Παντελής Θαλασσινός: Κρίση υπάρχει στους ακροατές λόγω έλλειψης παιδείας, όχι στη μουσική δημιουργία

«Καλό συναπάντημα» ο τίτλος της μεγάλης γιορτής στην Τεχνόπολη. Τι περιλαμβάνει το πρόγραμμα και πώς αισθάνεστε ενόψει της συνάντησής σας με όλους αυτούς τους καλλιτέχνες;
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τα πιο γνωστά δικά μου τραγούδια και κάποια που αγαπάω εγώ πολύ. Φυσικά, οι καλεσμένοι: Βασίλης Σκουλάς, Γιάννης Νικολάου, Βασίλης Καζούλης, Γιώτα Νέγκα, Γεράσιμος Ανδρεάτος, Σταμάτης Χατζηευσταθίου θα πουν και δικά τους τραγούδια. Θα ξεκινήσουμε στις 9.30 ακριβώς και θα παίξουμε χωρίς διάλειμμα. Αισθάνομαι όμορφα που θα είμαστε όλοι μαζί. Έχω συνεργαστεί κατά καιρούς με όλους αυτούς τους καλλιτέχνες, αλλά τώρα θα είμαστε όλοι μαζί μια παρέα. Αν και ο χρόνος μας περιορίζει θα θυμηθούμε τις παλιές συνεργασίες μας, τα παλιά μας ανέκδοτα και αστεία.

Η καλύτερη ανάμνηση με τον “Λαθρεπιβάτη” Γιάννη Νικολάου;
Με το Γιάννη έχουμε περάσει πάρα πολλά. Πολλές ωραίες στιγμές, αλλά και άσχημες. Άγχος και επιτυχία. Θυμάμαι στις συναυλίες μας που ο κόσμος από κάτω έφτανε τις τρεις με τέσσερις χιλιάδες. Τότε που δημιουργούσαμε και το συναυλιακό κοινό, τέλος της δεκαετίας του ’80. Το οποίο βέβαια κάποιοι το καπηλεύτηκαν και το διέσυραν, «σερβιρίζοντας βλακείες». Το αποτέλεσμα; Ακόμα και αυτό το κοινό βαρέθηκε τις συναυλίες, που μέχρι τότε ήταν γι’αυτό μια γιορτή.

Σε σχέση με το κοινό, τι εισπράττετε σήμερα από τις συναυλίες; Νιώθετε πως έχει αλλάξει ο κόσμος που παρακολουθεί τον Παντελή Θαλασσινό, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια;
Το δικό μου το κοινό θα έλεγα ότι είναι κοινό φανατικό. Μπορείς να δεις τους ίδιους ανθρώπους σε όλες τις συναυλίες, γεγονός παγίδα, γιατί μπορεί κάποια στιγμή να σε βαρεθούν. Ξέρεις κερδίζεις από μπροστά λίγους λίγους πια και λίγοι λίγοι στην κάνουνε από πίσω. Έτσι είναι ένα συναυλιακό κοινό, σε ακολουθεί με κέρδη αλλά και με απώλειες. Άλλωστε δεν μπορεί ο κόσμος να ακούει συνέχεια τα ίδια. Και είναι καλό ο κόσμος να αναθεωρεί, να αλλάζει γούστα να ακούει άλλα πράγματα. Οι νέοι δεν θα είχαν την καμία τύχη αν δεν εξελισσόταν το κοινό, η μουσική και τα ρεύματα. Πρέπει να είμαστε ανοιχτοί στα ρεύματα. Έτσι κέρδισα το δικό μου κοινό και έτσι πιστεύω πως πρέπει να κερδίζουν το κοινό τους, οι νέοι τραγουδιστές και τραγουδοποιοί πρέπει να το χτίζουν σιγά σιγά.

Γιατί πιστεύετε πως σήμερα δεν συντηρούνται όνομα καλλιτεχνών όπως την εποχή που ξεχωρίσατε εσείς; 
Υπάρχουν χιλιάδες παραδείγματα ανθρώπων που έγιναν κάποιοι και μετά χάθηκαν. Ενώ κάποιους ο κόσμος ακόμα τους ψάχνει και αυτό γιατί δεν ξεκινάνε από τηλεοράσεις.

