Εύκολοι οι «άθλοι» για έναν «Ηρακλή»…
Πήγα να δω τον Σάκη στον «Ηρακλή», έχοντας ακόμα στα αυτιά μου τις αντιδράσεις για τη βράβευσή του με το βραβείο «Κάρολος Κουν», για την ερμηνεία του στις «Βάκχες» του Ευριπίδη… Οι αντιδράσεις ήταν οργίλες, γι’ αυτό αντηχούν ακόμα…
Εδώ που τα λέμε, θα ήταν παράλογο να μην υπήρχαν αντιδράσεις, άσχετα αν –όπως είχα γράψει– ήταν άδικες και υπερβολικές. Ο Ρουβάς είναι ένα ισχυρό σύμβολο μιας εποχής που φαίνεται πως έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Της εποχής της δανεικής ευημερίας, της φούσκας υπερκατανάλωσης που έσκασε οδυνηρά για αυτήν τη μικρή χώρα των Βαλκανίων…
Τώρα που τα ιλουστρασιόν περιοδικά έχουν κλείσει μαζικά, κανένας Ρουβάς δεν μπορεί να προβάλει προκλητικά τους γραμμωμένους κοιλιακούς του, σε ημίγυμνες πόζες που στοχεύουν στο ταπεινό ένστικτο της ηδονοβλεψίας. Ακόμα και οι διαφημίσεις εμπορικών προϊόντων μοιάζουν παλαιομοδίτικες για κάποιον που έχει κερδίσει τον τίτλο του κορυφαίου ποπ σταρ μιας χώρας… Όταν έχουν φυσήξει οι οικονομικοί άνεμοι –για την ακρίβεια, οικονομικές θύελλες–, παρασύροντας όλη τη χρυσόσκονη του star system, το να είσαι σταρ είναι υποτιμημένη αξία, σαν μια ισχυρή μετοχή των καλών εποχών του χρηματιστηρίου, που συμπαρέσυρε στα τάρταρα η καταβύθιση του γενικού δείκτη…
Η πρόκληση τού σήμερα είναι πολύ μεγάλη… Οι σταρ του παρελθόντος καλούνται να αποδείξουν ότι έχουν ουσία, πέραν από την ψιμυθιωμένη εικόνα τους στα ΜΜΕ και τις αμφιλεγόμενες μεθόδους της showbiz. Εν προκειμένω, ο Σάκης έκανε στις «Βάκχες» ένα μεγάλο άλμα. Άσχετα αν έπρεπε να βραβευτεί ή όχι, η προσπάθειά του ήταν αξιέπαινη και υποκριτικά επιτυχής. Έχασαν όσοι δεν τον είδαν να ενσαρκώνει τον θεό Διόνυσο. Ενώ όσοι τον είδαν θα επιβεβαιώσουν την προηγούμενη πρόταση, ιδίως αν οι «Βάκχες» ξανανέβουν με άλλον ηθοποιό στο συγκεκριμένο ρόλο και γίνει αβίαστα η σχετική σύγκριση…
Πέραν από την οικονομική κρίση, οι τραγουδιστές της ποπ έχουν και έναν άλλον αδυσώπητο εχθρό: το χρόνο. Θα ήταν, πράγματι, λυπηρό ο γνωστός performer να γίνει παρωδία στην πίστα, επιμένοντας στην άλογη προβολή της εξωτερικής του εμφάνισης, στην πέμπτη δεκαετία της ζωής του. Το απόλυτο πλεονέκτημα που είχε κάποτε γίνεται συγκριτικό παρελθόντος του χρόνου. Επομένως, η μετοίκησή του από την πίστα στη σκηνή δεν είναι ευφυής επιλογή αλλά μονόδρομος…
