Είδαμε τον «Εραστή» του Πίντερ στο Ίδρυμα Μ. Κακογιάννης- Τελετουργικό «απιστίας»

Το μονόπρακτο «Ο εραστής» ένα από τα πρώτα έργα του Πίντερ (1962). Στην επαναστατική και ηδονική δεκαετία του 60 ο συγγραφέας φέρνει σε κοντράστ τον ερωτισμό της σεξουαλικής επανάστασης με την συμβατικότητα ενός παντρεμένου ζευγαριού. Πρωταγωνιστές είναι δύο σύζυγοι αστοί. Ο άντρας εργάζεται και η γυναίκα είναι σπίτι. Πολύ ανοιχτά του ομολογεί ότι, όσο αυτός λείπει για δουλειά, η ίδια φέρνει στο σπίτι τους τον εραστή της. Στην πορεία κι ο ίδιος ο σύζυγος ομολογεί ότι έχει ερωμένη- όχι ακριβώς ερωμένη, όπως λέει, αλλά μια πόρνη. Κι ακολουθεί μία μεγάλη ανατροπή, που αλλάζει όλο το σκηνικό και περιγράφει τελικά ένα παράξενο σεξουαλικό παιχνίδι.

Ο Πίντερ δεν εστιάζει ιδιαίτερα στα ψυχολογικά κίνητρα των ηρώων του. Δεν προσπαθεί, δηλαδή, ο Πίντερ να εξηγήσει την παράξενη συμπεριφορά των δύο συζύγων ως κάποια μορφή ψυχολογικής νεύρωσης. Το κύριο θέμα του έργου είναι να θέσει σε κοντράστ το τυπικό τελετουργικό ενός παντρεμένου ζευγαριού με το ξέφρενο τελετουργικό ενός «παράνομου» ζευγαριού. Αυτός φαίνεται, σύμφωνα με τους αναλυτές, ότι είναι ο κεντρικός στόχος του βρετανού συγγραφέα. Επίσης, έχουν υπάρξει και φεμινιστικές αναλύσεις, σχετικές με το ρόλο της γυναίκας στο έργο, που είναι κλεισμένη σπίτι, ενώ ο άντρας δουλεύει και βγαίνει στην κοινωνία. Κινείται, όμως, στο χώρο του απαγορευμένου και της απελευθέρωσης από κοινωνικά δεσμά μέσω της καλπάζουσας φαντασίας της.

Το έργο αυτό έχει ανέβει στο παρελθόν με επιτυχία τόσο ως κωμωδία, όσο και ως νευρικό δράμα, πιθανότατα γιατί εμπεριέχει και τα δύο στοιχεία. Η παράσταση, την οποία σκηνοθέτησε ο Δημήτρης Γκουτζαμάνης εμπεριέχει και τα δύο στοιχεία- και τη σάτιρα των ερωτικών ηθών και την ειρωνική ματιά πάνω στη συμπεριφορά του ζευγαριού, αλλά και την δραματικότητα που κρύβεται πίσω από τα τέλματα της σχέσης τους. Είναι μια παράσταση που βλέπεται ευχάριστα, έχει καλό ρυθμό και αναδεικνύει τον γεμάτο υπονοούμενα χαρακτήρα του Πίντερ. Επίσης, είναι αρκετά σέξι, ενώ δημιουργεί κι έναν διάλογο της εποχής των απελυθερωμένων 60’s με τη σύγχρονη (ψευτοαπελευθερωμένη;) μιντιακή εποχή μας. Τα σχετικά απλά σκηνικά δίνουν ενδιαφέρουσες εικόνες.

Οι ερμηνείες των δύο ηθοποιών (Δημήτρης Γκουτζαμάνης και Βάλια Παπακωνσταντίνου) δεν εντυπωσιάζουν, αλλά δεν είναι και κακές. Οι δύο ηθοποιοί δείχνουν κάπως νεότεροι από την ηλικία των χαρακτήρων του έργου. Περισσότερο μου άρεσε η Βάλια Παπακωνσταντίνου, που έχει μια μεγαλύτερη ωριμότητα στο παίξιμό της. Επίσης, το ζευγάρι έχει καλή χημεία μεταξύ του σε όλη την γκάμα των παράξενων ερωτικών παιχνιδιών του, που οδηγούν σε τελείως διαφορετικές συμπεριφορές.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ: Είναι μια χαριτωμένη νεανική παράσταση αυτού του έξυπνου και ανατρεπτικού έργου του Πίντερ. Αν και δεν είναι άρτια, είναι διασκεδαστική και δεν κουράζει καθόλου, ενώ αποπνέει αρκετό ερωτισμό, χωρίς να ξεφεύγει από τα όρια που έχει θέσει ο δραματουργός.

Γιώργος Σμυρνής