Η περίπτωση του Γιάννη Χαρούλη;
Ο Χαρούλης έχει κερδίσει την εκτίμηση των ανθρώπων. Νιώθω πως έχει όρεξη και το αξίζει αυτό που κάνει. Φαίνεται ότι το γουστάρει, έχει αισθητική και δε σέρνει τον κόσμο σε λόγια αμφιβόλου αξίας. Ξεκίνησε σιγά σιγά να δημιουργεί το κοινό του. Αρκεί να πάρεις την κιθάρα σου και να τραγουδήσεις σε μια παρέα ανθρώπων. Τα άλλα θα έρθουν σιγά σιγά.

Σε περιόδους όπως αυτή που βιώνουμε σήμερα, νιώθετε την ανάγκη να πείτε περισσότερα καλλιτεχνικά;
Πάντα έχεις κάτι να πεις και πιστεύω πως είναι μια εποχή που προσφέρεται να χαθείς και να γράψεις. Δεν υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να σε αποπροσανατολίσουν. Βέβαια η παγίδα για μένα και τους συνομηλίκους μου είναι πως σιγά σιγά αρχίζεις να θες να γράφεις μόνο τα πολύ σημαντικά για εσένα. Ενώ όταν γράφεις συνέχεια και μέσα από τα ασήμαντα μπορείς να βρεις σπουδαία πράγματα να τα συνεχίσεις και να τα κάνεις σημαντικά. Και εννοώ και την ώρα και το χρόνο που διαθέτεις στη δημιουργία. Ας μην ξεχνάμε βέβαια αυτούς που κάποτε ζούσαν από τη δημιουργία μα σήμερα δεν ασχολούνται μαζί της, γιατί δεν αμείβονται. Με την πτώση της δισκογραφίας καλοί στιχουργοί και μεγάλοι συνθέτες δεν αμείβονται. Η ΑΕΠΙ δεν μαζεύει πλέον τα χρήματα που θα έπρεπε. Υπάρχουν άνθρωποι που δημιουργούν διαμάντια που όμως δεν μπορούν να τα προσφέρουν στον κόσμο. Υπάρχει κρίση πολιτισμού, όχι στο τραγούδι και τη δημιουργία, υπάρχει κρίση των ακροατών, λόγω έλλειψης και παιδείας και προτροπής από το ίδιο το κράτος-παρακράτος.

Σχετικά με τα δικαιώματα και την ΑΕΠΙ, πρόσφατα συνάδελφοί σας, όπως Σαββόπουλος, Λ.Παπαδόπουλος, Κραουνάκης, Π.Κατσιμίχας απείλησαν το Υπουργείο Πολιτισμού με απαγόρευση μετάδοσης των τραγουδιών τους από όλα τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα, σε περίπτωση αλλαγής του νόμου των πνευματικών δικαιωμάτων. Ποια είναι η άποψή σας;
Ήμουν και εγώ μαζί τους. Καταρχάς, η ΑΕΠΙ οφείλει να προστατεύει τους δημιουργούς. Ως εκπρόσωπος και διαχειριστής των δικαιωμάτων μας. Οφείλει να πληρώνει τους δημιουργούς και να υπάρχει διαφάνεια και ενημέρωση.

Ένα σχόλιο για την πολιτική κατάσταση.
Νιώθω πως ο κόσμος έχει φτάσει σε τρομερές ανάγκες και δυστυχώς σε τέτοιες περιπτώσεις χάνεις την αξιοπρέπεια σου. Είναι πολύ λεπτή η ισορροπία για να φτάσει κανείς στην ανάγκη. Το πρώτο που μπορεί να χάσεις είναι τα ταξικά γυαλιά σου όπως λέει κι ο ποιητής, εκεί έρχονται τα δεινά. Όταν δεν ξέρεις σε ποια τάξη ανήκεις. Αν μείνεις για τρεις μήνες άνεργος σήμερα και πεινάσεις, θα βγεις στην ζητιανιά. Εκτός από αυτούς που έχουν εξασφαλίσει τα εγγόνια τους και τα έχουν κλέψει από εμάς.

