Σαν σήμερα, 25 Απριλίου, γεννιέται ο Πιότρ Ιλίτς Τσαϊκόφσκι

Σαν σήμερα, 25 Απριλίου 1840, γεννιέται ο Πιοτρ Ιλίτς Τσαϊκόφσκι στο Βότκινσκ.

25.04.2015

O Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι, γεννήθηκε στο Βότκινσκ της Ρωσίας στις 25 Απριλίου 1840 (σύμφωνα με το Ιουλιανό Ημερολόγιο) από ουκρανό πατέρα, τον Ίλια Πέτροβιτς Τσαϊκόφσκι, έναν μηχανικό ορυχείου και από γαλλίδα μητέρα, την Αλεξάνδρα Αντρέγιεβνα η οποία υπήρξε η δεύτερη από τις τρείς συζύγους του. Η οικογένεια ήταν πολυάριθμη και ο ίδιος ήταν ο δεύτερος γιός από τα έξι συνολικά του δεύτερου γάμου, ενώ είχε και μια ετεροθαλή αδερφή από τον πρώτο γάμο του πατέρα του.

_{Η οικογένεια Τσαϊκόφσκι το 1848}

Ξεκίνησε να παίζει πιάνο από τα 5 του αλλά οι γονείς ήθελαν άλλο μέλλον για τον ίδιο. Στην ηλικία των 14 ετών, χάνει την μητέρα του από χολέρα με την οποία είχαν ιδιαίτερη θέση. Αρκετοί ισχυρίζονται πως η μητέρα του Αλεξάνδρα, ήταν ψυχρή και απόμακρη με όλα της τα παιδιά εκτός από τον Πιοτρ. Γι’ αυτό και η απώλειά της ήταν μεγάλο πλήγμα γι’ αυτόν που τον σημάδεψε για όλη του τη ζωή.

Στα 20 του περίπου, με πτυχίο νομικού από το Πανεπιστήμιο της Πετρούπολης, εργάστηκε ως δημόσιος υπάλληλος στην πόλη, κάτι που δεν ήθελε τόσο όσο οι γονείς του. Ένα χρόνο αργότερα και παρακολουθώντας μαθήματα αρμονίας και αντίστιξης, συνειδητοποίησε πως ήθελε να παρατήσει τη δουλειά του και να ασχοληθεί με το Ωδείο της Πετρούπολης. Έτσι το 1862, αποφασίζει να ασχοληθεί με τη νέα του σχολή με δάσκαλό του τον Άντον Ρουμπινστάιν.

_{O Τσαϊκόφσκι σε νεαρή ηλικία}

Η πρώτη του συμφωνία τού χάρισε τη θέση του καθηγητή στο Ωδείο της Μόσχας. Σε ηλικία 26 ετών ξεκίνησε να διδάσκει θεωρητική μουσική στο Ωδείο της της πρωτεύουσας και της Πετρούπολης παράλληλα, και ένα χρόνο αργότερα συμπλήρωσε την παρτιτούρα της Πρώτης του Συμφωνίας.

Το «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» γράφτηκε μετά από μια ερωτική απογοήτευση που είχε στα 30 του, από έναν μαθητή του τον Έντουαρτ Ζακ, ενώ 6 χρόνια αργότερα, τον Μάιο του 1876 γράφει τη «Λίμνη των Κύκνων», ένα από τα πιο δημοφιλέστερα μπαλέτα όλων των εποχών, το οποίο όμως δεν έλαβε αρκετά καλές κριτικές στην εποχή του.

