Τα Δεσμά Του Διαβόλου
Μια επαρχιακή κωμόπολη συγκλονίζεται από την δολοφονία τριών παιδιών. Η αστυνομία θα στραφεί εις βάρος μιας ομάδας νεαρών σατανιστών, που κινδυνεύουν με τη θανατική ποινή. Ένας προοδευτικός ντετέκτιβ (Colin Firth) αναλαμβάνει να βοηθήσει τους υπόδικους, παρά τις αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας, σε ένα δικαστικό δράμα, που σκηνοθέτησε ο Atom Egoyan. Το έργο βασίζεται σε μια πραγματική ιστορία, που θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες υποθέσεις κακοδικίας στις ΗΠΑ, την οποία έκανε βιβλίο η συγγραφέας Μara Leveritt.
Η ταινία ξεκινάει σαν αστυνομικό θρίλερ, με την εξαφάνιση και τη δολοφονία των παιδιών. Στη συνέχεια γίνεται ένα δικαστικό δράμα, που δείχνει το κυνήγι μαγισσών, το οποίο συμβαίνει ακόμα στις ημέρες μας. Η τοπική αστυνομία και η τοπική κοινωνία στρέφονται ενάντια στον προφανή στόχο, τους σατανιστές. Με τα περίεργα ρούχα, τις περίεργες συνήθειες, τα τραγούδια με αυτούς τους άγριους στίχους, αποτελούν τους ιδανικούς υπεύθυνους. Αρχικά, φαίνεται βέβαιο ότι αυτοί το έκαναν. Όσο, όμως, ο ιδιωτικός ντετέκτιβ σκαλίζει την υπόθεση, τόσο τα πράγματα ανατρέπονται.
Ο σκηνοθέτης παραθέτει με έντονο ρεαλισμό τα γεγονότα στην πολυπρισματική του ταινία. Βέβαια, η ταινία στο ξεκίνημά της αφηγείται τα περιστατικά μέσα από περισσότερες πλευρές, ενώ στη συνέχεια επιμένει κυρίως στην πλευρά του ντετέκτιβ. Ο ιδιωτικός ερευνητής είναι ένας αξιοπρεπής και αφοσιωμένος άνθρωπος (τον παίζει εξαιρετικά ο Colin Firth), ο οποίος χωρίς χρηματικό όφελος υπερασπίζεται τους αποδιοπομπαίους τράγους μιας τοπικής κοινωνίας, τους εκκεντρικούς σατανιστές. Και μια υπόθεση που φαινόταν σίγουρη, αρχίζει σιγά- σιγά να φαίνεται ότι «μπάζει» από σκόπιμα λάθη της αστυνομίας και διάφορες καταθέσεις, που είναι επιεικώς περίεργες. Όμως, ο ερευνητής πληρώνει το κόστος, σε ψυχολογικό και κοινωνικό επίπεδο, για την στάση του.
Εκτός από τον Colin Firth, στην ταινία παίζει κι η Reese Witherspoon στο ρόλο της μητέρας ενός εκ των τριών δολοφονημένων παιδιών. Η ταινία έχει καλές ερμηνείες, δυνατό ρεαλισμό και κινείται εύστοχα από το σασπένς στο δράμα. Επίσης, εκφράζει συγκεκριμένες αξίες, στηλιτεύοντας το συντηρητισμό και τον ανορθολογισμό των ανθρώπων, που οδηγεί σε προκατασκευασμένους ενόχους. Όμως, απολύτως ανορθολογικό δεν είναι μόνο το κυνήγι μαγισσών (=σατανιστών), που εξαπολύει η τοπική κοινωνία. Είναι και το life style των σατανιστών, με πίστη στη μαγεία, σε διάφορες παράξενες υπερφυσικές οντότητες και σε ιδέες που στηρίζουν ακόμα και την ανθρωποθυσία. Ο δικός τους ανορθολογισμός τροφοδοτεί έναν άλλο ανορθολογισμό, ακόμα χειρότερο όμως, γιατί εκείνον τον στηρίζει η οργανωμένη κοινωνία, η αστυνομία και το δικαστικό σύστημα.
Το μοναδικό πρόβλημα αυτής της αξιόλογης ταινίας, είναι ότι στο φινάλε γίνεται φλου. Θυμίζοντας ως προς αυτό το κομμάτι και το Zodiac του David Fincher, υπονοεί κάποιους ως ενόχους, αλλά δεν παίρνει ξεκάθαρη θέση για το ποιοι είναι υπεύθυνοι του στυγερού εγκλήματος. Πιθανότατα, γιατί στην πραγματική δικαιοσύνη οι υποθέσεις είναι πολύ λιγότερο ξεκάθαρες από ό,τι στα αστυνομικά έργα. Καταθέσεις αναιρούνται ή αποδεικνύονται αναξιόπιστες, μάρτυρες εκβιάζονται, στοιχεία αγνοούνται… Ωστόσο, η ταινία κλείνει με ένα γραπτό κείμενο, το οποίο προσπαθεί να αφηγηθεί τα όσα ακολουθούν για σχεδόν 20 χρόνια μετά το έγκλημα και τη δίκη. Επειδή τα γεγονότα που παρατίθενται είναι πολλά- περισσότερα ίσως από αυτά που μας δείχνει με εικόνα η ίδια η ταινία- αυτός ο τρόπος κλεισίματος δείχνει πρόχειρος και αφήνει κενά.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ: Ένα ρεαλιστικό και έντιμο δικαστικό δράμα, με στοιχεία θρίλερ. Έχει δυνατές ερμηνείες, έναν ρεαλισμό που σπάει κόκαλα και εκφράζει ξεκάθαρες αξίες. Αν ήταν εξίσου ξεκάθαρη η ταινία και στην αφήγηση των περιστατικών, θα είχαμε ένα εξαιρετικό έργο. Το φινάλε της όμως προβληματίζει κι αφήνει κάποια κενά στο θεατή.
Γιώργος Σμυρνής