Είδαμε το «Δε φοβάμαι. Δεν ελπίζω. Είμαι…» στο Vault- Ερωτικός Καζαντζάκης

Πρόκειται για μία παράσταση, σε σκηνοθετική επιμέλεια του Μάριου Ιορδάνου, που συνδυάζει την αφήγηση με το σωματοποιημένο θέατρο. Αποτελείται από μια σύνθεση κειμένων σημαντικών έργων του Νίκου Καζαντζάκη με κεντρικό κορμό την Ασκητική.

Η παράσταση επιχειρεί κάτι αντικειμενικά δύσκολο. Να μετατρέψει σε θεατρικό υλικό κείμενα του Καζαντζάκη, αρκετά από τα οποία έχουν κυρίαρχο στοιχείο αυτό της φιλοσοφίας. Αυτό επιχειρείται με διάφορα ευρήματα. Άλλοτε χρησιμοποιείται η αισθαντικότητα και ο ερωτισμός ενός σωματικού θεάτρου, άλλοτε επιχειρείται ένας διάλογος ανάμεσα στο «νου» (ο άντρας ηθοποιός) και την «καρδιά» (η γυναίκα ηθοποιός). Μέσα από αυτά τα σημεία βγαίνει και μια ισχυρή αισθαντικότητα κι ένας ερωτισμός ανάμεσα στο αρσενικό και το θηλυκό στοιχείο. Όλα αυτά δεν ξέρω αν δένουν απόλυτα με την σκέψη του Καζαντζάκη, αλλά μάλλον είναι πιο ταιριαστά για τη θεατρική σκηνή από μια «ξερή» απαγγελία ενός φιλοσοφικού κειμένου.

Η σύνθεση κειμένων του Καζαντζάκη περιέχει κάποιες γνωστές θέσεις του Καζαντζάκη, γύρω από τη σχέση του νου και της καρδιάς, αλλά και της σχέσης της ελευθερίας με την απουσία φόβου και ελπίδας. Ιδέες που προέρχονται από τον Βουδισμό, αλλά και από τη νιτσεϊκή φιλοσοφία προβάλλονται από την αρκετά αισθαντική (είναι αλήθεια), αλλά σίγουρα παθιασμένη και ζωντανή ερμηνεία του Μάριου Ιορδάνου κατά πρώτο λόγο και της Σοφίας Καζαντζιάν, κατά δεύτερο.

Επίσης, υπάρχει μια εκτενής αναφορά στον Ζορμπά, τον λαϊκό άνθρωπο που σφράγισε με την προσωπικότητα του το χαρακτήρα του Καζαντζάκη. Ίσως στο πιο ενδιαφέρον σημείο της παράστασης, ο συγγραφέας πραγματικά εκφράζει το δέος του απέναντι στο Ζορμπά: «Τι να πω εγώ, ένας διανοούμενος, μπροστά σε έναν δράκο!»

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ: Το «Δε φοβάμαι. Δεν ελπίζω. Είμαι…» είναι ένα αρκετά προσιτό θεατρικό θέαμα, που σέβεται όμως τον σπουδαίο Έλληνα δημιουργό. Στην παράσταση υπάρχει ενδιαφέρουσες στιγμές, γύρω από την προσωπικότητα και το έργο του Καζαντζάκη, αλλά και κάποιες κοιλιές, ιδίως σε κάποιες επιλογές σωματικού θεάτρου, που δεν δικαιολογούν απόλυτα τη σχέση τους με το θέμα.

Γιώργος Σμυρνής