Έρευνα: Τι σκέφτονται και τι θα πράξουν οι νέοι στις εκλογές;

Ποια είναι η δύναμη της ψήφου;

Πρώτα συνάντησα την Αρετή, 21 χρόνων, φοιτήτρια Αρχιτεκτονικής. “Θα ψηφίσεις;” ρώτησα, “Ναι, φυσικά. Η αποχή είναι λάθος. Πήγαινε και ρίξε και ζαμπόν στο φάκελο, όπως λέγαν οι παλιοί. Απλώς πήγαινε!”, απάντησε αστειευόμενη. Απόλυτος ήταν και ο Γιώργος, 23 χρόνων, τριτοετής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών: “Φυσικά και θα ψηφίσω. Η ευθύνη της δημοκρατίας είναι συλλογική”.

Την παραπάνω άποψη συμμερίζεται και η Μίνα, 21 ετών, φοιτήτρια στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου: “Θα ψηφίσω και στις δύο κάλπες που έρχονται, καθώς θεωρώ πως η αποχή και η αδιαφορία είναι το μεγαλύτερο δώρο που μπορούμε να κάνουμε στην κυβέρνηση. Οι νέοι της γενιάς μας, οι νέοι της ανεργίας και της επισφάλειας. οφείλουν να φέρουν την ανατροπή. Πιστεύω στις ανατροπές αυτή την άνοιξη. Και η ανατροπή έρχεται με τα κινήματα, αλλά και τις επιλογές μας. Επομένως, θα κάνω και εγώ την επιλογή μου. Είναι σημαντική η ψήφος μας στις δημοτικές εκλογές, καθώς σε τοπικό επίπεδο μπορεί να δοθεί ένα πρώτο δείγμα γραφής μιας άλλης κοινωνικής οργάνωσης, δικαιοσύνης, αλληλεγγύης και συμμετοχής. Όσον αφορά την ευρωκάλπη, αυτό που πρέπει να προσέξουμε είναι πως η πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης δεν είναι μόνο made in Greece. Είναι χαρακτηριστικό πως σε ευρωπαϊκό επίπεδο η ανεργία των νέων είναι άνω του 25%. Βλέπουμε, λοιπόν, πως είναι μια κατάσταση που διαμορφώνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μια πολιτική καταπίεσης της νεολαίας και των εργαζομένων.”

Με τι κριτήρια θα ψηφίσουν;
Τα βασικότερα κίνητρα των ψήφων τους -όπως μου έδωσαν να καταλάβω- είναι πολύ συγκεκριμένα. Για την Αρετή σημαντικό ρόλο θα παίξει η ικανότητα και η ετοιμότητα που έχει κάθε πολιτική δύναμη σε σχέση με τα προβλήματα και την καθημερινότητα της δικής της μικρής κοινωνίας, ενώ ο Γιώργος θα ταυτιστεί με την πλησιέστερη ιδεολογική δύναμη.

Το ίδιο και η Μίνα, που στηρίζει την Αριστερά: “Βασικό κριτήριο στην απόφασή μου θα είναι αυτά που βλέπω γύρω μου. Βλέπω παιδιά της ηλικίας μου να μην μπορούν να σχεδιάσουν το μέλλον, να εργάζονται ως «ωφελούμενοι» στα voucher με μισθούς πείνας, άλλους να μην μπορούν καν να βρουν δουλειά, βλέπω την οικογένειά μου να δυσκολεύεται, μετανάστες σε «στρατόπεδα συγκέντρωσης», εξαθλίωση, ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και ένα διαλυμένο πανεπιστήμιο. Για αυτούς τους λόγους θα επιλέξω να στηρίξω την Αριστερά. Το ζητούμενο είναι όμως ότι δεν φτάνουν οι εκλογές. Είναι εύκολο να ψηφίζεις και να αναθέτεις κάθε τέσσερα χρόνια σε κάποιον να σε «σώσει». Το δύσκολο, και αυτό που τελικά θα αποδειχθεί κατ’ εμέ καταλυτικός παράγοντας, είναι το να αναπτυχθεί μια συλλογική κουλτούρα συμμετοχής.”