Τι σας λείπει από την ελληνική σημερινή κοινωνία;
Μου λείπει το γέλιο, η χαρά. Αν κοιτάξω γενικά γύρω μου και βάλω το μυαλό μου να ζήσει πέντε χρόνια, φαίνεται σαν να λείπει η χαρά. Δεν ξέρω αν ήταν πλασματικό, ή χάρτινο, αλλά τότε υπήρχε χαμόγελο. Σήμερα ο κόσμος αγωνίζεται απλά για να επιβιώσει. Είναι κάτι το οποίο λυπεί όχι μόνο εμένα. Βλέπεις ανθρώπους που δεν είναι χαρούμενοι. Υπάρχει ένα σαράκι που τους τρώει, μα αυτό λέγεται δάνειο, μα λέγεται αβεβαιότητα για το μέλλον, μα έλλειψη επικοινωνίας από τους γύρω τους. Βλέπεις ανθρώπους που νιώθουν πως οι ανεγκέφαλοι αποφασίζουν για αυτούς εξαιτίας ορισμένων που έχουν αποστασιοποιηθεί από την πολιτική κι όμως πάνε και ψηφίζουν και αποφασίζουν για σένα. Ο κόσμος έχει πολλούς λόγους να είναι κατηφής. Αυτό μου λείπει, το γέλιο, τώρα όλα τα άλλα είναι δευτερεύοντα.

Από την ελληνική μουσική δημιουργία;
Δεν μου λείπει τίποτε, ξέρω ανθρώπους που έχουν γράψει πολλά. Από εμένα για παράδειγμα έχω πέντε έτοιμες δουλειές και δεν μπορώ να τις κυκλοφορήσω, μαζεύω χρήματα για να κάνω cd, όπως παλιά. Καθεμία θέλει 10.000 ευρώ και ξέρω πως αν τις κυκλοφορήσω θα «ανεβοκατεβαίνουν» από το youtube.

Δηλαδή είστε εναντίον της διακίνησης της μουσικής μέσω διαδικτύου; 
Είμαι ενάντια σε κάτι το οποίο το πληρώνεις για να γίνει και τελικά ξεπουλιέται χωρίς να το εγκρίνεις εσύ. Δηλαδή αν μου έλεγαν, εντάξει θα αγοράζεται αρκεί να μειώσεις τη τιμή, θα το πούλαγα 1 ευρώ, ώστε να μπορεί να το πάρει ο κόσμος. Αλλά ακόμα και το cd δεν το αγοράζει ο κόσμος πια, έχει απαξιωθεί. Έχει απαξιωθεί η μουσική, έχουν οδηγήσει τον κόσμο να απαξιώνει τη μουσική. Αντί να ψάξεις από τη βιβλιοθήκη σου ένα δίσκο, το βάζεις στο youtube και το ακούς σε άθλια ποιότητα, απλώς για να θυμηθείς αυτό το τραγούδι.

Πού επιστρέφετε για να αντλήσετε δύναμη και έμπνευση;
Δεν πιστεύω στην έμπνευση, πιστεύω στην ματιά του κάθε ανθρώπου. Ο καθένας έχει διαφορετική ματιά, διαφορετικό πρίσμα. Αυτό που βλέπουμε εμείς με τα δικά μας μάτια, ένας ζωγράφος, ένας σκηνοθέτης ή ένας ποιητής μπορεί να το δει ομορφότερο. Ένα εκατομμύριο άνθρωποι για ένα πράγμα έχουν ένα εκατομμύριο ιστορίες. Ε, τώρα πώς γίνεται ένας άνθρωπος να γράφει για εκατομμύρια ανθρώπους μια ιστορία και να τον πιστεύουμε, αυτό το βρίσκω αδιανόητο.

