Είδαμε το έργο “Φαέθων” στο Θέατρο Οδού Κυκλάδων

Ένα παιχνίδισμα με τον Ευριπίδειο Φαέθωντα επιχείρησε στο ομότιτλο του κείμενο ο Δημήτρης Δημητριάδης. Ο πατέρας Ήλιος, άρχων πάντων, ο γιος Φαέθων, η παρεμβατική τιμωρία από τον Δία, αντικατοπτρίζονται σε μια μονοκατοικία του σύγχρονου Λονδίνου, μπερδεύοντας ως και τον Άμλετ για να αποκτήσει το εγχείρημα διάσταση ακόμη πιο μεγάλη και ανατρεπτική.

07.04.2015

Ο άγιος πατέρας Χάμνετ Λομ, η αγία οικογένεια, η βάρβαρη, κρυμμένη ζωή. Η τρέλα μετουσιώνεται σε ευαγγελική περικοπή, που δεν οδηγεί στον παράδεισο αλλά συμπαρασύρει όλους εκούσια και ακούσια στην πιο φρικτή κόλαση. Πρόσωπα που είναι προσωπεία, υπακοή που είναι υποταγή, ανοχή που είναι συγκάλυψη, απραξία που γίνεται εξαναγκασμός, το κακό που γίνεται ακόμα πιο κακό, εν τέλει υποκρισία που είναι αληθινή ζωή, με επιδέξιο τρόπο μεταφέρονται επί σκηνής από τον Δημήτρη Καραντζά σε μια παράσταση που ρίσκαρε και πέτυχε.

Η κλιμάκωση της έντασης σταδιακή, τρομακτική, ανυπόφορη μερικές στιγμές. Οι χώροι του θεάτρου στο σύνολο τους γίνονται μια σκηνή. Κάπου εκεί στην είσοδο συναντάμε πριν την έναρξη τον γιο να ακονίζει μαχαίρια, προετοιμάζοντας μας φευγαλέα για τη σφαγή που θα ακολουθήσει. Λίγο μετά η βροχή και η αφήγηση της ιστορίας ξεκινά: το σύνθημα από τη μάνα για το στρώσιμο του τραπεζιού, οι μηχανικές κινήσεις από τις κόρες για την τελειότητα του αποτελέσματος, η αναμονή, η άφιξη του πατέρα, ο βιασμός των παιδιών από τον ηγεμόνα, η πρόσκληση από τον δράστη στη θέαση του εγκλήματος -όλοι συμμετέχουν ως υποχείρια ή μάρτυρες- συστατικά της άτυπης και συνάμα αρρωστημένης τελετουργίας. Ωμότητα, κάλεσμα στην αιμομιξία, τρεμάμενη ανημποριά, συνταρακτική σιωπή συνθέτουν τη σύγχρονη τραγωδία, κάνοντας εκείνη του Ευριπίδη να μοιάζει διαχρονική μέσα σε ένα νέο, νατουραλιστικό πλαίσιο. Παράξενοι ήχοι και φωνές, κινήσεις άλλοτε συγχρονισμένες και άλλοτε ασυντόνιστες, εσωτερικές εκρήξεις, όλα επιδέξια δουλεμένα, συνθέτουν το παζλ της κόλασης, τόσο πιστής που αφήνει ανήμπορους και τους πιο ψύχραιμους θεατές.

Ο πα-τέρας δυνάστης που ευνουχίζει στερεοτυπικά σχεδόν ένα-ένα τα μέλη της οικογένειας ερμηνεύεται υποδειγματικά από τον Περικλή Μουστάκη, προσφέροντας μια από τις πλέον αξιόλογες ερμηνείες των τελευταίων ετών, με κορυφαία σκηνή τον μονόλογο-παράκρουση. Η Ανέζα Παπαδοπούλου, σπαρακτική μάνα στην έκρηξη της, με ένα ακόμα πιο σπαρακτικό τέλος-τιμωρία, η Σταυρούλα Σιάμου και η Εύη Σαουλίδου, υποτακτικές κόρες μέσα στην εκκωφαντική τους σιωπή, ο Άρης Μπαλής, καθηλωμένος σωματικά και πνευματικά γιος, όλοι τους σπουδαίοι και ξεκάθαρα διακριτοί σε αυτό το οικογενειακό δράμα. Σκηνικό, κοστούμια, φωτισμός και ήχος λιτά και ουσιώδη στον υποστηρικτικό τους ρόλο.

Μετά από δύο ώρες, η ιστορία, μαζί και οι ζωές των ηρώων έχουν κάνει τον κύκλο τους. Το φως ανοίγει, γίνεται έντονο, δε φέρνει όμως την -αναμενόμενη ίσως- κάθαρση. Οι δύο κόρες έχουν απομείνει μόνες από την τραγωδία στη σκηνή. Και εκεί που φαίνεται ότι έχουν διασωθεί από τη λαίλαπα ομολογούν ότι αντίκρισαν τον Λέλο, τον αδερφό τους, πάνω στο άρμα του (αναπηρικό καροτσάκι) στο λυτρωτικό του πέταγμα προς τον Ήλιο κάνοντας μας να αναρωτηθούμε αν καταληκτικά παραδίδονται και εκείνες στην ανώτερη και ανεξέλεγκτη δύναμη, αν και χωρίς ανθρώπινη υπόσταση αυτή τη φορά, που ακούει στο όνομα παράνοια και υπακούει ταυτόχρονα σε έναν μύθο χωρίς happy end, αυτόν του Φαέθωντα.