Ανήκουν σε κάποια παράταξη;
Το εντυπωσιακό στη μεταξύ μας συζήτηση – αλλά και από τον απόηχο του προσωπικού μου κύκλου- ήταν ότι οι περισσότεροι από τους συνομιλητές μου δεν ανήκουν σε κάποια φοιτητική παράταξη, νιώθοντας απογοητευμένοι και προδομένοι από αυτές, γεγονός που αποδείχτηκε από το μεγάλο ποσοστό αποχής των φοιτητικών εκλογών που πραγματοποιήθηκαν εθιμοτυπικά την Τετάρτη 7 Μαΐου. 

“Δε με καλύπτει ιδεολογικά καμία παράταξη” , μου είπε ο Γιώργος, άποψη που βρήκε σύμφωνη και την Kωνσταντίνα, 23 χρόνων, φοιτήτρια Νομικής Αθηνών: “Αν μπορέσει κάποιος να με πείσει να γραφτώ στην παράταξή του, θα το κάνω. Μέχρι στιγμής είμαι απογοητευμένη από όλους τους συμφοιτητές μου, που αβούλως πιστεύουν στα ιδεολογήματα που τους πασάρουν, γιατί περί ιδεολογημάτων πρόκειται και όχι ιδεολογιών.” 

Την ίδια άποψη έχει και ο Κυριάκος, 23 χρόνων, φοιτητής στους Ηλεκτρολόγους Μηχανικούς στο Πανεπιστήμιο Πατρών, και ο οποίος υπήρξε κάποτε στη νεολαία της Νέας Δημοκρατίας: “Σήμερα το λέω με ντροπή. Γράφτηκα στο πρώτο έτος, κυρίως λόγω κοινωνικοποίησης. Η “στρατολόγηση” είναι τόσο εύκολη σε αυτές τις ομάδες. Διαμορφώνεις την άποψη που εκείνοι θέλουν με περίτεχνη διαδρομή. Και να τονίσω πως δεν αναφέρομαι μόνο στη ΔΑΠ.”

Η Αρετή από τη μεριά της, τόνισε: “Δεν είμαι γραμμένη σε κάποια παράταξη, γιατί καμία δεν με εκφράζει απόλυτα και γιατί δεν θεωρώ πως η συμμετοχή στα κοινά σχετίζεται με την συμμετοχή σε κάποια παράταξη” . “Μην κοροιδευόμαστε” , μειδίασε ο Γιώργος.“Μέχρι σήμερα τρεις γνωστοί μου, εκπρόσωποι  φοιτητικών παρατάξεων από άλλες σχολές και πρόσφατα τελειόφοιτοι, κατεβαίνουν δημοτικοί σύμβουλοι. Αν ήμουν γραμμένος σε κάποια παράταξη και τους “έκανα” θα ήταν φυσικό επακόλουθο να ασχοληθώ με την πολιτική.”

Η Μίνα από την πλευρά της μου διηγήθηκε την δική της ιστορία: “Είμαι στη νεολαία ΣΥΡΙΖΑ από το πρώτο έτος της σχολής μου. Η αλήθεια είναι ότι δεν πίστευα μέχρι τότε ότι θα οργανωθώ σε κάποιο κόμμα, αλλά συμμετείχα σταδιακά σε δραστηριότητες και συνεδριάσεις της Πολιτικής Κίνησης της σχολής [επί νεολαίας Συνασπισμού ακόμα]. Στην αρχή από περιέργεια. Μετά είδα ότι αυτό με βοηθούσε να εξελίξω τη σκέψη μου και την αντίληψή μου, να εκφράζομαι, να απορώ και να συνθέτω. Την ίδια στιγμή, τα προβλήματα που αντιμετωπίζαμε στη σχολή, οι καταλήψεις ενάντια στο νόμο Διαμαντοπούλου έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην πολιτικοποίησή μου. Από τότε, το στοίχημα της κοινωνικής χρησιμότητας, πώς δηλαδή μπορώ στη σχολή μου, αλλά και στη γειτονιά μου να πετυχαίνω συλλογικά, να σχεδιάζω και να υλοποιώ συλλογικά, υπήρξε μάθημα ζωής.”

