Τα “βρωμοθήλυκα” και η υπέροχη μελαγχολία τους
Άννα Κουτσαφτίκη και η Νίκη Αναστασίου είναι δύο απίστευτες γόησσες που ταιριάζουν πολύ στο ύφος και τη γλυκιά γοητεία της σκληρής αλλά ταυτοχρόνως και τόσο «υποδόρια» τρυφερής ιστορίας των “Βρωμοθήλυκων”, που έχει να κάνει με την κυνική θεώρηση της κοινωνίας.Από την Ειρήνη ΑϊβαλιώτουΠηγή: www.catisart.gr
Ένα από τα αρτιότερα νουάρ είναι τα “Τα βρωμοθήλυκα”, εγχειρίδιο για τα έργα του είδους που μπορούμε να το συγκρίνουμε μόνο με το κλασικό “Γεράκι της Μάλτας”, εξαιτίας των ανατροπών στην πλοκή. Δύο από τις σπουδαιότερες αμερικανικές ταινίες του κλασικού νουάρ κινηματογράφου, η “Out of the Past” (1947) πάνω σε μια νουβέλα του James M. Cain και η “Murder My Sweet” (1944) πάνω σε μια νουβέλα του Raymond Chandler, που είναι οι πατριάρχες του αμερικανικού νουάρ, έδωσαν το έναυσμα για να γραφτούν “Τα Βρωμοθήλυκα” (αγγλικός τίτλος «Scarlet Woman») από τον Matthew Wells το 2010.
Το έργο παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο “Αγγέλων Βήμα”, σε μετάφραση Μαργαρίτας Δαλαμάγκα – Καλογήρου και σκηνοθεσία Ίριδας Χατζηαντωνίου, ταυτόχρονα με μια θριαμβευτική σταδιοδρομία σε πολλές πρωτεύουσες του κόσμου.
Τι κάνεις τη στιγμή που σε επισκέπτεται το παρελθόν σου και μάλιστα στο πρόσωπο δύο γοητευτικών και έξυπνων γυναικών; Δένεσαι πάνω του και το ακολουθείς σαν υπνωτισμένος κι ας έρχεται κάθε λίγο και λιγάκι η λογική σου να σού λέει: «είναι ψέματα, είναι θέατρο, είναι συνθήκη, είναι ψευδαίσθηση». Αλλά εσύ τίποτα δεν καταλαβαίνεις, γίνεσαι θεατής φανατικός και το ακολουθείς μαγεμένος, γιατί τα τακούνια ηχούν εκκωφαντικά, γιατί το σκοτάδι είναι γεμάτο μυστήριο, γιατί οι γυναίκες είναι μοιραίες, ξανθές ή κοκκινομάλλες και απελπιστικά όμορφες.
Ο ντετέκτιβ πάλι είναι ένας τύπος μοναχικός, ολίγον μισογύνης, αλκοολικός κατά κανόνα, δύσπιστος και επιφυλακτικός, που έχει γραφείο σε ένα απεριποίητο και παρακμιακό κτίριο. Άνθρωπος παραιτημένος, παραμελημένος, δεν επιδιώκει να κερδίσει ούτε δόξα ούτε χρήμα. Φοράει καπέλο και καμπαρντίνα, καπνίζει μανιωδώς, όπως συμβαίνει με τους… ισχυρούς χαρακτήρες. Εν τούτοις έχει πολλές αδυναμίες. Του αρέσουν οι περιπέτειες και να ξεκαθαρίζει περίεργες υποθέσεις, στις οποίες εμπλέκεται μερικές φορές τυχαία, καθώς και να πίνει το ποτό του είτε μόνος είτε με παρέα. Δεν καταφέρνει να ταυτιστεί όμως ούτε με φίλους ούτε με σχέσεις. Τον ελκύουν οι μοιραίες γυναίκες, αυτές που είναι δαιμόνιες και κυνηγούν την επιτυχία και τα πλούτη, αλλά στο τέλος δεν ενδίδει, παραμένει απόμακρος, σκληρός και μόνος. Οι περισσότεροι ήρωες καταλήγουν ηττημένοι, κατεστραμμένοι, διαλυμένοι σε μία ιστορία γεμάτη εξαπατήσεις, καταδιώξεις, εκβιασμούς και δολοφονίες.
Όμως οι ήρωες στα «Βρωμοθήλυκα» είναι πολλοί. Αισίως φτάνουν τους δεκαεννέα. Ένα διασκεδαστικό παιχνίδι ρόλων σε καταιγιστικούς ρυθμούς. Δύο γυναίκες ηθοποιοί υποδύονται αριστοτεχνικά όλους αυτούς τους ρόλους, έντεκα γυναικείους και οκτώ ανδρικούς.
