Soundscapes Landscapes από τη Στέγη: Κάναμε μια εναλλακτική βόλτα στην Αθήνα!

To Soundscapes Landscapes προσφέρει μια διαφορετική βόλτα στην Αθήνα- μια παράλληλη διαδρομή στην πόλη μέσω smart phone ή tablet. Πίσω από την πραγματικότητα της πόλης, αποκαλύπτει μια άλλη διάσταση με ήχους και εικόνες, που μεταμορφώνει τη βόλτα στην πόλη σε μια διαδραστική εμπειρία.

Από τη Στέγη, από όπου ξεκινάμε, μου έδωσαν ένα κινητό τηλέφωνο με ακουστικά και ειδικό λογισμικό. Ζούμε άλλωστε σε εποχές υψηλής τεχνολογίας, τα smart phones, τα gps κ.α. είναι κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Αυτό που χρειαζόταν να κάνω ήταν απλά να βάλω τα ακουστικά στα αυτιά μου και να περιηγούμαι στις γύρω περιοχές.

Τη Στέγη την επισκέπτομαι συχνά, αλλά τις γύρω περιοχές ομολογώ ότι δεν τις γνωρίζω το ίδιο καλά. Όμως δεν υπήρχε περίπτωση να χαθώ. Το ίδιο το κινητό με καθοδηγούσε. Υπήρχε χάρτης gps. Και σε διάφορα σημεία της διαδρομής- οποιασδήποτε διαδρομής ήθελα να ακολουθήσω- το κινητό με ειδοποιούσε με δονήσεις και μηνύματα ηχητικά, αν υπήρχε κάτι ενδιαφέρον εκεί. Για άλλα σημεία υπάρχουν video, για άλλα κείμενα με πληροφορίες και για άλλα ακούγονται ήχοι ή μουσικές. Η διαδρομή εκτείνεται πέρα από τη λεωφόρο Συγγρού και φτάνει μέχρι το σταθμό του Μετρό «Νέος Κόσμος».

Σε μια πλατεία, όπου έγινε ένα αιματηρό μπλόκο από τις δυνάμεις των κατακτητών στην Κατοχή, ένας από τους αντιστασιακούς περιγράφει τα εγκλήματα που συνέβησαν. Σε ένα γήπεδο 5Χ5, όπου έπαιζαν παιδάκια, βλέπεις ένα video πάλι με παιδιά να παίζουν στο ίδιο γήπεδο. 

Ένα πολύ αστείο στιγμιότυπο ήταν το video με την αράχνη. Υπάρχει μια αράχνη ζωγραφισμένη με γκράφιτυ σε ένα κτήριο. Και στο video που προβάλλεται στο κινητό, βλέπουμε μια εικόνα με μια ψηφιακή αράχνη, που βαδίζει προς το κτήριο αυτό, μέχρι να πάρει τη θέση της στο σημείο που υπάρχει το γκράφιτυ.

Τα ενδιαφέροντα στοιχεία της βόλτας μου με τη συνοδεία του Soundscapes-Landscapes είναι τα εξής: Κατ’ αρχάς, σε βοηθάει να εμβαθύνεις. Βλέποντας ένα κτήριο, μια γειτονιά, έναν κινηματογράφο, αυτό που βλέπεις είναι μία εικόνα που χάνεται μέσα στο χάος του αστικού τοπίου. Όταν μαζί με αυτή την εικόνα έρχεται ένα κείμενο, με κάποιο ενδιαφέρον ιστορικό συμβάν, ή ένα ποίημα του Σεφέρη που μιλάει γι’ αυτήν ακριβώς την οδό, η εμπειρία γίνεται πιο πλούσια και εστιάζεις περισσότερο σε αυτό που βλέπεις.

Επίσης, μαθαίνεις ποιοι άνθρωποι ζουν στην περιοχή. Ακούς μετανάστες να μιλούν για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, μέλη συλλόγων να περιγράφουν τους στόχους τους, ιδιοκτήτες καταστημάτων να μιλούν για την καθημερινή εμπειρία τους.

Ένα γκαράζ έχει μετατραπεί από μουσουλμάνους μετανάστες σε τόπο λατρείας, καθώς δεν υπάρχει τζαμί στην Αθήνα. Και είδα ένα αρκετά καλλιτεχνικό video με σκηνές από τη λατρεία των μουσουλμάνων. Σε μια ορθόδοξη εκκλησία, ο παππάς επίσης μιλάει για την ιστορία της. Μέσα σε λίγα οικοδομικά τετράγωνα, είδα τόσες διαφορές πολιτιστικές και κοινωνικές. Πολύ πιο κοντά από όσο φανταζόμουν, συνοικίες μεταναστών, εργατικές κατοικίες και λίγο παρακάτω ένα ακριβό ξενοδοχείο. Η πολυπολιτισμικότητα και η ποικιλία ενός αστικού χώρου σε όλο τους το μεγαλείο.

Είναι φανερό ότι έχει γίνει δουλειά, για να παραχθεί αυτό το αποτέλεσμα. Από τη Στέγη μου είπαν, ότι αυτό το project το δούλευαν 1,5 ολόκληρο χρόνο αρκετοί άνθρωποι. Αυτό περιλάμβανε συνεντεύξεις από κατοίκους της περιοχής, δημιουργία όλου αυτού του λογισμικού, τα video, τα κείμενα, τα μουσικά κομμάτια.