Αργότερα παντρεύεται την Αντωνία Ιβάνοβα Μιλιούκοβνα. Ο γάμος τους διαλύεται σε 3 μήνες και η απόπειρά του να πάρει διαζύγιο οδηγεί τον ίδιο σε απόπειρα αυτοκτονίας. Μετά από αυτό αποσύρθηκε και έζησε σε ένα μικρό σπίτι στην επαρχία σκληρά εργαζόμενος για να βγάλει τα προς το ζην του.
Φτωχός και άεργος πλέον, δέχεται την οικονομική βοήθεια της πλούσιας χήρας Ναντιέζντα φον Μεν με την οποία διατηρούσε ερωτική σχέση. Έτσι το 1877, επανέρχεται στην ενεργό δράση και συνθέτει την 4η Συμφωνία την οποία αφιερώνει στην ερωμένη του. Με την καινούρια του σχέση δείχνει η ψυχολογία του να ανεβαίνει και γράφει μερικές λυρικές όπερες όπως το «Ευγένιος Ονιέγκιν», «Ντάμα Πίκα» και «Ζαν ντ’ Αρκ».

Περίπου 15 χρόνια μετά την γνωριμία του με την Ναντιέζντα φον Μεν, αποφασίζει να σπάσει τα δεσμά και να φύγει στην Αμερική όπου αναγνωρίζεται ως «βασιλιάς της μουσικής». Γρήγορα όμως αποφασίζει να επιστρέψει πίσω στην πατρίδα του με κάτι καινούριο στα χέρια του, την 6η Συμφωνία, το Pathétique. (Το Pathétique έκανε πρεμιέρα μόλις 10 ημέρες πριν τον θάνατό του στις 6 Νοεμβρίου 1893 όπου στο ακροατήριο επικρατούσε συγκίνηση και ο «σιωπηλός ήχος» των θεατών μαρτυρούσε την ποιοτική μουσική του.)

_{“Η Λίμνη των Κύκνων” 19ος αιώνας, Μόσχα}

Το 1890 ξεχωρίζει το μπαλέτο «Η Ωραία Κοιμωμένη» ενώ δύο χρόνια μετά παρουσιάζει το μπαλέτο «Ο Καρυοθραύστης». Η πρεμιέρα του έργου δόθηκε στο θέατρο Μαριίνσκι στην Αγία Πετρούπολη την Κυριακή, 18 Δεκεμβρίου την ίδια χρονιά, σε μια διπλή παράσταση μαζί με την όπερά του, « Γιολάντα».

Ο Τσαϊκόφσκι συγκαταλέγεται στους πιο αγαπημένους συνθέτες όλων των εποχών. Η μελωδιες του, παντρεμένες με την Δύση, αλλά και με την λιτότητα της Ρώσικης κουλτούρας σε συνδιασμό με τις πολύχρωμες νότες έχουν καταφέρει να ακουστούν σε κάθε άκρη της Γης.

Το τεράστιο ταλέντο που είχε στη μουσική είχε όμως ως πηγή έμπνευσης μια δυστυχισμένη ψηχή. Όλη του τη ζωή ο Πιοτρ παρουσίαζε νευρώσεις και ενδείξεις κατάθλιψης. Επίσης ήταν αρκετά ευαίσθητος σε κριτικές, και πόσο μάλλον, όταν δεν αναγνώριζαν την αξία της δουλειάς του. Όποτε ένιωθε πως υπάρχει κάποιος στον οποίο δεν αρέσει η μουσική του ή ο ίδιος ένιωθε αμήχανα και οι κινήσεις του γίνονταν επιπόλαιες.

Ήταν σίγουρα ένας άνθρωπος πλημυρισμένος με συναισθήματα, πράγμα άλλωστε που βοήθησε αρκετά έτσι ώστε να το μεταδώσει στην μουσική του.
Στην αρχή της καριέρας του όμως πολλοί ρώσοι μουσικοί τον «απέφευγαν» διότι ισχυριζόντουσαν ότι ο ήχος του παρουσίαζε πολλά στοιχεία της Δύσης και τα κομμάτια του έβγαζαν μια αύρα υπερβολικής συναισθηματικής φόρτισης.

