Χαϊνηδες

Δημιουργήθηκαν το 1990. Ξεκίνησαν σαν μια παρέα φοιτητών στο Φυσικό Ηρακλείου. Ετυμολογικά η λέξη «Χαΐνηδες» προέρχεται από το Χαΐνης που στη σύγχρονη Κρήτη σημαίνει ρέμπελος, ενώ παλιότερα δήλωνε τον αντάρτη, το φυγόδικο για επαναστατικούς λόγους. “Τα ονόματα μας διαλέγουν, όπως και τα γεγονότα. Εξελισσόμαστε μαζί μ’ αυτά”  έχει δηλώσει ο Δημήτρης Αποστολάκης, ιδρυτικό μέλος του σχήματος, εξηγώντας μας πως τελικά επιλέχτηκε το όνομα τους, ενώ συνεχίζει “Στην ουσία οι ουτοπίες που εμπεριέχουν τα ονόματα είναι μακρινές σημαδούρες, που ελπίζεις κάποτε να φτάσεις με το καράβι της ζωής σου. Οπότε, θέτοντας τον προορισμό σου στο όνομα που σε διάλεξε, ακολουθείς τη ρότα σου. Ίσως κάποια μέρα γίνουμε Χαΐνηδες, ακροβάτες, τίγρεις… Ίσως οι ουτοπίες μας να είναι πορείες και όχι καταστάσεις”.

Η ρότα έχει πάρει φωτιά και η πορεία δεν μοιάζει ουτοπική. Ίσως μάλιστα να τα έχουν ήδη κατάφερει, τουλάχιστον για το κοινό τους. Οι μουσικοί αντάρτες της Κρήτης μέχρι σήμερα έχουν πλησιάσει σε πολλά τον προορισμό τους, ακολουθώντας τις σωστές σημαδούρες. Άρτιες και καινοτόμες εκτελέσεις, απαγγελίες, οικουμενικές εξιστορήσεις που σκάβουν τα χωροχρονικά πλαισία. Οι Χαϊνηδες είναι από εκείνες τις ιδιαίτερες περιπτώσεις ελληνικής δημιουργίας, που αν προσπαθήσεις να τους αξιολογήσεις, ίσως το μόνο που θα καταφέρεις είναι να οδηγηθείς σε έκπτωση. 

Ο ομώνυμος πρώτος δίσκος κυκλοφόρησε το 1991. Ακολούθησε ο δίσκος “Κόσμος κι όνειρο είναι ένα” με τη σπουδαία συμμετοχή του Ross Daly και του Σωκράτη Σινόπουλου. Τη χρονιά εκείνη έρχεται και η αποχώρηση του άγνωστου νεαρού Μίλτου Πασχαλίδη από το σχήμα, την οποία ακολουθεί η ένταξη του Μιχάλη Σταυρακάκη και του Γιώργου Σταυράκη, ο οποίος αποχωρεί μετά την κυκλοφορία του δίσκο “Με κόντρα τον καιρό”, το 1994. Η αρχή της γνωριμίας έγινε. Στο δίσκο περιλαμβάνεται το αγαπημένο τραγούδι του ακροβάτη σε στίχους και μουσική του Δημήτρη Αποστολάκη. Η μαγιά της κολλεκτίβας στήθηκε. 

Τρία χρόνια μετά την αναπάντεχη επιτυχία κυκλοφορεί “Το μεγάλο ταξίδι”. “" target="_blank">Θάλασσα πικροθάλασσα” (τραγούδι: Μιχάλης Σταυρακάκης, στίχοι – μουσική: Δημήτρης Αποστολάκης), “Είχα μι’ αγάπη μια φορά” (τραγούδι: Μανώλης Λιδάκης, στίχοι – μουσική: Δημήτρης Αποστολάκης), “Η ανεράιδα” (τραγούδι: Δημήτρης Ζαχαριουδάκης, Χαΐνηδες, στίχοι – μουσική: Δημήτρης Αποστολάκης), είναι μερικά από τα κομμάτια που έκλεψαν τις εντυπώσεις και το σεβασμό του κοινού. Το 2000 κυκλοφορεί διπλός δίσκος με τίτλο “Ξυπόλυτος πρίγκιπας”, με τις συμμετοχές του Ψαραντώνη, του Αλκίνοου Ιωαννίδη και του Βασίλη Σταυρακάκη. Στο δίσκο αυτό η φωνή της Μαρίας Κώτη συστήνεται πρωτόγνωρη. Η ερμηνεία της στο “Δε σ’ αδικώ” σε στίχους του Αντώνη Σκαμνάκη, και το παραδοσιακό “Δε μ’ αγαπάς ειλικρινά” σε μουσική του Δημήτρη Αποστολάκη. Ασύλληπτη φυσικά είνια και η άγρια ερμηνεία του Ψαραντώνη, στην “" target="_blank">Τίγρη“, ενώ τα τραγούδια “Ο ξένος” (Μουσική: Δημήτρης Αποστολάκης – Χρήστος Κωνσταντίνου, Στίχοι: Δημήτρης Αποστολάκης) και “Νανούρισμα” (τραγούδι: Μιχάλης Σταυρακάκης, Μουσική: Μιχάλης Σταυρακάκης, στίχοι: Δημήτρης Αποστολάκης) αγαπήθηκαν περισσότερο από το κοινό που πρωτοκέρδισαν οι Χαϊνηδες. Το 2002 κυκλοφορούν το “Δελτίο ειδήσεων”, με τρία κομμάτια που ακολούθησε ο εξίσου κομβικός στην πορεία τους διπλός δίσκος “Ο γητευτής και το Δρακοδόντι”. Παιχνιδιάρικης αφέλειας στίχοι, ρυθμός ερωτισμού και παρηγοριάς. Ζίλιες, αφηγήσεις, φωνές ζώων, ney, bansuri, dumdum, συνέθεσαν ένα δίσκο μαγείας. “Συνταγές μαγειρικής” (μουσική: Δημήτρης Ζαχαριουδάκης/Γιώργος Μανωλάκης, στίχοι: Δημήτρης Αποστολάκης), “Τσιγαράκι μου στριφτό” (τραγούδι: Σωκράτης Μάλαμας, μουσική – Στίχοι: Δημήτρης Αποστολάκης), “Η Αριάδνη” (τραγούδι: Μαρία Κώτη, μουσική – στίχοι: Δημήτρης Αποστολάκης), “Εφτά ποτάμια” (τραγούδι: Γιάννης Χαρούλης, μουσική – στίχοι: Δημήτρης Αποστολάκης), αυτά και άλλα τόσα, δύο δίσκοι που θα μείνουν στην ιστορία της ελληνικής μουσικής βιομηχανίας αλλά και των μελοποιημένων παραμυθιών. Λιλιπούτειες ιστορίες ντυμένες μουσικά, σα νανουρίσματα. 