Άλλωστε, το project καλύπτει μια πολύ μεγάλη περιοχή γύρω από τη Στέγη. Για να επισκεφτείς όλα τα σημεία, θέλεις τουλάχιστον 3 ώρες. Δεν χρειάζεται, πάντως, να κάνεις όλη τη διαδρομή.

Τελειώνοντας τη βόλτα μου, που κράτησε περίπου μία ώρα και κάτι, ένιωθα απόλυτα ικανοποιημένος. Μία δουλεμένη σύνθεση από video, ηχητικά clip και κείμενα δεν με άφησε στιγμή να πλήξω, ενώ είδα με μια νέα οπτική περιοχές που επισκέπτομαι κάθε μέρα σχεδόν μηχανικά. Είναι μια φρέσκια ιδέα, που συνδυάζει με πολύ έξυπνο τρόπο την ψηφιακή τεχνολογία, το ντοκιμαντέρ, το ρεπορτάζ, τις τέχνες και τόσα άλλα πράγματα και δημιουργεί μια διαδραστική εμπειρία, που νομίζω πως αξίζει κανείς να τη ζήσει.

Γιώργος Σμυρνής

INFO: Ένα πρότζεκτ της Medea Electronique, 2013-2014
Από τις 5 Ιουνίου 2014 -Δευτέρα – Παρασκευή16:00-20:00, Σάββατο – Κυριακή 12:00-20:00
(επιστροφή συσκευής στις 21:00)

Συντελεστές:
Ήχος: Χρήστος Καρράς, Βασίλης Κουντούρης (studio19st), Μαρίνος Κουτσομιχάλης, Μανώλης Μανουσάκης, Κώστας Μπώκος (studio19st), Tim Ward
Βίντεο: Παναγιώτης Γουμπούρος, Κλεοπάτρα Κοραή, Michael Larsson
Curator/κείμενα: Αγγελική Πούλου
Σχεδιασμός Εφαρμογής: Calvium
Σχεδιασμός Χάρτη: Beetroot
Οργάνωση Παραγωγής: Μανώλης Μανουσάκης
Εκφωνήσεις: Γιάννης Ευαγγελίδης, Νάντια Δεληγιάννη, Σταύρος Λουκέρης
Παραγωγή: Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών

Ακούγονται ηχογραφημένα αποσπάσματα ποιημάτων των:
Έκτορα Κακναβάτου, «Quantum», Ποιήματα, Α΄ τόμος (1943-1974), Αθήνα, Εκδόσεις Άγρα, 1990· Θωμά Κιάου, «Επιλογή» (ανέκδοτο)· Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι, «Ενήλικας», Ο Μαγιακόφσκι: Τα εύκολα και τα δύσκολα, μτφρ. Μήτσος Αλεξανδρόπουλος, Αθήνα, Εκδόσεις Γκοβόστη, 2011· Μιράντας Παπαδοπούλου, «Εις αναζήτησιν», Χωρίς, Εκδόσεις ΠΟΤέ ΞΑΝά, 2010· Τίτου Πατρίκιου, «Υμνώ το σώμα», Συγκατοίκηση με το παρόν, Αθήνα, Εκδόσεις Κέδρος, 2011· Αλέκου Πούλου, «Πρόλαβε τη ζωή σου», Χαρτογραφήσεις νοσταλγίας, Αθήνα, Εκδόσεις Αγέρι, 1995· Γιώργου Σεφέρη, «Ένας λόγος για το καλοκαίρι» (Σχέδια για ένα καλοκαίρι), Ποιήματα, Αθήνα, Εκδόσεις Ίκαρος, 2012· Γιάννη Σκαρίμπα, «Εαυτούληδες», Άπαντες Στίχοι 1936-1970, Αθήνα, Εκδόσεις Νεφέλη, 2010· Γιάννη Στίγκα, «Με τον τρόπο του Γ.Σ.», Ο δρόμος μέχρι το περίπτερο, Αθήνα, Εκδόσεις Μικρή Άρκτος, 2012· καθώς και το κείμενο του Αντόνιο Γκράμσι «Μισώ τους αδιάφορους».

Χρησιμοποιήθηκαν επίσης αποσπάσματα των:
Giorgio Agamben, “What does it mean to be Contemporary?” (πρωτ. Che cos’è il contemporaneo?), 2007· Κώστα Αξελού, Μεταμορφώσεις, μτφρ. Κατερίνα Δασκαλάκη, Αθήνα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1998· Γιάννη Κυριακίδη,Εθνικοαπελευθερωτικός Αγώνας / Νέα Σμύρνη – Φάληρο, 1941-1945, Νέα Σμύρνη, ιδιωτική έκδοση, 1983· (Αγίου) Μάξιμου του Ομολογητή, Λόγοι περί Αγάπης, 7ος αιώνας· Valère Novarina, Μπροστά στον λόγο, μτφρ. Λουίζα Μητσάκου, Αθήνα, Εκδόσεις Παπαζήση, 2003· Gilles Deleuze & Felix Guattari,Milles Plateaux, Παρίσι, Editions de Minuit, 1980· Tom Robbins, Ακόμα και οι καουμπόισσες μελαγχολούν, μτφρ. Γιάννης Κωστόπουλος & Γιώργος Μπαρουξής, Αθήνα, Εκδόσεις Αίολος, 1998.