Είδαμε «Το ημέρωμα της στρίγγλας» στον Ελληνικό Κόσμο- Ο θηριοδαμαστής της “Maleficent”

Η υπόθεση του έργου είναι η εξής: Ο Μπατίστας έχει δύο κόρες, τη μεγαλύτερη Κατερίνα και την Μπιάνκα. Πολλοί άντρες θέλουν να κατακτήσουν την καρδιά της Μπιάνκα και ζητούν το χέρι της, αλλά ο Μπατίστας είναι ανένδοτος. Η Μπιάνκα θα παντρευτεί μόνο αν βρεθεί γαμπρός για την κακότροπη, δύστροπη και οξύθυμη Κατερίνα, την οποία δε θέλει κανείς να παντρευτεί. Μέχρι τη στιγμή που στην πόλη εμφανίζεται ο Πετρούκιος, ένας άντρας ευγενικής καταγωγής που μπαίνει στο παιχνίδι να κατακτήσει και να παντρευτεί την παράξενη Κατερίνα. Παράλληλα, τρεις άντρες κονταροχτυπιούνται για την καρδιά της Μπιάνκα, ενώ δύο υπηρέτες στήνουν τα δικά τους κωμικά παιχνίδια για να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα των αφεντών τους.

Το έργο του Σαίξπηρ έχει χαριτωμένα ευρήματα, διασκεδαστικές κόντρες μεταξύ εραστών ή ανταγωνιστών για τον έρωτα και έξυπνες ανατροπές. Επίσης, έχει έναν ιδιαίτερο και χειραφετημένο (στην αρχή τουλάχιστον) γυναικείο χαρακτήρα, αυτόν της Στρίγγλας. Όμως, όταν η κεντρική ιδέα της πλοκής είναι το πώς θα εξημερωθεί η Στρίγγλα, είναι δύσκολο να ισχυρισθεί κανείς πως η σαιξπηρική κωμωδία δεν έχει σεξιστικό περιεχόμενο. Έτσι το βάσανο για τους σκηνοθέτες είναι το πώς θα αξιοποιήσουν τα κωμικά χαρακτηριστικά του έργου, χωρίς να δημιουργήσουν ένα έργο που υποτιμά τις γυναίκες.

Η Μπαξεβάνη, για να απαντήσει σε αυτό το δύσκολο κομμάτι, προσπαθεί να αναμείξει την κωμική παράδοση με τον κόσμο του φανταστικού και του θρίλερ. Η κακότροπη καθημερινή γυναίκα που δεν χωνεύει τους άντρες, μετατρέπεται σε μια δαιμονισμένη ύπαρξη, μια κακιά μάγισσα, κάτι σαν τη Maleficent, που είδαμε τελευταία και στο σινεμά. Κι ο Πετρούκιος, ο «θηριοδαμαστής» της, ο άντρας που την παντρεύεται και την εξημερώνει, δαιμονίζεται κι αυτός κατά κάποιον τρόπο και γίνεται χειρότερος από την ίδια, προκειμένου να την τρομάξει και να της αλλάξει χαρακτήρα. Έτσι, δεν αναδεικνύεται τόσο πολύ η πονηριά κι η επιδεξιότητα στους τρόπους με τους οποίους ο Πετρούκιος χρησιμοποιεί την πείνα, για να αλλάξει το χαρακτήρα της Κατερίνας. Αυτό το θριλερικό γκροτέσκο υπογραμμίζει την ιδέα της μεταμόρφωσης, η οποία είναι κεντρική στο έργο.

Επίσης, τονίζεται ιδιαίτερα η επιδίωξη του Πετρούκιου (Τάσος Ιορδανίδης) να κερδίσει την μεγάλη προίκα. Δεν είναι δηλαδή ένας αισθηματίας, καθώς η απόφασή του να παντρευτεί την Κατερίνα βασίζεται σχεδόν ολοκληρωτικά σε υλιστικά κίνητρα. Χωρίς να ξέρει τίποτα γι’ αυτήν, ζητάει το χέρι της, γνωρίζοντας μόνο το μέγεθος της προίκας. Με αυτόν τον τρόπο αναδεικνύεται έντονα μια ωφελιμιστική φύση από την πλευρά των ανδρών, που δεν τους λαμπρύνει κι ιδιαίτερα.

Στο φινάλε του έργου, οι τρεις φρεσκοπαντρεμένοι πρωταγωνιστές στο φινάλε, βάζουν στοιχήματα ποιος έχει την πιο υπάκουη γυναίκα. Κι αποδεικνύεται ότι η πιο «καλά δαμασμένη» είναι η «Στρίγγλα». Για να μην φανεί τόσο έντονα σεξιστικό το συγκεκριμένο σημείο, η Μπαξεβάνη αντιστρέφει τους ρόλους. Και οι γυναίκες παίζουν τους ρόλους των συζύγων τους (πχ η Λέχου, που έπαιζε την Κατερίνα, τώρα παίζει τον Πετρούκιο). Κι αντίστοιχα οι άντρες αυτούς των γυναικών (π.χ. ο Τάσος Ιορδανίδης, από Πετρούκιος γίνεται Κατερίνα). 

Γενικότερα, η σκηνοθεσία της Μπαξεβάνη ανέδειξε το κωμικό χαρακτήρα του έργου κι ανέδειξε σπαρταριστές κόντρες. Κατάφερε να δημιουργήσει έτσι μια ευχάριστη κωμωδία, με κάποιες κοιλιές και όχι πάντα την απαιτούμενη συνοχή. Το θριλερικό δεν έχει πάντα αρμονία με το κωμικό. Σημαντικό ρόλο παίζει η μουσική του Θάνου Μικρούτσικου σε στίχους Οδυσσέα Ιωάννου. Όμως, έχω την αίσθηση ότι στο δεύτερο μέρος της παράστασης τα τραγούδια ήταν περισσότερα από όσα χρειάζονταν. Η σκηνογραφία του Σταύρου Λίτινα είχε εικαστικό ενδιαφέρον και βοηθούσε στις ανάγκες της παράστασης.

Ως προς τις ερμηνείες, είναι επαρκείς οι περισσότερες. Περισσότερο από τους ηθοποιούς ξεχώρισε η ερμηνεία του Θοδωρή Κατσαφάδου, ο οποίος ερμήνευσε με κλάση και φυσικότητα το ρόλο του Μπατίστα.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ: Το «Ημέρωμα της στρίγγλας» είναι μια συμπαθητική κωμωδία, που βλέπεται ανάλαφρα, χωρίς να έχει ιδιαίτερη πρωτοτυπία και βάθος. Αποφεύγει αρκετές από τις σεξιστικές κακοτοπιές του κειμένου, αλλά με κάπως επιφανειακούς τρόπους.

Γιώργος Σμυρνής