Χτισμένη γύρω από το τραγικό ρομάντζο ενός άντρα και του έρωτα της ζωής του, είναι μια ιστορία που περιέχει μεγάλες δόσεις προδοσίας, σκοτάδι κι ενοχές. Όλα τα υπέροχα συστατικά του φιλμ νουάρ. Τυχοδιωκτισμός και πάθος, παράλογος κόσμος, φόβος, απόγνωση και ανυπαρξία, αντικοινωνική συμπεριφορά και παρανομία.
Επιπλέον οι δεκαεννέα ήρωες του νουάρ έχουν μια… ξεκάθαρη άποψη γύρω από το έγκλημα, όπως:
Tζεφ: Σε πόσους φόνους έχεις βάλει το χέρι σου;
Κάθι: Όταν πάνε γυρεύοντας, δε μιλάμε για φόνο.
Αυτοπεποίθηση, αθώος ηρωισμός, αγωνία, χαμένοι θησαυροί και πτώματα. Πολλά πτώματα! Πιο πολλά κι από την τελευταία σκηνή του «Άμλετ»!
Η γοητεία όμως βρίσκεται και στις υπαρξιακές νύξεις που είναι διάσπαρτες σε όλο το έργο. Το νόημα αναζητείται στον παράλογο κόσμο, στην αλαζονία, στο φόβο. Η γραφή, πίσω από την επιφανειακή της ωμότητα, κρύβει πολλή δουλειά και μελέτη. Ίσως οι συγγραφείς αστυνομικών ιστοριών να «ξορκίζουν» τον υπαρξιακό φόβο τους με το αίμα που ρέει άφθονο στις σελίδες των βιβλίων τους…
Η Νίκη Αναστασίου (Κάρμεν) είναι σαν την ηρωίδα του «Αντίο, γλυκιά μου». Χωρίς επιτήδευση, με αγγελικό πρόσωπο, αθωότητα, σαγήνη και γεμάτη μυστικά. Η ερμηνεία της ιδιαίτερα επιμελημένη, με προσοχή στη λεπτομέρεια, με έντονα εκφραστική απόδοση και συνοχή. Ποιητική, αινιγματική και εστέτ.
Η Άννα Κουτσαφτίκη (Βέλμα), καταπληκτική στις μεταμορφώσεις και με σκηνική εγρήγορση. Διαφορετική, ευφυής, προκλητική, σαρκαστική, αλλοπρόσαλλη, φευγάτη, εκθαμβωτική.
Αριστοτεχνικά τα κοστούμια της παράστασης και καλοδουλεμένα τα σκηνικά της Έλενας Παπαδημητρίου. Το ημιδιάφανο παραβάν που άλλαζε με τους φωτισμούς (Νίκος Βλασόπουλος) χρώματα ήταν μια περίφημη ιδέα η οποία ευεργέτησε την παράσταση.
H σκηνοθέτις Ίρις Χατζηαντωνίου σκηνοθέτησε τα “Βρωμοθήλυκα” με ενάργεια, γρήγορο ρυθμό και δύναμη. Δεν άφησε καμιά αιχμή, καμιά υπόνοια, καμιά υποψία, καμιά νύξη χωρίς να την επεξεργαστεί και να την προβάλει. Σκηνοθεσία με σαφές περίγραμμα, πειστικότητα και εμπειρία.
Τελικά στα νουάρ, όπως και στην αρχαία τραγωδία, μερικά πράγματα είναι αναπόφευκτα. Δηλαδή, το πεπρωμένο φυγείν αδύνατο, ματαιότης ματαιοτήτων τα πάντα ματαιότης. Δημιούργημα της μελαγχολίας είναι το νουάρ, η μοναξιά είναι η κατάληξή του. Η μοναξιά αλλά και η γενναιότητα μέσα σε αυτήν.
Συντελεστές
Mετάφραση: Μαργαρίτα Δαλαμάγκα – Καλογήρου
Σκηνοθεσία: Ίρις Χατζηαντωνίου
Σκηνικά-Κοστούμια: Έλενα Παπαδημητρίου
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Μουσική Επιμέλεια: Νέστωρ Κοψιδάς
Ερμηνεύουν: Kάρμεν: Nίκη Αναστασίου, Βέλμα: Άννα Κουτσαφτίκη
* Η μουσική που επιλέχθηκε για την παράσταση είναι αποκλειστικότητα του συνθέτη Charles Mingus.
* Η Άννα Κουτσαφτίκη, ερμηνεύει ζωντανά επί σκηνής το τραγούδι «Cry me a river».
Πληροφορίες
Καλλιτεχνική περίοδος Οκτωβρίου 2014 – Ιουνίου 2015
Θεματική Ενότητα: Noir
“Τα βρωμοθήλυκα”
Από 27 Οκτωβρίου για λίγες παραστάσεις μόνο, κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:30
Εισιτήρια: 12 ευρώ (κανονικό) και 10 ευρώ (μειωμένο)
Διάρκεια 70 λεπτά.
Θέατρο “Αγγέλων Βήμα”, Σατωβριάνδου 36, Ομόνοια