Ποιο πρόβλημα τους απασχολεί περισσότερο; 
Η κουβέντα σοβάρεψε ακόμα περισσότερο όταν μιλήσαμε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα μας με επίκεντρο τη νεολαία.
Ο Γιώργος μίλησε για την ανεπαρκή επαγγελματική αποκατατάσταση, ενώ η Αρετή τόνισε τη σπουδαιότητα αλλά και την αδυναμία εύρεσης εργασίας, η οποία θα ανταποκρίνεται στο αντικείμενο των σπουδών της.

Πιο απόλυτος ήταν ο Κυριάκος: “Δεν επιτρέπεται να ονειρευόμαστε. Η φλόγα της προοπτικής σβήνει βασανιστικά αργά, και από τις στάχτες φωτιά αργεί να ξανανάψει.” Για τη Μίνα το σοβαρότερο πρόβλημα της Ελλάδας αλλά και των νέων είναι η ιδιωτικοποίηση: “Η ιδιωτικοποίηση και το ξεπούλημα των πάντων, αυτό το δόγμα ότι η αγορά μπορεί να κάνει τα πάντα και να φτιάξει τα πάντα στην Ελλάδα, χρησιμοποιείται ως ευαγγέλιο. Κι όταν λέω ξεπούλημα, δεν αναφέρομαι μόνο στη δημόσια περιουσία, αλλά και στον πολιτισμό, την παιδεία και τις «σταθερές» της κοινωνικής μέριμνας. Τις τελευταίες δεκαετίες, ασκείται μια πολιτική του ατομικού δρόμου, μια πολιτική της αποπολιτικοποίησης, μια πολιτική του αργού θανάτου των εργαζομένων.” 

Πώς βλέπουν το μέλλον τους;
Το μεγαλύτερο ψυχολογικό “πλήγμα” που δέχτηκα από τους συνομιλητές μου, αφορά στο μέλλον. Στα άμεσα σχέδια των περισσότερων υπάρχει μια λέξη: εξωτερικό! “Δεν το συζητώ, θα φύγω, είμαι 23 και νιώθω κουρασμένος” είπε ο Γιώργος, ενώ η Αρετή, πιο ανέτοιμη, ανέφερε: “Στο μέλλον θα ήθελα να ζήσω για κάποιο διάστημα στο εξωτερικό αλλά σίγουρα κάποια στιγμή να επιστρέψω στην Ελλάδα. Όταν θα είναι έτοιμη και εκείνη να με δεχτεί πίσω φυσικά!”

Από τη μεριά της η Kωνσταντίνα περιμένει την κατάλληλη στιγμή: “Αν είχα γονείς που μπορούν να με στηρίξουν οικονομικά θα ήμουν έξω τώρα και να σου πω την αλήθεια εκείνοι το θέλουν πιο πολύ από ό,τι εγώ.”  Η Μίνα, πιο επίμονη, δήλωσε: “Δεν μ’ αρέσει να λέω «ποτέ», αλλά δεν νομίζω να φύγω από την Ελλάδα. Σέβομαι τις επιλογές των άλλων, αλλά προσωπικά θέλω να μείνω και να προσπαθήσω στην Ελλάδα για την αλλαγή. Όχι λόγω εθνικιστικής αγάπης, αλλά γιατί θεωρώ πως η εύκολη επιλογή είναι να φύγεις. Για μερικούς βέβαια είναι η μοναδική επιλογή. Όσο πάντως έχω την επιλογή να μείνω, θα μείνω γιατί η κοινωνική καταστροφή που γίνεται στην Ελλάδα είναι πρωτοφανής και όλοι μαζί πρέπει να αγωνιστούμε για την ανατροπή.” 

Είναι κάτι στιγμές αδιέξοδες, την ώρα του αποχαιρετισμού, που δεν έχει μείνει τίποτα να πεις και τίποτα να ρωτήσεις. Μια τέτοια στιγμή έκλεισε τη συζήτησή μου με τον Κυριάκο, όταν με διαβεβαίωσε: “Κανένα μέλλον δε με περιμένει!”

Υ.Γ.  Τα ονόματα κάποιων συνομιλητών μου είναι παρ-αλλαγμένα, όπως μου ζητήθηκε.