Γκουλτούρα Απόψε: “το Εσωτερικό” στο Θέατρο του Νέου Κόσμου

Εμείς σαν κοινό παρακολουθούμε το πριν από αυτό, που διαδραματίζεται στο Εσωτερικό. Παρακολουθούμε σιωπηλά τη δράση στο Εσωτερικό, αλλόκοτη, απόκοσμη, σε ένα διαφορετικό ρυθμό, σαν ζωντανό κουκλοθέατρο, σαν βιτρίνα από automatons: αυτοματοποιημένα ρομπότ με μορφή ανθρώπου τα οποία επαναλαμβάνουν μηχανικά τις κινήσεις μιας ανέμελης, ευτυχισμένης οικογένειας. Ο μπαμπάς διαβάζει εφημερίδα ή βιβλίο, η κόρη κεντάει σταυροπόδι, η μάνα βάζει ένα ποτήρι νερό. Η μάνα όμως σιγά σιγά ξεχειλίζει το ποτήρι από το νερό, συνεχίζοντας να σερβίρει. Η κόρη κεντάει την προίκα της πλέον πάνω στο φόρεμα της, κανείς τους όμως δεν καταλαβαίνει. Είναι μια αέναη, αδιατάρακτη στιγμή ευτυχίας. Είναι αυτό το ακαθόριστο «πριν» που έρχεται σε ύπαρξη σαν μνήμη μόνο αφού επέλθει αυτό που σηματοδοτεί το «μετά». Είναι μια παγίδα ευτυχίας.

Κάτι φοβερό έχει συμβεί το οποίο θα αλλάξει για πάντα τις ζωές της οικογένειας στο Εσωτερικό. Δεν έχει συμβεί όμως ΣΕ αυτούς. Όπως και στις αρχαίες τραγωδίες, είναι μια πράξη βίας που δεν μπορεί να εμφανιστεί επί σκηνής. Έχει συμβεί σε αόριστο χώρο και χρόνο εκτός σκηνής, και θα οριστικοποιηθεί μέσα στο έργο μόνο με την αναγγελία του στο εσωτερικό της σκηνής, από τον Άγγελο. Στην ουσία, για όσο χρόνο ακόμα δεν έρχεται η είδηση από τον Άγγελο, για αυτούς στο Εσωτερικό, στη σκηνή είναι σαν να μην έχει συμβεί. Έτσι, ο διαχωρισμός Εσωτερικού από εκτός, γίνεται διαχωρισμός σε χρόνο, γίνεται διαχωρισμός ανάμεσα σε πιθανές πραγματικότητες. Όσο δεν μαθαίνουν, συνεχίζουν να ζουν στο παρελθόν, ή σε μια παράλληλη πραγματικότητα όπου αυτό το κακό δεν έγινε ποτέ και όλοι ζουν αμέριμνα τις αθώες ζωές τους, στο Πριν.

Το Πριν αυτό παραμένει «επτασφράγιστο» στο Εσωτερικό, σε ένα τάπερ από ταπετσαρία και οικογενειακή θαλπωρή. Κλεισμένο πίσω από σφραγισμένα παράθυρα και πόρτες, για να κρατηθεί μέσα «φρέσκια» (αλλά με τον καιρό πειραγμένη, χαλασμένη, μη φρέσκια, μη υγιής) αυτή η έννοια της «ευτυχίας».

Και έξω… Έξω είναι το κορίτσι τους που έχει πεθάνει. Έξω είναι οι θεατές, το κοινό που ξέρει, έξω είναι η τραγική ειρωνεία. Και από το σώμα του κοινού, βγαίνει ο εκπρόσωπος του. Και από την πόρτα του θεάτρου, μπαίνει ο Άγγελος.

Εκεί ξεκινάει το έργο του Μώρις Μέτερλινκ, μέρος μιας τριλογίας (“The intruder”, “Interior” and “The blind”), γραμμένο όχι για θέατρο, αλλά για μαριονέτες – όπως ακριβώς δηλαδή βλέπουμε τους ηθοποιούς να φέρονται στο Εσωτερικό. Η παράσταση της ομάδας ΑΤΟΝΑλ προσεγγίζει ένα κείμενο που δεν θέλει να γίνει θέατρο, που ούτε καν γράφτηκε για θέατρο, και το μεταμορφώνει σε μια από τις πιο συγκλονιστικές εμπειρίες της χρονιάς. Όχι ακριβώς παράσταση, όσο μια κατάσταση όσμωσης, μια δυστυχία, μια πραγματικότητα που λίγο-λίγο εισχωρεί μέσα σε μια άλλη, μικρότερη παράσταση. Όταν πια μπει μέσα η αναγγελία, όταν έρθουν σε ισορροπία το Εσωτερικό με την πραγματικότητα, ο κόσμος τους θα καταρρεύσει, θα σπάσει η μεμβράνη της συνθήκης, θα σπάσει το θέατρο αυτό… θα μείνει μόνο το κείμενο και ο πόνος.

