Ο Alan Turing, η Τεχνόπολις και το Athens Video Art Festival

Και όταν πήγα στο Διεθνές Φεστιβάλ Ψηφιακών Τεχνών και Νέων Μέσων, Athens Video Art Festival, Σάββατο βράδυ στην Τεχνόπολη, πάλι παρακολούθησα μια προβολή ενός ντοκιμαντέρ, που αφηγείται όλη την ιστορία του Alan Turing. Τις φοβερές μαθηματικές του εφευρέσεις, την δύσκολη προσωπική του ζωή, την περίοδο που η ομοφυλοφιλία μεταξύ αντρών ήταν παράνομη στην Αγγλία, το σπάσιμο του κωδικού Enigma, μεγάλων επινοήσεων που οδήγησαν στην σύνδεση της μαθηματικής επιστήμης με τη βιολογία, αλλά και στην εξέλιξη της τεχνολογίας των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Κι επίσης, τον ανεκδιήγητο τρόπο, με τον οποίο το αγγλικό κράτος και το δικαστικό σύστημα εξανάγκασε ένα τόσο λαμπρό μυαλό κι έναν ήρωα του Β Παγκοσμίου Πολέμου σε χημικό ευνουχισμό- προκειμένου να αποφύγει τη φυλακή- επειδή ήταν ομοφυλόφιλος.

Η επίδραση των ορμονών, τις οποίες του χορήγησαν, είχε φοβερές παρενέργειες στο σώμα και στο μυαλό του, οδηγώντας στην αυτοκτονία του.
Αυτά τα είδα στην προβολή του ντοκιμαντέρ Codebreaker, το οποίο ήταν μνεία στην προσφορά του βρετανού μαθηματικού, καθηγητή της λογικής και κρυπτογράφου Alan Turing για τον ψηφιακό κόσμο. Το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ ήταν το «κυρίως πιάτο» της ενότητας Screening του Φεστιβάλ.

ΤΟ ΦΙΔΙ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ

Εκτός, όμως, από το ιδιαίτερα ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ, υπήρξαν κι άλλες προβολές στη συγκεκριμένη ενότητα. Ένα σύντομο βίντεο που μου έκανε αίσθηση, παρουσίαζε ένα ποντίκι κι ένα φίδι που ερχόταν και το κατασπάραζε. Θέλοντας να δείξουν την πολύ δημιουργική λειτουργία μιας λεζάντας, αλλά και τις πολλές μεταφράσεις, που μπορεί να έχει μία τόσο απλή ιστορία, οι δημιουργοί ξαναέπαιξαν το ίδιο video με την προσθήκη τίτλων.

Σε μία περίπτωση έγραφαν ότι το ποντίκι είναι η Εύα και το φίδι ο Πειρασμός. Σε άλλη ότι το ποντίκι ήταν η Εύα. Και στις δύο περιπτώσεις υπονοείται το προπατορικό αμάρτημα.
Στη συνέχεια πάνω από το ποντίκι έγραψαν τη λέξη ηλίθιος και από το φίδι τη λέξη πεινασμένος. Ο πεινασμένος επιτίθεται στον νοητικά αδύναμο, που αγνοεί τον κίνδυνο, στον οποίο βρίσκεται και τον καταβροχθίζει.
Και υπάρχει και η πιο φιλοσοφική συνδήλωση, με την οποία το ποντίκι συμβολίζει τη ζωή και το φίδι το θάνατο.

Ένα άλλο video έδειχνε έναν άντρα να ξυρίζεται και να περιποιείται το πρόσωπό του μπροστά στον καθρέφτη. Κι από πάνω ακουγόταν ο ναρκισσιστικός μονόλογος του Christian Bale στην ταινία American Psycho. Σε αυτόν περιγράφονται με πάσα λεπτομέρεια οι αμέτρητες λοσιόν και τα καλλυντικά περιποίησης για την απολέπιση, την περιποίηση, την αναζωογόνηση των μαλλιών, του δέρματος, του προσώπου και οτιδήποτε άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς, που χρησιμοποιούσε ένας νάρκισσος (και ψυχοπαθής) γιάπης τη δεκαετία του 80 στις ΗΠΑ.

ΠΑΝΤΡΕΜΑ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

Το Διεθνές Φεστιβάλ Ψηφιακών Τεχνών και Νέων Μέσων, Athens Video Art Festival, γιόρτασε την δεκαετή πορεία του στην ελεύθερη έκφραση των τεχνών και των νέων τεχνολογιών επιστρέφοντας στα γνώριμα μονοπάτια της «Τεχνόπολις» του Δήμου Αθηναίων από τις 2 έως τις 5 Οκτωβρίου.
Ήταν ένα πολύπλευρο εγχείρημα με πολυσυλλεκτικό καλλιτεχνικό χαρακτήρα συνδέοντας οκτώ κατηγορίες: video art, animation, applications, installations, performances, digital image, web art, music. Έγινε η προσπάθεια να συνδυαστεί η βιομηχανική κληρονομιά του παλαιού εργοστασίου φωταερίου με αυτή της ψηφιακής τέχνης και τεχνολογίας του θεσμού.

Στα διάφορα κτήρια της Τεχνόπολης πραγματοποιήθηκε μια σειρά προβολών, εκθέσεων, παραστατικών δράσεων, εργαστηρίων, ομιλιών και ακαδημαϊκών παρουσιάσεων. Η νεανική περιέργεια μαγνητίσθηκε από τον σύγχρονο χαρακτήρα της έκθεσης και πολλοί νέοι επισκέφτηκαν τις διάφορες εγκαταστάσεις του χώρου, με video-προβολές, διάφορες εγκαταστάσεις που δημιουργούν παράξενες εικόνες, αναφορές στην ιστορία της τεχονολογίας και των νέων μέσων.

Βέβαια, μόνο εξειδικευμένοι σε αυτού του είδους την αισθητική και της εξελίξεις, θα μπορούσαν να μπουν εις βάθος στις “νέες εικόνες” που δημιουργεί αυτό το πάντρεμα τέχνης και τεχνολογίας. Όμως και μόνο μια βόλτα, με γρήγορες ματιές πάνω στα εκθέματα του Φεστιβάλ, σε γέμιζε με νέες εικόνες. 

Ένα στοιχείο που αξίζει να τονισθεί είναι το φτηνό εισιτήριο της εκδήλωσης. Με το εισιτήριο για μία ημέρα να κυμαίνεται στα 6€, αλλά να μειώνεται στο μισό με την επίδειξη ενός εισιτηρίου των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, στο Γκάζι, όπου οι περισσότεροι πηγαίνουν με το μετρό. Με ένα τόσο φτηνό εισιτήριο και ένα (eco-friendly) μήνυμα υπέρ της χρήσης των αστικών συγκοινωνιών, η εκδήλωση αποδείχθηκε κάτι παραπάνω από προσβάσιμη οικονομικά στους  νέους- το βασικό target group ενός φεστιβάλ, που αφορά τα νέα μέσα.

Γιώργος Σμυρνής