Ο Χορός στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου 2015

Φέτος, επί παραδείγματι, διαφορετικές γενιές Ελλήνων χορογράφων αναμετρώνται με τη μικρή χορευτική φόρμα, σόλο ή ντουέτα, τα οποία συχνά ερμηνεύουν οι ίδιοι, για να αναδειχθεί σε αυτή την εξερεύνηση άλλοτε μια διάθεση ενδοσκόπησης, άλλοτε πάλι ο διάλογος με τη μουσική ή το σκηνικό περιβάλλον. Τις αναζητήσεις αυτές σημαδεύει, ούτως ή άλλως, η ενασχόληση με την πρώτη ύλη, που δεν είναι άλλη από το σώμα του χορευτή και που παραπέμπει στις αρχές της μοντερνικότητας.

Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ:

ΜΑΓΚY ΜΑΡEΝ | “BiT” | 2, 3 και 4 Ιουνίου | Πειραιώς 260 

Ως φαίνεται, Φεστιβάλ Αθηνών υπό τον Γιώργο Λούκο χωρίς την Μαγκύ Μαρέν δεν γίνεται. Ακόμα πιο ριζοσπαστική, τολμηρή και ακαταπόνητη, η Γαλλίδα χορογράφος επανακάμπτει για πέμπτη φορά στην Πειραιώς 260, με την τελευταία δημιουργία της, BiT – τίτλος που παραπέμπει στον ρυθμό της techno. Με πηγή έμπνευσης το έργο του Γάλλου φιλοσόφου Πιερ Σοβανέ Ο ρυθμός και ο λόγος, μας βυθίζει σε ένα αγχωτικό ημίφως, υπογράφοντας μια χορογραφία άλλοτε πένθιμη, άλλοτε οργισμένη, βαθιά πολιτική ωστόσο, και σε ευθεία σύνδεση με τη ζωή, ως επιτομή προηγούμενων έργων της – βλέπε May Be, Umwelt ή Turba.

ΣΥΛΒI ΓΚΙΛΛEΜ | “Life in Progress” | 3 και 4 Ιουνίου | Ωδείο Ηρώδου Αττικού 

Το ότι μια χορεύτρια σαν τη Συλβί Γκιλλέμ –που φωτίζει τη χορευτική σκηνή εδώ και 39 χρόνια, ενσαρκώνοντας την τελειότητα και καταλύοντας τα σύνορα κλασικού και σύγχρονου χορού– ετοιμάζεται για την τελευταία της υπόκλιση συνιστά, δίχως άλλο, είδηση. Πόσο απλό είναι για ένα «σκηνικό τέρας» να αποχωριστεί τη σκηνή στο απόγειό του;
Μοναδική, μοναχική και απρόβλεπτη, όπως πάντα, έρχεται με την αποχαιρετιστήρια παράστασή της Life in Progress να αποδείξει εμπράκτως ότι δεν ενδίδει στους φόβους της, ότι δεν αγαπά τη μετριότητα, και γι’ αυτό σταματά να χορεύει την κατάλληλη στιγμή – αληθινό σύμβολο υπέρβασης, δύναμης και ήθους. Για την τελευταία περιοδεία της διάλεξε να υποκλιθεί μπρος στο ελληνικό κοινό, που τόσο την αγάπησε, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και σε ένα πρόγραμμα που περιλαμβάνει χορογραφίες των Ματς Εκ, Ουίλλιαμ Φόρσαϊθ, Άκραμ Καν και Ράσσελ Μάλιφαντ.

ΜΑΓΚΥ ΜΑΡΕΝ | “Singspiele” με τον Νταβίντ Μαμπούς | 9 και 10 Ιουνίου | Πειραιώς 260

