Είδαμε τον «Ιππόλυτο» του Ευριπίδη στην Επίδαυρο- Αθώο θύμα του έρωτα

Πιστός οπαδός της Άρτεμης, ο Ιππόλυτος απαξιώνει τις χαρές του έρωτα και αρνείται να αποδώσει τιμές στη Αφροδίτη. Για να τον τιμωρήσει, η θεά του έρωτα πλέκει το δίκτυ της καταστροφής του εμπνέοντας στη μητριά του, Φαίδρα, σφοδρό έρωτα για τον πρόγονό της. Η Φαίδρα εξομολογείται, μέσω της παραμάνας της, το πάθος της στον Ιππόλυτο, αλλά εκείνος την αποκρούει με αγανάκτηση. Η Φαίδρα αποφασίζει να δώσει τέλος στη ζωή της, αλλά, προκειμένου να σώσει την τιμή της, αφήνει ένα γράμμα για το Θησέα, με το οποίο κατηγορεί τον Ιππόλυτο πως την πρόσβαλε. Ο Θησέας βρίσκει τη γυναίκα του νεκρή και διαβάζοντας το γράμμα μαθαίνει πως αιτία του θανάτου της είναι ο Ιππόλυτος, που τάχα τόλμησε να την πειράξει. Ο Ιππόλυτος, δεσμευμένος με όρκο, αποσιωπεί τα κίνητρα της Φαίδρας και αφήνεται στην οργή του Θησέα, ο οποίος ζητά από τον Ποσειδώνα την τιμωρία του γιου του. Όταν η αλήθεια βγαίνει στο φως, είναι πια αργά. Η Άρτεμη αποκαθιστά την τιμή του αδικοχαμένου πιστού της, αλλά ο Ιππόλυτος, θανάσιμα τραυματισμένος, πεθαίνει στα χέρια του απαρηγόρητου Θησέα.

Στην τραγωδία του Ευριπίδη μπορεί να πει κανείς πως υπάρχουν και στοιχεία μισογυνισμού, τόσο στο χαρακτήρα της Φαίδρας, όσο και σε μια ανελέητη λεκτική επίθεση που εξαπολύει ο Ιππόλυτος εναντίον των γυναικών. Όμως, η τραγική κατάληξη του ήρωα (έστω κι αν είναι προϊόν συνωμοσίας της Αφροδίτης και της Φαίδρας) μας δείχνει ότι κι αυτή η υπερβολή στην αποφυγή των ερωτικών παθών και στην άρνηση της γυναίκας δεν οδηγεί τον άντρα σε καλό δρόμο.

Η σκηνοθεσία της Λυδίας Κονιόρδου αισθητικά έχει επιρροές από τον Μπομπ Ουίλσον, χωρίς να έχει όμως τη σταθερή ταυτότητα του διάσημου σκηνοθέτη τόσο στο εικαστικό κομμάτι, όσο και σε αυτό της φόρμας. Αυτές οι επιρροές συνδυάστηκαν και με στοιχεία παγανιστικών τελετών και βαλκανικής παράδοσης. Οι ερμηνείες κινήθηκαν σε ικανοποιητικά επίπεδα, με τον Θέμη Πάνου (Θησέας) και τον Νίκο Κουρή (Ιππόλυτος) να έχουν τις πιο ενδιαφέρουσες σκηνές. Σε καλά επίπεδα, αν και κάπως χαμηλόφωνη για το χώρο της Επιδαύρου, κινήθηκε και η Λήδα Πρωτοψάλτη στο ρόλο της τροφού. Η ίδια η Κονιόρδου στο ρόλο της ξανθιάς και αισθησιακής Φαίδρας έδειχνε διαφορετική από ό,τι την έχουμε συνηθίσει. Κάπως αταίριαστη στο ρόλο της Αφροδίτης, λόγω εικόνας, ήταν η Μάρθα Φριντζήλα.

Στο θέμα του χορού η παράσταση είχε μια ιδιοτυπία, ένα χορό αντρών κι έναν γυναικών. Ο χορός των αντρών αντιπροσώπευε τον κόσμο του Ιππόλυτου και κατ’ επέκταση της Άρτεμης. Κι ο χορός των γυναικών τον κόσμο της Φαίδρας και κατ’ επέκταση της Αφροδίτης. Παραδόξως, «η μάχη των φύλων» που ξεσπάει γίνεται για λογαριασμό δύο θηλυκών θεοτήτων. Και σε αισθητικό επίπεδο υπάρχουν διαφορές μεταξύ των δύο χορών. Ο αντρικός χορός θυμίζει πιο πολύ παγανιστικά Βαλκάνια, ενώ ο γυναικείος χορός περισσότερο καμπαρέ, φώτα κι έχει το στοιχείο του λαμπερού show και του τραγουδιού.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ: Η παράσταση είχε κάποιες ενδιαφέρουσες ιδέες και ερμηνείες, χωρίς να είναι όμως κάτι το συναρπαστικό. Έδωσε έμφαση στο εικαστικό κομμάτι, επιχείρησε να συνδυάσει το τραγικό με το γκροτέσκο, αλλά δεν κατάφερε να δημιουργήσει μια συμπαγή και ολοκληρωμένη αισθητική άποψη.

Γιώργος Σμυρνής