουλέτα Elie Saab για νυφικό:    

Οι μόδες κάθε εποχής επηρέαζαν τα σχέδια των νυφικών. Τη δεκαετία του 30- μια εποχή γοητευτικής παρακμής και λαμπρότητας- κυριαρχούσαν οι θεϊκές αναλογίες στα νυφικά. Στην πολύ ροκ κι επαναστατική δεκαετία του 60 άρχισαν τα νυφικά να κονταίνουν. Στα 70’s υπήρχαν σχέδια νυφικού από βελούδο. Παρ’ όλες τις αλλαγές, όμως, το λευκό νυφικό άντεξε. Ο λόγος είναι ότι μπορούσε να εξελιχθεί και να παρακολουθεί τις εξελίξεις της μόδας.

Η σχεδιάστρια μόδας Jenny Packham θεωρεί ότι υπάρχουν νυφικά, που αξίζει κανείς να τα θυμάται, γιατί καθορίζουν την εποχή τους από την άποψη της μόδας. «Το λευκό ταγιέρ της Bianca Jagger, η το μίνι φόρεμα της Audrey Hepburn με το μαντίλι στο κεφάλι…»

Όπως ο γάμος, έτσι και το νυφικό θα συνεχίσει να εξελίσσεται και τις επόμενες δεκαετίες. Στη μορφή των νυφικών θα παίξουν ρόλο οι μεγάλες κοινωνικές αλλαγές του σύγχρονου παγκοσμιοποιημένου κόσμου. Οι γάμοι των ομοφυλόφιλων, αλλά και οι γάμοι ανάμεσα σε συντρόφους διαφορετικών πολιτισμών είναι παραδείγματα, ότι νέες παραδόσεις δημιουργούνται, σύμφωνα με την Edwina Ehrman.

ΠΟΤΕ ΗΡΘΕ ΤΟ ΛΕΥΚΟ ΝΥΦΙΚΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Η παράδοση των νυφικών εξετάζεται τον τελευταίο καιρό σε σημαντικές εκθέσεις σε διάφορες χώρες του κόσμου. Εκτός από την Αγγλία, όπου πραγματοποιείται μια έκθεση για νυφικά από το 1775 ως το 2014 στο Victoria & Albert Museum του Λονδίνου και στην χώρα μας υπάρχει μια σημαντική έκθεση για νυφικά φορέματα.

Η έκθεση «Νύφες. Παράδοση και μόδα στην Ελλάδα» (βλ. αριστερά) παρουσιάζει ένα μεγάλο εύρος ενδυμάτων από τις συλλογές του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος, στο Μουσείο Μπενάκη (κτήριο της οδού Πειραιώς).

Στην Ελλάδα, τα παραδοσιακά νυφικά φορέματα χαρακτηρίζονταν από πολυχρωμία, αλλά και σημαντικές διαφορές από περιοχή σε περιοχή τον 19ο αιώνα. Σε αυτήν την πολυχρωμία αρχίζει να προστίθεται στις αρχές του 20ού το λευκό χρώμα, με τη μορφή ενός πέπλου που φοριέται πάνω από τον παραδοσιακό πολυποίκιλτο κεφαλόδεσμο. Η προσθήκη αυτή αποτελεί έναν μακρινό απόηχο του λευκού νυφικού που καθιερώνεται στην Ευρώπη μετά το γάμο της βασίλισσας Βικτωρίας.

Σταδιακά, η δυτική κουλτούρα θα κυριαρχήσει της παράδοσης και το λευκό νυφικό θα εκτοπίσει σταδιακά τις τοπικές φορεσιές και θα αποτελέσει τον κανόνα. Από τότε στην Ελλάδα η δημιουργία του νυφικού ενδύματος συμβαδίζει με τις τάσεις της μόδας, αντλώντας όλο και συχνότερα τα τελευταία χρόνια έμπνευση από σχήματα του παρελθόντος. Ταυτόχρονα, αποτυπώνει τόσο τις προσωπικές ενδυματολογικές επιλογές των γυναικών που τα φόρεσαν, όσο και τις ιδιαίτερες κοινωνικές συνθήκες της εποχής τους.

Info:
Η έκθεση «Νύφες. Παράδοση και μόδα στην Ελλάδα» συνεχίζεται μέχρι τις 24 Μαΐου στο Μουσείο Μπενάκη στην οδό Πειραιώς.
Εισιτήρια: 5 και 25€