Σε εντελώς διαφορετικό μουσικά κλίμα κινείται αυτή τη φορά η περφόρμανς που υπογράφει και πάλι η Μαγκύ Μαρέν, καθώς αντλεί -όπως υπαινίσσεται και ο τίτλος- από την ατμόσφαιρα του γερμανικού Lied. Το σόλο ερμηνεύει ο υπέροχος Νταβίντ Μαμπούς, που επιδίδεται σε ένα παιχνίδι μεταμορφώσεων αλλάζοντας ανδρικές και γυναικείες ταυτότητες, όπως εμείς αλλάζουμε ρούχα. Ενσαρκώνει διαφορετικά πρόσωπα, επώνυμα και ανώνυμα, μακριά από τις λέξεις, με εργαλείο το ανθρώπινο σώμα και πρωτίστως το πρόσωπο – γιατί αυτό μας ορίζει στο βλέμμα του Άλλου, όπως επισημαίνει η χορογράφος επικαλούμενη τον φιλόσοφο Εμμανουέλ Λεβινάς. Μια εξερεύνηση της ανθρώπινης ύπαρξης και της ανάγκης της να αναγνωρίζεται ως μοναδική.

ΚΑΤΡIΝ ΝΤΙΒΕΡΡEΣ | “Πενθεσίλειες…” | 13 και 14 Ιουνίου | Πειραιώς 260

Την ασυμβίβαστη καλλιτεχνικά Κατρίν Ντιβερρές παρουσιάζει για δεύτερη φορά το Φεστιβάλ Αθηνών. Η τελευταία της δημιουργία, Πενθεσίλειες…, όπως ξεκάθαρα υποδηλώνει ο τίτλος, βασίζεται στην Πενθεσίλεια του Κλάιστ και φέρει έντονα το χοροθεατρικό στοιχείο. Η χορογράφος, με αφετηρία τον μύθο των Αμαζόνων, επιχειρεί μια ιστορική ανασκόπηση της γυναικείας ταυτότητας. Εννιά χορευτές επί σκηνής υποδύονται ρόλους που υπερβαίνουν το στερεοτυπικό δίπολο άνδρας-γυναίκα και ανατρέπουν κοινωνικούς κώδικες και συμβάσεις, θέτοντας το δυσεπίλυτο ερώτημα: «Πώς μπορούμε να εδραιώσουμε την ειρήνη δίχως πριν να έχουμε πολεμήσει γι’ αυτήν;»

ΤAΝΙΑ ΚΑΡΒAΛΙΟ | “Weaving Chaos” | 27 και 28 Ιουνίου | Πειραιώς 260

Η πορτογαλικής καταγωγής Τάνια Καρβάλιο κάνει την πρώτη της εμφάνιση στο Φεστιβάλ Αθηνών. Συνδυάζοντας τόσο το κλασικό όσο και το σύγχρονο ιδίωμα, η γραφή της συνορεύει με το χοροθέατρο και τις εικαστικές τέχνες. Το Weaving Chaos χρησιμοποιεί ως παλίμψηστο την Οδύσσεια προκειμένου να αναπαραστήσει σκηνικά το αίσθημα της αστάθειας και της ατελεύτητης περιπλάνησης των χαρακτήρων του ομηρικού έπους. Ζωντανές τοιχογραφίες, με σαφείς αναφορές στο σκοτεινό δαντικό σύμπαν ή τα αναγεννησιακά φρέσκο, συνθέτουν μιαν ιδιαίτερα εξπρεσιονιστική χορογραφία, με πρωταγωνιστή το πάσχον σώμα.

TUAN LE – NGUYEN NHAT LY – NGUYEN LAN MAURICE – NGUYEN TAN LOC | “À Ô Làng Phô” | 30 Ιουνίου και 1, 2 Ιουλίου | Πειραιώς 260

Τη μετακίνηση της βιετναμέζικης κοινωνίας από την ήρεμη αγροτική ζωή προς τη βία και τον θόρυβο του αστικού τοπίου ζωντανεύει στη σκηνή το βιετναμέζικο τσίρκο που μας επισκέπτεται για πρώτη φορά. Είκοσι καλλιτέχνες –ακροβάτες, ζογκλέρ, χορευτές των πολεμικών τεχνών, χορευτές του δρόμου, αλλά και μουσικοί– συνθέτουν το δυναμικό μιας συλλογικής περιπέτειας, που συγγενεύει αισθητικά με το νέο γαλλικό τσίρκο.

