Akram Khan & Israel Galvan: Mια χορευτική “μονομαχία γιγάντων” στη Στέγη

Στο βίντεο που παίζει στο φουαγιέ της Στέγης, στην οθόνη απέναντι σου, λίγο πιο ψηλά από το ύψος των ματιών, παρατηρείς μια λεπτομέρεια: Μόνο για μια στιγμή, η κάμερα εστιάζει στα πόδια δυο χορευτών. Ο ένας ξυπόλητος καθώς τους γυμνούς του αστραγάλους αγκαλιάζουν ασημένια δεσμά. Ο άλλος ενώ φορά καστόρινα μποτάκια του φλαμένκο. Τώρα στρέφεις το βλέμμα κάτω από την οθόνη, στα αριστερά ο Ακραμ Καν, στα δεξιά ο Ισραελ Γκαλβάν. Μολονότι κόντρα στην «φύση» τους, καθισμένοι σε καρέκλες δηλαδή, ξέρεις πως είναι οι ίδιοι άνθρωποι που στο βίντεο εξακολουθούν να κινούνται με ακόρεστη ενέργεια.Aπό τη Στέλλα Χαραμή

10.03.2015

Περφόρμερ και χορογράφοι με εκτόπισμα παγκόσμιο, μολονότι και οι δυο εκίνησαν από το τοπικό. Ο Ακραμ Καν από τον ιερό χορό της Ινδίας (όπου και κατάγεται) το Κατάκ, ο Ισραελ Γκαλβάν από τον επιθετικό χορό του φλαμέκνο που άρχισε να καταλαβαίνει μέσα στην κοιλιά της μάνας του, όταν εκείνη χόρευε σε μαγαζιά της Σεβίλης μέχρι το έβδομο μήνα της εγκυμοσύνης της. Κυτταρική και για τους δύο λοιπόν, η σύνδεση με το χορό αν και οι παραδόσεις τους έλκουν την καταγωγή τους από δύο διαφορετικές ηπείρους.

Αυτή την εκτυφλωτική αντίθεση ενώνουν σε ένα ντουέτο. Το ονομάζουν «Torobaka». Toro που σημαίνει ταύρος, baka που σημαίνει αγελάδα. Περιττό να αποδώσεις χαρακτήρα εθνικό σε δύο ζώα ιερά και ταυτισμένα με διαφορετικές πατρίδες και θρησκείες.

Οι δυο τους εξάλλου αναζητούν μια νέα πατρίδα, μια καινούργια γλώσσα, γέννημα των διαφορών τους. «Έναν κοινό τόπο. Εννοείται πως ο καθένας μας έχει μια διαφορετική ματιά για τον χορό. Αυτό είναι το προκλητικό στοιχείο όμως» λέει ο Ακραμ Καν. «Ο Ισραέλ και εγώ έχουμε πολύ διαφορετικά οράματα για τη δουλειά μας, πολύ ιδιαίτερα. Η πρώτη πρόκληση ήταν να κατορθώσουμε να έχουμε ένα κοινό όραμα. Να δημιουργήσεις υλικό είναι δευτερεύον θέμα. Το πρωτεύον είναι να δημιουργήσεις ένα κόσμο αισθητικών στόχων, μέσα στον οποίο από κοινού, οι καλλιτέχνες να αισθάνονται ότι ανήκουν σε αυτόν».

Κι όσο σε πείθουν γι’ αυτή την μυσταγωγική, τελετουργική όσμωση που έχουν επιτύχει τόσο δεν ξεχνούν να υπερτονίσουν πως οι διαφορές τους είναι η δύναμη τους. «Το θέμα ανάμεσα στους δυο χορευτές δεν είναι οι ομοιότητες, αλλά ο αποσταθεροποιητικός παράγοντας ανάμεσά τους» παραδέχονται. «Αυτός είναι ο δημιουργικός πυρήνας των δυο αντίρροπων δυνάμεων μεταξύ των δυο χορευτών και χορογράφων. Η σύνδεση της έννοιας της ισορροπίας με την έννοια του χάους».

Εξαντλούνται σε παρομοιώσεις γύρω από αυτές. «Φανταστείτε να χορογραφούν στην ίδια σκηνή ο Ντέιβιντ Λιντς και ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ» σε προκαλεί ο Ακραμ Καν. Οργασμός κινηματογραφικής παραφοράς, σκέφτεσαι. «Έχεις από τη μια το μαχαίρι του πολεμιστή κι από την άλλη το πνεύμα ενός μοναχού. Κι αυτοί οι δύο άνθρωποι, με αυτά τα όπλα όχι μόνο πρέπει να συνεργαστούν αλλά και να ανταλλάξουν ρόλους» συνεχίζει, δίνοντας μια ακόμα εικόνα ακροτήτων που έπρεπε να σμίξουν.

