Είδαμε τις «Σκηνές από ένα γάμο»- Μαζί δεν κάνουνε και χώρια δεν μπορούνε

Tο «Σκηνές από ένα γάμο» είναι το σενάριο που έγραψε ο Μπέργκμαν για ένα σίριαλ έξι επεισοδίων στην σουηδική τηλεόραση (281 λεπτά), το οποίο σκηνοθέτησε ο ίδιος. Σε αυτό εξετάζει τη ζωή ενός παντρεμένου ζευγαριού μέσα σε 20 χρόνια. Το σίριαλ απέκτησε διεθνή φήμη, γιατί πολύ το κατηγόρησαν ότι αύξησε τον αριθμό των διαζυγίων στη Σουηδία. Αργότερα, μια περικομμένη εκδοχή του σίριαλ, διάρκειας 167 λεπτών έγινε ταινία και βγήκε στους κινηματογράφους. Η ταινία αυτή κέρδισε αρκετά βραβεία, μεταξύ των οποίων καλύτερης ξένης ταινίας στις Χρυσές Σφαίρες.

Το έργο έχει πολυσύνθετους χαρακτήρες και αναλύει με λεπταίσθητο και ιδιαίτερα διεισδυτικό (ενίοτε σχεδόν ψυχαναλυτικό) τρόπο περίπλοκα συναισθήματα. Το έργο συνδυάζει δραματικές όψεις μιας ζωής που δείχνει πολύ ρεαλιστική, με αρκετές δόσεις πικρού χιούμορ.

Ένα παντρεμένο ζευγάρι Σουηδών, με δύο παιδιά και καλές δουλειές, αρχικά μας συστήνεται, δίνοντας συνέντευξη σε ένα περιοδικό. Παρουσιάζεται σαν το ιδεώδες ζεύγος. Στη συνέχεια, αρκετές σκηνές από σύντομα περιστατικά (άλλα σημαντικά και άλλα ασήμαντα), που εξελίσσονται στη διάρκεια αρκετών χρόνων, αποκαλύπτουν τις ρωγμές στη σχέση του αντρόγυνου. Σεξουαλικά απωθημένα, πάθη, ανάγκες και ελλείψεις, ιδεολογικές διαφορές και σύγκρουση των φύλων, αυτά που τους χωρίζουν, αλλά και αυτά που τους ενώνουν- που αποδεικνύονται εξίσου σημαντικά: Όλα αυτά αναδεικνύονται μέσα από το περίτεχνο σενάριο του Μπέργκμαν. Ένα σενάριο που καταφέρνει να αφηγείται μια ιστορία, δίνοντας όμως έμφαση στο τι συμβαίνει στον ψυχισμό των δύο πρωταγωνιστών.

Η σκηνοθετική προσέγγιση του Ένκε Φεζολλάρι χαρακτηρίζεται από αρκετή κομψότητα, ενώ αναδεικνύει με αρκετή αρμονία τα διαφορετικά στοιχεία του έργου. Η διάρκεια της παράστασης είναι σημαντικά μειωμένη, σε σχέση με αυτή της ταινίας του Μπέργκμαν (πόσο μάλλον του σίριαλ!). Η παράσταση έχει δράμα και χιούμορ, χωρίς όμως να καπελώνει τα νοήματα και τις ψυχολογικές διεισδύσεις μέσα στους χαρακτήρες, και αξιόλογες ερμηνείες. Θα μπορούσε, ίσως, δεδομένου ότι πρόκειται του Μπέργκμαν, να είναι μια ιδέα πιο τολμηρό στις ερωτικές στιγμές.

Το σκηνικό είναι καλαίσθητο. Μια κρεβατοκάμαρα κι ένα δωμάτιο με γραφείο στο πίσω μέρος του χώρου, παραπέμπει προφανώς στη συζυγική εστία. Πιο μπροστά ένας άδειος χώρος, με δύο πολυθρόνες, όπου οι δύο πρωταγωνιστές ξεδιπλώνουν τον ψυχικό τους κόσμο, συγκρούονται συχνά ή έρχονται κάπως πιο κοντά, χωρίς ποτέ πάντως να μπορεί να γεφυρωθεί το ρήγμα ανάμεσά τους.

Οι δύο ηθοποιοί, ο Δάνης Κατρανίδης και η Παναγιώτα Βλαντή δίνουν πολύ καλές ερμηνείες. Ο Κατρανίδης ερμηνεύει έναν χαρακτήρα πιο μπλαζέ, που κάποτε κουράζεται από τη ζωή και τις επιστημονικές του ατυχίες. Ως επιστήμονας, προσπαθεί να εκλογικεύει τα πάντα και γι’ αυτό η ζωή (και ο εαυτός του) του κρύβουν δυσάρεστες εκπλήξεις, που οδηγούν σε εκρήξεις και σ’ έναν πεσιμισμό. Η Βλαντή, από την άλλη, ξεκινάει ως ο πιο αδύναμος κρίκος και εξελίσσεται στην πιο δυνατή (και σε αρκετά σημεία σκληρή). Το παίξιμο της είναι συναισθηματικό και ακριβές ταυτόχρονα.

Συμπερασματικά, το «Σκηνές από ένα γάμο» είναι ένα δυνατό έργο ενός από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες του 20ου αιώνα. Κι είναι μια αξιόλογη παράσταση, με ποιοτική σκηνοθετική προσέγγιση και καλές ερμηνείες.

Γιώργος Σμυρνής