Είδαμε «Το νησί των σκλάβων» στο θέατρο Τέχνης- Αφεντικά και δούλοι…

Στο έργο του Μαριβώ, που γράφτηκε το 1725, δύο αριστοκράτες και οι υπηρέτες τους, ναυαγούν σ΄ένα νησί που κατοικείται από εξεγερμένους σκλάβους της Αθήνας. Στον παράξενο αυτό τόπο, τα αφεντικά υποχρεώνονται να ανταλλάξουν ρούχα και ρόλους με τους σκλάβους τους και να τους υπηρετούν μέχρι να «νιώσουν τι σημαίνει πόνος» προκειμένου να πάρουν ένα ισχυρό μάθημα δικαιοσύνης και ανθρωπιάς. Το παιχνίδι των ρόλων ανάμεσα σε αφεντικά και σκλάβους, γρήγορα μετατρέπεται σε ένα επικίνδυνο και αποκαλυπτικά βίαιο παιχνίδι εξουσίας, εκδίκησης και έρωτα.

Η σκηνοθεσία της Μαριάννας Κάλμπαρη άλλαξε αρκετά το έργο του Μαριβώ. Δεν έδωσε τόσο έμφαση στο στοιχείο της ανάλαφρης κωμωδίας, αλλά εστίασε στην πικρή αλληγορία της πρωτοποριακής σύλληψης του έργου, που μιλάει για τους ρόλους καταπιεστή- καταπιεσμένου. Άλλωστε αυτή η ιδέα είναι που το κάνει διαχρονικό, περισσότερο από το ντελικάτο χιούμορ του Μαριβώ. Κι είναι λογικό ένα έργο για τους σκλάβους και τους αφέντες στην εποχή μας να μην είναι το πιο ταιριαστό θέμα για μια κωμωδία.

Ο ρόλος Τριβιλίν (διοικητής του νησιού των σκλάβων) περιορίζεται πάρα πολύ. Ένα μικρό μέρος μόνο του ρόλου του διασώζεται. Κι αυτό ακούγεται από μικρόφωνο. Τα σημεία όπου ο Τριβιλίν βρίσκεται σε σύγκρουση με τους δύο πρώην αφέντες, τα ερμηνεύουν οι πρώην σκλάβοι τους. Έτσι οι συγκρούσεις γίνονται απευθείας ανάμεσα στους πρώην και τους νυν σκλάβους, χωρίς τη διαμεσολάβηση κάποιου ηγέτη. Κι η αίσθηση της πάλης των τάξεων γίνεται πολύ έντονη, συνδυασμένη με εικόνες και δράσεις μιας κάπως σκληρής μεταμοντέρνας αισθητικής.

Βέβαια, τόσο μεγάλες αλλαγές σε ένα έργο, που είχε γραφτεί αρκετά διαφορετικά από τον συγγραφέα του, δεν δένουν πάντα αρμονικά, ενώ υπάρχουν και κάποιες κοιλιές στο ρυθμό. Η συνεχής παρουσία ανάλαφρων γαλλικών τραγουδιών, όχι της εποχής του Μαριβώ, νομίζω ότι το μόνο που εξυπηρετεί είναι να υπενθυμίζει ότι το έργο το έχει γράψει κάποιος Γάλλος. Η σκηνογραφία και τα κοστούμια του Κωνσταντίνου Ζαμάνη ταιριάζουν με την μεταμοντέρνα αισθητική της σκηνοθεσίας. Ως προς τις ερμηνείες, ξεχωρίζουν οι δύο πρωταγωνίστριες, η Βίκυ Βολιώτη ερμηνεύει με δεξιοτεχνία την γυναίκα της υψηλής κοινωνίας, που πέφτει στον ρόλο της σκλάβας και υφίσταται τόσες ταπεινώσεις, ενώ αξιόλογη είναι και η ερμηνεία της Ιωάννας Παππά στον αντίθετο ρόλο, μιας δυναμικής γυναίκας. Όμως και το αντίστοιχο αντρικό ζεύγος, ο Νίκος Αλεξίου (ο αφέντης Ιφικράτης) και ο ιδιαίτερα ενεργητικός Αινείας Τσαμάτης (ο δούλος Αρλεκίνος) έχουν αξιόλογη παρουσία.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ: Μια τολμηρή για την εποχή της σύλληψη του Μαριβώ έχει την θεατρική ματιά που της ταιριάζει στον 21ο αιώνα από άποψη ιδεών. Χωρίς να είναι μια συναρπαστική παράσταση, μας συστήνει ένα έργο όχι ιδιαίτερα γνωστό, αλλά πολύ ενδιαφέρον.