Το 2007, οι Χαΐνηδες και ο Άθως Δανέλλης αποφασίζουν και στέλνουν στη Eurovision τον… Καραγκιόζη για να διεκδικήσει ως έπαθλο χίλιες χρυσές λίρες και την όμορφη κόρη του πασά, την Ευρώπ-Χανούμ! Ένα cd ηχογράφησης μιας κανονικής παράστασης Καραγκιόζη σε κείμενα και μουσική δική τους και καραγκιοζοπαίκτη τον Άθω Δανέλλη. Η ιδέα από μόνη της ήταν αρκετή. Αφηγηματικό μουσικο-θέατρο με βάση την παράδοση. Τον επόμενο χρόνο κυκλοφορεί ο διπλός δίσκος “Η κάθοδος των Σαλτιμπάγκων” μια παράσταση που παρουσίασαν οι Χαΐνηδες, από το φθινόπωρο του 2007 μέχρι το φθινόπωρο του 2008. Ο θίασος τα κατάφερε. Μουσικοί, χορευτές, ακροβάτες, καραγκιοζοπαίχτες περιπλανήθηκαν παρέα με τους Mode Plagal και τη σύμπραξη της Μάρθας Φριντζήλα, του Κωστή Αβυσσινού και του πολυφωνικού συνόλου Σανάδες. Οι παραστάσεις εκείνου του χρόνου θύμιζε σε όλα ένα τσίρκο. Όσοι τυχεροί τους παρακολούθησαν ξέρουν τι εννοώ. Προσωπικά, δύσκολα θα ξεχάσω ανάμεσα στην όλη μαγεία της βραδιάς και την αιθέρια παρουσία της Χριστίνας Σουγιουλτζή στα επι σκηνής ακροβατικά της.  
 
Ο τελευταίος τους δίσκος κυκλοφόρησε το 2011, με τίτλο “Αγροτοκτηνοτροφικά και Μητροπολιτικά”. Διπλός και αυτός. “" target="_blank">Ο μάγος” του σε στίχους Δημήτρη Αποστολάκη, (τραγούδι: Δημήτρης Ζαχαριουδάκης, Μαρία Κώτη, Δημήτρης Αποστολάκης) ξεχώρισε μονομιάς. Γιατί ομολόγησε ένα μυστικό… “Πως ειν’ η αγάπη νόμος και το παιδί ο δρόμος”.

Μας αρέσουν: Γιατί θυμίζουν ήρωες βγαλμένους από τσίρκο. Καλαίσθητοι τσαρλατάνοι, αδάκρυτοι ακροβάτες, ζογκλέρ, ταξιδευτές και μάγοι, που παίζουν τίμια με το κοινό τους.
Θαυμάζουμε: Τη συλλογικότητα της σκέψης τους μέσα από τη μουσική. Μια συνολική θεώρηση, όπου ο μικρόκοσμος τους συνομιλεί με τον μεγάκοσμο. Τον τρόπο που σμίγουν παρελθόν, παρόν και μέλλον. Το αξιακό σύστημα των α-χωροχρονων τραγουδιών τους.
Θέλουμε: μαζί τους να πιούμε ένα καφέ σαν απλοί παρατηρητές. Σε ρόλο αόρατου συνομιλητή να ακούσουμε τις ομιλίες τους. Τη μεταξύ τους ανθρώπινη επαφή, το καθεστώς της σχέσης τους, τη μικρογραφία του μουσικού τους σύμπαντος, τον οίστρο της δημιουργίας από όπου και αν προκύπτει.
Μας ενοχλεί: Που δεν εμφανίζονται ικανοποιητικά συχνά στην Αθήνα.
Ευχόμαστε: Να προκύψει μια συνεργασία με το Θανάση Παπακωνσταντίνου.

Οι Χαΐνηδες είναι: Δημήτρης Αποστολάκης, Δημήτρης Ζαχαριουδάκης, Τάκης Κανέλλος, Μαρία Κώτη, Δ. Μπρέντας, Μ. Νικόπουλος, Αλέξης Νόνης, Αντώνης Σκαμνάκης, Ε.Τσακίρη

Ιωάννα Κρανιώτη

Τη Δευτέρα 1 Σεπτεμβρίου, οι Χαΐνηδες εμφανίζονται στην Τεχνόπολη. Όπως αναφέρουν απαγορεύεται αυστηρά η είσοδος σε ενήλικες που δε συνοδεύονται από τα παιδιά που κρύβουν μέσα τους. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.