Δεν άργησε πολύ να τον γνωρίσει και να τον αγαπήσει ο κόσμος της Ρωσίας. Αυτός που έδειξε ενδιαφέρον εντυπωσιασμένος από την μουσική του, ήταν ο Τσάρος ο οποίος έδωσε προσωπικά επαίνους στον ίδιον τον Πιότρ. Καθώς οι Ρώσοι ενημερώθηκαν για το γεγονός, έσπευσαν να ακούσουν κι αυτοί με τη σειρά τους τον ταλαντούχο νέο που κατάφερε να εντυπωσιάσει τον Τσάρο, ο οποίος μάλιστα είχει εμγάλη εμπειρία ως ακροατής παγκόσμια.

Ουσιαστικά, η γνωριμία με τον Τσάρο ήταν το διαβατήριό του για να ταξιδέψει σε πολλές χώρες της Ευρώπης, μέχρι και τις Ηνωμένες Πολιτείες, και να διαδώσει την δική του μουσική.

_{Ο Τσαϊκόφσκι και η γυναίκα του}

Ο Τσαϊκόφσκι έγραφε μουσική σε ένα μεγάλο φάσμα ειδών, με ένα δικό του ιδιαίτερο χρώμα στις νότες. ‘Έγραφε όπερες, χορωδίες, συμφωνίες, κονσέρτα, κουαρτέτα και αναρίθμητα κομμάτια για πιάνο. Μαχόμενος όλη του τη ζωή με την ομοφυλοφιλία και 3 απόπειρες σχέσης ήταν κάτι που σίγουρα επηρέασε την ζωή του. Το 1983 ο συνθέτης ξεκινάει δεσμό με έναν 18χρονο ευγενή. Μόλις το μαθαίνει ο θείος του νεαρού γράφει μια επιστολή προς τον τσάρο και την εμπιστεύεται σε έναν δικηγόρο, έναν παλιο συμφοιτητή του Πιότρ. Ο δικηγόρος μπαίνει στον πειρασμό να το διαβάσει και αργότερα αποφασίζει να μην το παραδώσει. Έτσι, παίρνει μια απόφαση με άλλους παλιούς συμφοιτητές και βγάζουν ένα κοινό πόρισμα για το τι θα έκαναν με το θέμα της ομοφυλοφιλίας του Πιότρ.

Τον ενημερώνουν, λοιπόν, για την επιστολή και πως δεν σκόπευαν να το παραδώσουν στον τσάρο για να μην καταρρεύσει η φήμη του αλλά σε αντάλλαγμα του πρότειναν να αυτοκτονήσει ο ίδιος με μικρές δόσεις αρσενικού, έτσι ώστε τα συμπτώματα να έμοιαζαν λίγο-πολύ με την χολέρα. Ο ίδιος, προκειμένου να αφήσει μια κληρονομιά στον κόσμο χωρίς να “λασπώσει” το όνομά του, αποφασίζει να δώσει τέλος στη ζωή του με αυτόν τον τρόπο. Βέβαια η επίσημη αιτία του θανάτου του ήταν η χολέρα.

Σε νεαρή ηλικία ο ίδιος ο Πιότρ είχε εκμυστηρευτεί στον αδερφό του το εξής:
“Δημιουργούν ένα αγεφύρωτο χάσμα ανάμεσα σε μένα και τους υπόλοιπους ανθρώπους. Σφραγίζουν το χαρακτήρα μου με μία αίσθηση αποξένωσης, έναν τρόμο απέναντι στους άλλους, υπερβολική συστολή και καχυποψία… όλα αυτά με κάνουν ολοένα και πιο αντικοινωνικό”.

Μάλιστα, ο ίδιος ο Πούτιν δήλωσε τον Σεπτέμβριο του 2013:
“Ο Τσαϊκόφσκι ήταν ομοφυλόφιλος —αν και είναι αλήθεια πως δεν τον αγαπούμε επειδή ήταν ομοφυλόφιλος— αλλά ήταν καλός μουσικός και όλοι αγαπούμε τη μουσική του. Και λοιπόν;”