Οι τοίχοι έτσι κι αλλιώς δεν υπήρχαν καν ποτέ πραγματικά. Όπως υποδεικνύει η εξαιρετική σκηνογραφία και ο φωτισμός, ο διαχωρισμός ανάμεσα στους δυο ξεκάθαρους κόσμους είναι μόνο από φως και ενέργεια. Είναι μόνο το διαχωριστικό φως-σκοταδιού που χωρίζει πάντα κοινό από παράσταση. Είναι μόνο παράθυρα αιωρούμενα στο κενό, μέσα από τα οποία οι μέσα δεν μπορούν να δουν το έξω, δεν μπορούν να δουν ούτε αυτό που έγινε ούτε τους θεατές που το γνωρίζουν.

Το έργο παρακολουθεί τον διάλογο ανάμεσα στο Κοινό και τον Άγγελο (εξαιρετικός πάντα Νέστωρ Κοψιδάς και ιδιαίτερος Σωτήρης Τσακομίδης) για το δικαίωμα του Άγγελου να σπάσει αυτή την ανυποψίαστη ευτυχία, για το πως μπορεί να τους το πει, για το αν μπορεί να περιμένει μια βραδιά ακόμα, για αυτή την αυτόματη ανθρώπινη παρόρμηση να τραβήξεις λιιιιγο ακόμα αυτή τη στιγμή ευτυχίας πριν όλα θα αλλάξουν. Ο θάνατος όμως έχει ήδη επιτελεστεί, καθιστώντας αυτή την ευτυχία ψεύτικη, και την επιμήκυνση της απάνθρωπη, σκληρή.

(τι πιο ταιριαστό θέμα έργου για να μεταφράσει ο Δημήτρης Δημητριάδης, σε μια εξαιρετική δουλειά του, από την ανησυχία ενός Αγγέλου αρχαίου δράματος ο οποίος διστάζει να παραδώσει την αναγγελία του)

Πρόκειται για μια σπάνια, αξέχαστη εμπειρία, στην οποία το μόνο που θα μπορείς να προσάψεις ως αρνητικό είναι κάτι ίσως… υπερβολικά πεζό για την ιδιαίτερη μαγεία της: η εξαιρετικά της μικρή διάρκεια (35-45 λεπτά) σε συνδυασμό με ένα όχι-τόσο μειωμένο εισιτήριο. Σκέφτομαι πως θα έπρεπε να είχε συνδυαστεί με μια άλλη δουλειά της ομάδας ή μια δεύτερη δουλειά άλλης ομάδας παρόμοιας ιδιοσυγκρασίας. Αν σαν κι εμένα όμως αναζητάτε διαρκώς αυτό το κάτι διαφορετικό σαν πειραματική θεατρική εμπειρία, σίγουρα δεν θα αποτελέσει κάτι τέτοιο εμπόδιο. Η παράσταση ολοκληρώνει τον δεύτερο κύκλο της στην κεντρική σκηνή του Θεάτρου του Νέου Κόσμου αύριο (Τρίτη 25/11), προλάβετε τη.

4/5*

Μετάφραση: Δημήτρης Δημητριάδης
Σκηνοθεσία: Σοφία Μαραθάκη
Δραματουργική επεξεργασία: Ελένη Τριανταφυλλοπούλου
Σκηνικά: Εύα Μαραθάκη
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Μουσική: Βασίλης Τζαβάρας
Επιμέλεια κίνησης: Βρισηίδα Σολωμού
Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης
Φωτογραφίες: Andrea Bonetti
Βοηθός Σκηνοθέτη: Καλλιρρόη Μυριαγκού
Κατασκευή Σκηνικού: Αδριανός Ζαχαριάς
Σχεδιασμός Αφίσας: Παντελής Μάκκας
Υλικό Προγράμματος: Ελένη Τριανταφυλλοπούλου, Σοφία Μαραθάκη

Παίζουν οι ηθοποιοί: Νέστωρ Κοψιδάς, Εύα Νικηφόρου, Αλεξάνδρα Ντεληθέου, Κωνσταντίνος Παπαθεοδώρου, Φωτεινή Παπαχριστοπούλου, Σωτήρης Τσακομίδης

Θέατρο του Νέου Κόσμου – Κεντρική Σκηνή
Aπό 13 Οκτωβρίου 2014 έως 25 Νοεμβρίου 2014
Δευτερα και Τριτη στις 21:15
Πληροφορίες: Τηλ.: 2109212900
www.nkt.gr