Ο Ακραμ Καν μιλάει διαρκώς. Είναι εξωστρεφής, επικοινωνιακός, επεξηγηματικός. Ο Ισραελ Γκαλβάν πάλι του παραχωρεί διαρκώς το λόγο. Κάτι που εξηγείται και από την μέχρι τώρα συμπεριφορά του στην σκηνή. «Ήταν για μένα τύχη που με κάλεσε ο Ακραμ να δουλέψουμε μαζί. Πάντα χόρευα μόνος, φοβόμουν να χορέψω με άλλους. Ήταν σαν να ξεκλείδωσε μια πόρτα αφού ο Ακραμ με δίδαξε να βλέπω τα πράγματα διαφορετικά, μου άνοιξε ένα καινούργιο σύμπαν» ομολογεί με καινούργια συστολή ο Ισπανός σταρ του χορού.

Ηταν πράγματι ο Ακραμ που τον παρέσυρε έξω από τη μοναχικότητα του, συλλαμβάνοντας την ιδέα της συνεργασίας τους. «Εδώ και πολλά χρόνια είχα την ακόρεστη επιθυμία να δημιουργήσω ένα χώρο όπου αυτές οι δύο παραδόσεις να μπορούν να συνυπάρξουν η μια με την άλλη για να καταλήξουν σε ένα νέο δυναμικό χορό… Μόνο όταν είδα επιτέλους τον Ισραελ να ερμηνεύει, συνειδητοποίησα ότι αυτός ήταν ο καλλιτέχνης που περίμενα τόσο καιρό για να συνταξιδέψουμε σε αυτό το ταξίδι ανακάλυψης και αναρχίας».

Χιλιάδες ώρες προβών μετά – χρησιμοποιούν αυτήν ακριβώς τη φράση – ο ένας αποκαλεί τον άλλο «master». «Ο Ισραελ μου δίδαξε πώς να σκέφτομαι», λέει ο Ακραμ. Ο Καν βρήκε τον δάσκαλο του στο χορό του Γκαλβάν. Και το αντίστροφο. Όποιο όνομα κι αν προφέρεις πρώτο να δώσει ομοιοκατάληκτη ηχώ. Σύμπτωση μαγική. Σαν τη μαγεία που ομολογούν πως αισθάνθηκαν στην αρχή των κοινών τους προβών. «Μια αίσθηση φόβου» ομολογούν πως τους κυρίευσε που καταλάγιασε με το χρόνο. Το βίαιο μα και εύθραυστο φλαμένκο απαντήθηκε με ήμερο, ελαφρύ Κατάκ. «Σε αυτό το κέντρο, ανεβάζοντας τον ένα χορό και κατεβάζοντας τον άλλο, μπορέσαμε να συναντηθούμε» θυμάται ο Γκαλβάν.

Το «Torobaka» είναι κιόλας sold out. Πέντε παραστάσεις στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και καμία θέση διαθέσιμη. Ο ταύρος και η αγελάδα θα ξεχυθούν με ορμή στην αρένα της κεντρικής σκηνής για μια «μονομαχία» που ευλόγησε (σαν συμπαραγωγός) ο ελληνικός πολιτιστικός οργανισμός και χάρη σ’ αυτόν θα ξεχυθούν – με την ίδια πάντα ορμή – και σ’ άλλες σκηνές του κόσμου.

Συντελεστές:
Δημιουργία και Ερμηνεία: Israel Galván και Akram Khan
Ενορχήστρωση και Ερμηνεία Μουσικής: David Azurza, B C Manjunath, Bobote, Christine Leboutte
Σχεδιασμός Φωτισμών: Michael Hulls
Σχεδιασμός Κοστουμιών: Kimie Nakano
Ήχος: Pedro León
Διεύθυνση Προβών: Jose Agudo
Συντονισμός Παραγωγής: Amapola López
Διεύθυνση Παραγωγής: Sander Loonen
Τεχνικός Συντονισμός: Pablo Pujol
Φωτισμοί: Stéphane Déjours
Διεύθυνση Περιοδείας: Amapola López και Mashitah Omar
Εκτέλεση Παραγωγής: Farooq Chaudhry & Bia Oliveira (Khan Chaudhry Productions) και Chema Blanco & Cisco Casado (A Negro Producciones)