Η πιο ευτυχισμένη στιγμή της καθημερινότητάς σας;
Το πρωί που θα διαβάσω τα νέα, θα πιω τον καφέ μου, θα κάνω τα πρώτα τσιγάρα και θα απαντήσω στα email μου. Διαβάζω εφημερίδες αλλά πιο πολύ τα νέα τα βλέπω από το διαδίκτυο. Είμαι από αυτούς που δεν υποστηρίζουν τις εφημερίδες και γκρινιάζω για όσους δεν υποστηρίζουν τα cd. Εννοώ απλώς πως η είδηση είναι πιο άμεση στο internet, μόνο για αυτό το λόγο. Εκτός βέβαια από τις παραδοσιακές κυριακάτικες.

Έχετε ξεχωρίσει κάποιο νέο καλλιτέχνη/ συγκρότημα ως συνοδοιπόρο σας;
Πάρα πολλούς. Υπάρχουν χιλιάδες καλοί άνθρωποι που υπηρετούν την παραδοσιακή και λαϊκή μουσική. Η Κάτια Παπαδοπούλου, ο Σινόπουλος, ο Δημητρακόπουλος, η Τακίμ, ο Απέργης, ο Κωστάκης Παυλίδης, ο Λάλεζας, η Εστουδιαντίνα, ο Κορακάκης, ο Μανώλης Μητσιάς, οι οποίοι ακόμα μπορούν να κάνουν λαϊκό τραγούδι. Και πάρα πολλοί άλλοι και μάλιστα καλοί.

Ένα τραγούδι που ακούσατε τον τελευταίο καιρό και θα θέλατε να το έχετε γράψει εσείς;
Οι «Μέλισσες» του Καζατζή, τα «Διόδια» του Πόλυ Κυριάκου. Και του Μάλαμα η τελευταία δουλειά ήταν πάρα πολύ καλή.

Μιλήστε μου λίγο για τη σχέση σας με τον Ηλία Κατσούλη, έξι χρόνια περίπου μετά το θάνατό του.
Δεν είναι ότι λείπει μόνο έξι χρόνια για μένα. Νιώθω ότι θα μου λείπει πάντα και όχι μόνο σαν στιχουργός. Ο τρόπος του ήταν αμίμητος σαν άνθρωπος, σαν παρουσία, σαν συντροφιά, σαν συμβουλή. Σαν φίλος που ήταν πατέρας και αδερφός. Μου λείπει. Ήταν και η παρέα μου στο γήπεδο. Τα βρίσκαμε πάρα πολύ όχι επειδή εγώ είμαι σοφός σαν αυτόν, αλλά επειδή ήταν εκείνος παιδί σαν και εμένα.

Πώς φαντάζεστε τον εαυτό σας σε 10 χρόνια; 
Φαντάζομαι να γράφω. Όσες φορές και αν έχω προσπαθήσει να “ξεφύγω”, πάντα απομονώνομαι να γράψω. Όταν γράφω, όλη η συσσωρευμένη λύπη, το άγχος και η στενοχώρια εξαφανίζονται. Μου φεύγει όλη η θλίψη που μπορεί να κουβαλάω πέντε με δέκα ημέρες. Έχει γίνει φάρμακο για εμένα όπως είναι για κάποιους η δουλειά τους, και επειδή για εμένα είναι και η δουλειά μου δεν πρέπει να την αφήνω. Είναι αυτό που λένε αργία μήτηρ πάσης κακίας. Όσοι δεν δουλεύουνε, νιώθω ότι πέφτουν στην κατάθλιψη και τη στενοχώρια.

Κάποιο προσωπικό ή καλλιτεχνικό όνειρο που δεν έχετε ακόμα εκπληρώσει.
Τίποτα, ίσως γιατί δεν είχα μοντέλα μπροστά μου ποτέ και όταν δεν έχεις μοντέλα δεν ονειρεύεσαι κάτι με μέσα τον εαυτό σου. Ίσως επαγγελματικά θα ήθελα να κάνω κάποιο πολύ ωραίο τραγούδι. Ίσως ένα ακόμα τραγούδι που θα με κάνει να νιώσω περήφανος και να τραγουδιέται όπως τραγουδηθήκαν τα “Σμυρναίικα τραγούδια” και το “Κράτα για το τέλος”. Από όλους. Ξέρεις νιώθεις δικαιωμένος από αυτή την επικοινωνία του κοινού και από την προσπάθειά σου. Όχι σαν ματαιοδοξία. Είναι ωραίο να νιώθεις πως αυτό που έκανες το έκανες καλά, γιατί άρεσε στον άλλον, άρα καλώς σου άρεσε και εσένα.