ΛΕΝΙΩ ΚΑΚΛΕΑ | “Νέα δημιουργία (2015)” | 25 και 26 Ιουνίου | Πειραιώς 260

Παρακολουθούμε τη δημιουργική της πορεία από κοντά, εδώ και μια δεκαετία˙ η Λενιώ Κακλέα, που ζει και εργάζεται στο Παρίσι, έχει συνεργαστεί ως ερμηνεύτρια με σημαντικούς καλλιτέχνες του γαλλικού εννοιολογικού χορού. Στη νέα της δημιουργία, ένα ντουέτο με τον Κερέμ Γκελεμπέκ, παίζει με την ιδέα του αποτυπώματος, σε μια χορογραφική διαδικασία που ανασύρει στην επιφάνεια απωθημένα κομμάτια του ασυνειδήτου.

ΟΜΑΔΑ ΧΟΡΟΥ GRIFFON – ΙΩΑΝΝΑ ΠΟΡΤΟΛΟΥ | “Δάσος & Taboo” | 29 και 30 Ιουνίου | Πειραιώς 260

Η Ιωάννα Πορτόλου, που χορογραφούσε από το 2000 για την ομάδα της με ένα ιδιότυπο χοροθεατρικό ιδίωμα, παρουσιάζει για πρώτη φορά τη δουλειά της στο Φεστιβάλ Αθηνών. Η ενασχόλησή της με το ντουέτο συμπίπτει με τη μετακίνησή της σε μια γραφή που εστιάζει στη σχέση των δύο σωμάτων (άνδρας – γυναίκα), κρατώντας το ουσιώδες και αφήνοντας στην άκρη όλα τα περιττά. Την ίδια στιγμή εμπιστεύεται τη χημεία των δύο ερμηνευτών (Σεσίλ Μικρούτσικου – Γιάννης Νικολαΐδης), δίνοντας ελευθερία κινήσεων και αποφεύγοντας τις μανιέρες.

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΤΡΟΜΠΟΥΚΗ & ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΟΪΠΕΛ – “1blank2” | ΑΓΝΗ ΠΑΠΑΔΕΛΗ – ΡΩΣΣΕΤΟΥ – “Blossom” | 7 και 8 Ιουλίου | Πειραιώς 260

Απόφοιτες της ΚΣΟΤ, κάνουν την παρθενική τους εμφάνιση στο Φεστιβάλ Αθηνών σε μια κοινή βραδιά χορού: Η Αγγελική Τρομπούκη συνεργάζεται με τον Μιχάλη Χόιπελ, από τους σημαντικότερους Έλληνες τσελίστες της νέας γενιάς, σε μια εξερεύνηση της σχέσης μουσικής και κίνησης με όλες τις πιθανότητες ανοιχτές – «σαν άδειο δοχείο το σώμα, η μουσική πρωτόγνωρα νέα». Η Αγνή Παπαδέλη-Ρωσσέτου, στο σόλο που χορογράφησε και ερμηνεύει η ίδια, προχωρεί σε διαρκείς μεταμορφώσεις μαζί με τον χώρο/κοστούμι που την περιβάλλει. Την κατασκευή του χώρου/κοστουμιού συνυπογράφουν οι Ανδρέας Ράγκναρ Κασάπης και Ηρώ Βαγιώτη.

ΑΝΤΩΝΗΣ ΦΩΝΙΑΔΑΚΗΣ | “Priority” | 27, 28 και 29 Ιουλίου | Πειραιώς 260

Έλληνας της διασποράς με σημαντική διεθνή παρουσία –αρχικά ως χορευτής και από το 2002 και μετά ως ανεξάρτητος χορογράφος– παρουσιάζει για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Αθηνών ένα σόλο που ερμηνεύει και χορογραφεί ο ίδιος. Επιστρέφει στη σκηνή με διάθεση ενδοσκόπησης, πειραματισμών, αλλά κυρίως αναστοχασμού, με την επιθυμία να σκιτσάρει με το σόλο του μιαν αυτοπροσωπογραφία. Γιατί αν η γλώσσα του φέρει διαφορετικές καταγωγές, μοιάζει τώρα να αναζητά την προσωπική της ενδοχώρα, σαν ένα ποτάμι που αναζητά την κοίτη του.