Ο «12 Άθλοι» του «Ηρακλή», που φέτος πρωταγωνιστεί, είναι μια παιδική παράσταση. «Παιδική» όχι ως προς το αποτέλεσμα αλλά ως προς το κοινό. Είδα δεκάδες παιδιά να γεμίζουν τις θέσεις του “Pantheon Theater”, για να παρακολουθήσουν το έργο. Δεν είναι μεμψιμοιρία να ειπωθεί ότι πολλά μπορεί να μην κατάλαβαν ή να μην μπόρεσαν να παρακολουθήσουν την υπόθεση, γιατί αυτή έχει ως υπόβαθρο ένα περίπλοκο μυθολογικό πλαίσιο, που και ενήλικοι μπορεί να αγνοούν. Παρ’ όλα αυτά, και με ορατές τις πιθανότητες αποτυχίας, μαθήτριες και μαθητές του Δημοτικού είδαν μπροστά τους να εκτυλίσσεται η αρχαία ελληνική μυθολογία, από ένα αγαπημένο και οικείο τους πρόσωπο…
Γιατί η παράσταση είναι “ενήλικη” ως προς το αποτέλεσμα; Πρώτα από όλα, για τα εξαιρετικά σκηνικά και κουστούμια! Ο Απόλλωνας Παπαθεοχάρης έκανε μια καταπληκτική δουλειά, χάρμα οφθαλμών! Αξίζει να δείτε τον αγριόχοιρο που δημιούργησε για Ερυμάνθιο Κάπρο, τα αδάμαστα άλογα του Διομήδη, τη Λερναία Ύδρα του, το ομιλούν λιοντάρι της Νεμέας… Περισσότερο ίσως, τις αιωρούμενες Στυμφαλίδες Όρνιθες! Τα ανθρωποφάγα αρπακτικά πουλιά, που αναπαρίστανται από ηθοποιούς, νεκρά στον αέρα! Και ακόμη, προς το τέλος, μια τεράστια μάσκα μωρού, με δύο όψεις! Στον ίδιο άνθρωπο, τον Απόλλωνα Παπαθεοχάρη, ανήκει η σύλληψη και η σκηνοθεσία της παράστασης.
Ίσως είναι εύκολο να εμπνευστεί κάποιος ένα θεατρικό έργο από τους άθλους του αρχαίου μυθικού ήρωα. Είναι, όμως, σίγουρα, δύσκολο να το σχεδιάσει ολοκληρωμένα και να το ανεβάσει επιτυχώς, χωρίς να παρεκκλίνει από το μυθολογικό πλαίσιο. Στο τελευταίο έχουν συμβάλλει καθοριστικά το αρχικό κείμενο του Στρατή Πασχάλη και η δραματουργική επεξεργασία του Γιάννη Λιγνάδη. Αν και δεν υπάρχει ομοιοκαταληξία στην πρόζα, το πρωθύστερο σχήμα των κειμένων δίνει την ομηρική χροιά που απαιτεί το θέμα.
Στο ενδιάμεσο της πρόζας θα ακουστούν πολύ όμορφα τραγούδια του Γιώργου Θεοφάνους, σε στίχους της Νίκης Παπαθεοχάρη, που κυκλοφορούν και σε άλμπουμ από τη Minos Emi. Ξεχωρίζω το «Πλάσμα Θεϊκό» όταν ο «Ηρακλής» πιάνει το γοργό ελάφι της Κερύνειας, την υπέροχη μπαλάντα για τη θάλασσα όταν αφηγείται τη μαγεία του έρωτα, το θρηνητικό τραγούδι του για το θάνατο του «Ιόλαου» και το «Φοβάμαι, πάρε με αγκαλιά», απευθυνόμενος στη μητέρα του. Εκτός από τα τραγούδια, άξιες λόγου είναι και οι χορογραφίες των «Αμαζόνων», που φέρουν την υπογραφή της Chali Jennings.
Κατά γενική ομολογία, εξαιρετική είναι η Ρούλα Πατεράκη στον ρόλο του Ευρυσθέα. Νομίζω πως και ο πιο δύσκολος κριτικός θα επαινούσε την ερμηνεία της! Από τους υπόλοιπους ηθοποιούς ξεχωρίζουν ο Αντώνης Πριμηκύρης στο ρόλο του Ιόλαου, η Ναταλία Δραγούμη στο ρόλο της Αθηνάς και ο ευειδής Φαίδωνας Κεφαλέας στο ρόλο του Φυλέα (που έχει και ένα ελαφρώς σουρεαλιστικό χιπ χοπ ιντερμέδιο – ύμνο στον «Ηρακλή»).