Ο μεγαλύτερος φόβος σας;
Είναι οι αρρώστιες. Και όταν χρειάζεσαι κάποιον να μην το έχεις. Η υγεία και η δική σου και των γύρω σου που σε κάνουν να μην είσαι καλά. Το στην υγεία μας είναι πολύ μεγάλη ευχή. Αλλά και άλλες αρετές όπως η ελευθερία η δημοκρατία, η αξιοπρέπεια.

Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σας;
Να μπορέσουν να κυκλοφορήσουν αυτές οι πέντε δουλειές που έχω έτοιμες.

Θα μου μιλήσετε λίγο γι’ αυτές;
Η πρώτη είναι δέκα τραγούδια που έχω κάνει με τον Κώστα Φασουλά. Σύγχρονα τραγούδια, είτε πολιτικά είτε ερωτικά, που όμως είναι παραβολικά, έχοντας τη βάση τους στα παιδικά παιχνίδια. Μιλάνε για το κουτσό, για εκείνους που κουτσαίνοντας φτάνουν κάπου, τον πόλεμο-τον πετροπόλεμο που παίζαμε μικροί, για τον μονόλογο της κούκλας που παίρνει φωνή και λέει «Οι μοίρες που με βάφτισαν στην πιο μυστήρια λίμνη θαρρείς και με ζωγράφισαν στων κοριτσιών τη μνήμη το χάδι ήταν το γάλα μου το όνειρο η ζωή μου το παραμύθι η σκάλα μου που ανεβαίνει η ψυχή μου» . Δέκα τραγούδια σαν κόνσεπτ, που μαζεύουμε κόσμο σπόνσορες για να μπορέσει να βγει. Η δεύτερη δουλειά είναι τα “Δώδεκα ηλιοτρόπια” του Άλκη Αλκαίου. Δώδεκα τραγούδια λαϊκά που είχε γράψει για τον Δημήτρη Μητροπάνο, τα οποία μου τα είχε δώσει τις ημέρες που πέθανε εκείνος και μου είπε, κράτησέ τα εσύ. Έχω μια δουλειά με λαϊκά τραγούδια με τίτλο “Λαϊκά Τροπάρια”, του Δημήτρη Λέτσου. Περιλαμβάνει και κομμάτια του Η. Κατσούλη. Επιπλέον, έχω και κάποια άλλα τραγούδια που λέγονται “Υστερόγραφα” και είναι σαν επίλογοι. Για το τέλος, υπάρχουν δυο τραγούδια. Το chan chan των στα ελληνικο-ισπανικά, αλλά και στα ελληνικά, που παίξαμε μαζί με το Grupo Compay Segundo, στις Βρυξέλλες. Το έχουμε κυκλοφορήσει μαζί στην Ευρώπη και θέλω να φέρω τα δικαιώματα και να το κυκλοφορήσω και στην Ελλάδα.

Αισιόδοξος για το μέλλον;
Αισιόδοξος δεν είμαι αλλά πάντα ελπίζω σε κάτι καλύτερο. Όχι σε θεαματικές αλλαγές. Όλοι μαζί συλλογικά. Πρέπει να πείσεις τον διπλανό σου πως τα πράγματα είναι κάπως αλλιώς και όχι όπως φαίνονται. Ταμπέλες υπάρχουν χιλιάδες μα είναι ψεύτικες. Το ίδιο και στη μουσική. Ταμπέλες ψεύτικες που προσπαθούν να διαφημίσουν κάτι και να παραπληροφορήσουν. Δεν σου επιτρέπουν να κρίνεις εσύ αυτό που ακούς, στο κατατάσσουν. Σου θυμίζω πως ελληνική δημοκρατία λεγόταν και η χούντα. Δημοκρατία, ένας όρος που δοκιμάζεται πολύ! Δεν ξέρεις αν σου λέει κανείς ψέματα ή αλήθειες.
 

 Περισσότερες πληροφορίες για το live στην Τεχνόπολη, εδώ.