Όνειρο ήταν… Φρένο βάζουν οι Βρυξέλλες στην ανάπλαση της Πανεπιστημίου και του Δέλτα Φαλήρου
Δύο σημαντικά έργα υποδομής, τα οποία θα άλλαζαν ριζικά την σημερινή εικόνα της Αθήνας, το Rethink Athens και η Ανάπλαση του Φαληρικού Δέλτα, δεν εντάχθηκαν τελικά στα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αν και εθεωρείτο περίπου βέβαιο. Όπως αναφέρθηκε σε ρεπορτάζ που δημοσίευσε το Βήμα της Κυριακής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε τελεσίγραφο στην κυβέρνηση, απαιτώντας την απένταξη των σχεδίων που προέβλεπαν την ανάπλαση της Πανεπιστημίου καθώς και τα έργα του υπουργείου Υποδομών στο Παραλιακό Μέτωπο του Φαλήρου, από το ενοποιημένο επιχειρησιακό πρόγραμμα Υποδομών και Περιβάλλοντος του «νέου ΕΣΠΑ», γνωστότερου ως Συμφώνου Εταιρικής Σχέσης (ΣΕΣ).
Σύμφωνα πάντα με το ίδιο ρεπορτάζ “οι Βρυξέλλες θεωρούν ότι, σε περίοδο έλλειψης πόρων, δεν είναι δυνατόν να χρηματοδοτηθούν «διακοσμητικά έργα», την ώρα που εκκρεμεί η ολοκλήρωση των διευρωπαϊκών δικτύων της χώρας, αλλά και άλλων έργων προτεραιότητας.”
Για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου με επέκταση του τραμ αποτελεί έργο «τουριστικό» και «περιττό», καθώς η χάραξη του τροχιοδρόμου συμπίπτει με τη γραμμή του μετρό. Παρόμοια άποψη εκφράζεται, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, και για τα τρία υποέργα που σχεδιάζει να εκτελέσει το υπουργείο Υποδομών στο Φάληρο, εν όψει της ολοκλήρωσης του μεγάλου έργου των 500 εκατ. ευρώ που χρηματοδοτεί το Ιδρυμα Νιάρχου.
To Ίδρυμα Ωνάση (το οποίο χρηματοδότησε τις μελέτες του έργου, σε συμφωνία με την Πολιτεία) εξέδωσε πριν λίγο την εξής ανακοίνωση:
Το 2010 η Ελληνική Πολιτεία, δια της τότε Υπουργού ΥΠΕΚΑ, απευθύνθηκε στο Ίδρυμα Ωνάση και ζήτησε τη συμβολή του στο αναπτυξιακό, όπως τόνισε, έργο της ανάπλασης του κέντρου της Αθήνας με άξονα την οδό Πανεπιστημίου. Ο σχεδιασμός του έργου, όπως παρουσιάστηκε στο Ίδρυμα, αφορούσε σε ένα διαμήκη άξονα που αρχίζει από το Σύνταγμα και καταλήγει στο τέλος της οδού Πατησίων. Στόχος της παρέμβασης ήταν η διαμόρφωση των συνθηκών οικονομικής αναζωογόνησης του κέντρου της Αθήνας και των όμορων προς αυτό περιοχών, η συνολική διευκόλυνση της κυκλοφορίας με τη δημιουργία γραμμής ΤΡΑΜ και Μέσων Μαζικής Μεταφοράς ως το άκρο της Πατησίων, πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων με ταυτόχρονη ανάδειξη του ιστορικού χαρακτήρα του κέντρου, το πρόγραμμα δηλαδή που ονομάστηκε Rethink Athens.
Τo Ίδρυμα Ωνάση αποδέχθηκε να συμβάλει σε αυτό τον σχεδιασμό της Πολιτείας, αναγνωρίζοντας τον αναπτυξιακό χαρακτήρα του έργου, καθώς άλλωστε μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες είχαν πρόσφατα προχωρήσει σε παρόμοιες παρεμβάσεις, με ιδιαίτερη-όπως αποδείχθηκε-επιτυχία. Το Ίδρυμα Ωνάση, σε διαρκή συνεργασία και υπό την εποπτεία των αρμόδιων φορέων της Πολιτείας, πραγματοποίησε και ολοκλήρωσε με Ευρωπαϊκό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό τις πιο κατάλληλες και ολοκληρωμένες μελέτες που διασφαλίζουν την αρτιότητα του έργου, προσφέροντας στην Πολιτεία την πληρέστερη δυνατή επιστημονική στήριξη για την επίτευξη του στόχου.
Επιπροσθέτως, καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπόνησης των μελετών αναπτύχθηκε ένας γόνιμος και ολοκληρωμένος διάλογος με το σύνολο των φορέων που επηρεάζονται από το έργο (εμπορικοί και βιομηχανικοί σύλλογοι, επιμελητήρια, φορείς του τουρισμού και επαγγελματικοί φορείς που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την παρέμβαση). Σημειώνουμε μάλιστα, ότι οι 33 συνολικά μελέτες που χρηματοδοτήθηκαν από το Ίδρυμα Ωνάση πιστοποίησαν την αναπτυξιακή διάσταση της παρέμβασης.
Με αυτά τα δεδομένα, δημιουργούνται ερωτήματα για τη μη ένταξη του έργου στα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι λυπηρό ότι δύο μείζονα, ομόλογα και αλληλοσυμπληρούμενα έργα, δηλαδή η ανάπλαση του κέντρου της Αθήνας με άξονα την οδό Πανεπιστημίου (Rethink Athens) και του Φαληρικού Δέλτα (χώρος παρέμβασης του Ιδρύματος Σ. Νιάρχος), δεν εντάχθηκαν στα συγχρηματοδοτούμενα έργα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το Ίδρυμα Ωνάση έπραξε στο ακέραιο το χρέος του σε ένα έργο που σχεδιάστηκε από την Ελληνική Πολιτεία, που όμως αφορά τη ζωή και την προοπτική των εκατομμυρίων κατοίκων της Αθήνας αλλά και όλων των Ελλήνων. Θέλουμε να ελπίζουμε ότι θα βρεθεί η τόλμη, η ικανότητα και η θέληση να μην στερηθεί η Αθήνα την αλλαγή της.
Έχοντας ήδη διανύσει μία μακρά περίοδο κατά την οποία η εικόνα του κέντρου της Πόλης μας είναι ταυτισμένη με την απαξίωση και την εξαθλίωση, την ερημοποίηση και την εγκατάλειψη, αναρωτιόμαστε ποιος θα πάρει άραγε την ευθύνη για την περαιτέρω επιδείνωση που συνεπάγεται η ενδεχόμενη ακύρωση του Rethink Athens;
Εμείς είμαστε πάντα δεσμευμένοι να προσφέρουμε όπως κάναμε με την κατασκευή του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, όπως κάναμε με την δημιουργία και λειτουργία της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, όπως κάνουμε σε εκατοντάδες έργα και παρεμβάσεις που αφορούν την Ελλάδα και τον ελληνισμό σε όλο τον κόσμο. Η Αθήνα αξίζει περισσότερα και παραμένει στο επίκεντρο της αποστολής του Ιδρύματος Ωνάση.