Ο πρωταγωνιστής, Σάκης Ρουβάς, αντιμετωπίζει φέτος ένα ρόλο πολύ πιο εύκολο από εκείνον του Διονύσου. Θα ήταν παράλογο να αποτύχει, όταν κατάφερε να τα βγάλει πέρα με τις υποκριτικές απαιτήσεις του Ευριπίδη. Ο πήχης είναι πιο χαμηλά και μάλλον κατεβαίνει ακόμη χαμηλότερα, γιατί οι θεατές, ως επί το πλείστον, είναι μικρά παιδιά. Έτσι κι εκείνος, που –αν δεν κάνω λάθος– ήταν και άλτης τού επί κοντώ στην εφηβεία του, περνάει με ευκολία τον πήχη. Ίσως να μην έχει την καλύτερη πτώση, μετά το επιτυχημένο άλμα, δεδομένου ότι κάποιο μορφασμοί του προσώπου του φαίνονται υπερβολικοί στα ενήλικα μάτια της πλατείας.
Είναι, επίσης, αναπόφευκτο να έχει κατάλοιπα από την αδρεναλίνη των show της πίστας. Και, αντιμέτωπος εδώ με έναν μυθολογικό ήρωα πνιγμένο στην υπερβολή των άθλων του, να δώσει τέτοια δείγματα υποκριτικής γραφής: Υπερβολικά… Αυτό, όμως, δεν νοθεύει το γενικό συμπέρασμα: ότι έχει την υποκριτική επάρκεια σε ένα θεατρικό έργο που φαίνεται να γράφτηκε ειδικά για εκείνον. Στο συγκεκριμένο ρόλο, μάλιστα, μόνο οι γάμπες και τα χέρια του είναι γυμνά. Σε καμία περίπτωση δεν προσπαθεί να εκβιάσει τον θεατή με την εικόνα του και να κερδίσει γι’ αυτήν το χειροκρότημά του. Αυτό είναι μια σημαντική εξέλιξη για τον Ρουβά, που –δικαιολογημένα, ως ένα βαθμό– κατηγορήθηκε τα προηγούμενα χρόνια για την υπερπροβολή του ημίγυμνου σώματός του…
Για τον συγκεκριμένο καλλιτέχνη πλανιέται και μια άλλη κατηγορία στον αέρα, που ενίοτε εκτοξεύεται και ευθέως… Η μεροληπτική στήριξή του από οικονομικούς παράγοντες. Κλείνοντας, δεν θα ήθελα να υπεκφύγω παραλείποντας να τη σχολιάσω… Είναι βέβαιον ότι ένα άλογο θα βγει τελευταίο στον ιππόδρομο, όσα χρήματα και αν επενδύσει κάποιος πάνω του, αν δεν μπορεί να τρέξει ανταγωνιστικά. Και αν βγει ταυτόχρονα και πρώτο, επειδή δεν έχει αντίπαλο, είναι γιατί τα υπόλοιπα άλογα ψόφησαν από αδυναμία να ανταποκριθούν στον πρωταθλητισμό. Όχι γιατί δεν βρέθηκαν επενδυτές να ποντάρουν πάνω τους. Ποιος θυμάται σήμερα άφωνους Τριαντάφυλλους που κάποτε συγκρίθηκαν με τον Ρουβά; Και πώς να λησμονηθεί πως καλλιτέχνες που υποστηρίχτηκαν εξόφθαλμα από διαπλεκόμενα ΜΜΕ κατέληξαν να δεχτούν τη ρίψη γιαουρτιών;
Ας επιστρέψουμε στον καλλιτέχνη Ρουβά, λοιπόν. Τώρα που ο κατά κόσμον Σάκης καθοδηγείται σωστά, από έμπειρους μέντορες, βουτώντας στα άδυτα της υποκριτικής τέχνης, θα άξιζε να πειραματιστεί και με δυσκολότερους ρόλους του κλασικού ρεπερτορίου. Έχουμε φυσική περιέργεια αν θα έπειθε ως «Στάνλει Κοβάλσκι» του Τένεσι Ουίλιαμς, ως «Ντόριαν Γκρέυ» του Όσκαρ Ουάιλντ ή ακόμα και ως «Άμλετ» του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ… Ας μην προδικάζουν κάποιοι την αποτυχία του. Καθοδηγείται πλέον από έναν Δημήτρη Λιγνάδη, που έχει εγγράψει ισχυρές υποθήκες για το μέλλον, έχοντας ήδη στο ενεργητικό του την επιτυχή μετατροπή ενός ποπ σταρ σε μυθικό ήρωα του Ευριπίδη. Ενώ εκείνος βρίσκεται στο μέσο μίας μεγάλης στροφής, που δεν θυμίζει σε τίποτα στιχουργικές αμαρτίες και συνήθειες της πίστας…