Α ρε Κρήτη! (Μια Οικογενειακή Υπόθεση)

Μουσική παντού, λύρες, λαγούτα και–it s a family affair στην περίπτωση που μιλάς για τους Ξυλούρηδες, από πού να αρχίσεις; Από το θρύλο, από το Νίκο Ξυλούρη; Από το βλέμμα που πετάει σπίθες κι ανάβει φωτιές του Ψαραντώνη; Από τον Ψαρογιώργη και τις περιπλανήσεις του; Είναι να ‘σαι στη κορυφή του βουνού και να ετοιμάζεσαι να κάνεις βουτιά στη θάλασσα. Τι θάλασσα!

Όλα μεστά και τίμια, με τη μουσική πρώτη θέση, αγκαλιά με την οικογένεια, όπου και αν βρεθεί. «Οικογενειακή Υπόθεση», απλά. Το ‘μάτι’ της Αγγελικής Αριστομενοπούλου παρακολουθεί μ’αγάπη και «πιάνει» ηλεκτρισμό στον αέρα.

Στο χωριό πάνω, όλοι έχουν τη μουσική στη ζωή τους, στους δρόμους της Μελβούρνης η κρητική παράδοση ‘κυκλοφορεί’, κατεβαίνει στη στάση, παίρνει το επόμενο λεωφορείο, δεν χάνεται στιγμή. Ο Ψαρογιώργης-γιός του Ψαραντώνη, ανηψιός του Νίκου Ξυλούρη-στέκει στο κεντρικό σημείο της ιστορίας μας, ανάμεσα στις γενιές, πατέρας τριών παιδιών που έμαθαν και παίζουν περίφημα λαούτο και λύρα και να τραγουδάνε.

Μια οικογενειακή ιστορία, πολύ διαφορετική από αυτές που βλέπουμε τελευταία στο σινεμά. Σχεδόν «επιστημονικής φαντασίας» – όπου όλοι τους είναι ‘ μαγεμένοι’ από αυτό το μυστήριο πράμα που είναι η μουσική της Κρήτης, μια ασύλληπτη αίσθηση, αέρας, χώμα, μυρωδιές της θάλασσας και του βουνού, ήχοι από τα φαράγγια και ιστορίες από πέτρες και αμπέλια, ένας αλλόκοτος κόσμος που, αν βρεθείς μέσα του, σε κάνει δικό του. Μαγεία.

Μου έλειψε-να πω την αλήθεια- μια πιο γενναία αναφορά στον Νίκο Ξυλούρη, παρότι είναι ξεκάθαρο και πολύ σαφές από τη δημιουργό της ταινίας, πως είναι μια άλλη ιστορία αυτή να ειπωθεί. Ίσως ,το ένοιωσα όμως, επειδή είναι τόσο καταλυτική η μορφή του και σίγουρα μέσα στην οικογένεια έχει ειδικό βάρος.

Η αλήθεια των Ξυλούρηδων, είναι εκεί, στην επιφάνεια και στο βάθος της, με τον λιτό, ατημέλητο, ευθύ τρόπο που δίνεται, λεβέντικα κι ωραία. Κρατάμε εικόνες, που δεν εκβιάζουν συναίσθημα αλλά το δίνουν απλόχερα: τον Ψαραντώνη να «ξυπνά» και να τινάζεται με τη λύρα του σε μια άλλη σφαίρα μυσταγωγίας μπροστά στο κοινό της Αυστραλίας που έκπληκτο συμμετέχει προσπαθώντας να καταλάβει τι ακριβώς ζει εκείνη τη στιγμή. Τον Γιώργη να παίζει με τα παιδιά του, να ανταλλάσσουν βλέμματα, να επικοινωνούν, να κάνουν τέχνη.