Συν + Πλην: Αδερφοί Καραμάζoφ στο Θέατρο Τέχνης

Με φόντο το τέλος της δουλοπαροικίας στη Ρωσία του Τσάρου, ποτισμένος από την αισιοδοξία ότι ο κόσμος αλλάζει προς το καλύτερο, ο συγγραφέας δημιουργεί ένα κορυφαίο φιλοσοφικό και βαθιά ψυχαναλυτικό μυθιστόρημα στο οποίο συνυπάρχουν αντιφατικές ανθρωποθεωρίες για την ζωή ή – θα έλεγε κανείς – οι αντικρουόμενες όψεις ενός και μόνο ανθρώπου απέναντι στη ζωή. Με τις δυνάμεις του καλού να συνθλίβουν το σκοτάδι της ανθρώπινης ύπαρξης.

Η πλοκή περιστρέφεται γύρω από την διαλυμένη οικογένεια των Καραμάζοφ, που προσπαθεί μετά από χρόνια να γεφυρώσει τις σχέσεις της. Ο φαύλος, δαιμονικός πατέρας, Φιοντόρ Πάβλοβιτς Καραμάζοφ είναι ο κύριος υπεύθυνος για την διαρκή εσωτερική κρίση την ώρα που οι συνεχείς συγκρούσεις του με τον μεγαλύτερο γιο του κι επίσης διεφθαρμένο Ντιμίτρι, δυσχεραίνουν την προσπάθεια επανένωσης. Στο κέντρο αυτής της επεισοδιακής σχέσης στέκονται τα άλλα δύο αδέλφια Καραμάζωφ: Ο Ιβάν, άνθρωπος του πνεύματος, κυνικός και άθεος που έχει ανακηρύξει την λογική για θεό του και ο Αλιόσα, φύση κατεξοχήν συναισθηματική και ενοχική με βαθιά πίστη στο Θεό και την αγάπη. Στο περιθώριο της ιστορίας βρίσκεται και ο Σμιερντιακόφ, η πλέον σκοτεινή φιγούρα του έργου, υπηρέτης της οικογένειας και όπως αποδεικνύεται, νόθος γιος του Φίοντορ.

Όταν ο πατέρας καταλήγει άγρια δολοφονημένος οι υποψίες βαραίνουν μοιραία τον Ντιμίτρι• κι ένας νέος, πυρετικός κύκλος ενδοσκόπησης στις ψυχές των ηρώων – για την αλήθεια, την ευθύνη, την ηθική, την ελευθερία – ανοίγει.

Τα Συν (+)

• Η μεταφραστική εργασία του Διονύση Καψάλη ανταποκρίνεται πλήρως στο ντοστογιεφσκικό έπος, θέτοντας τις βάσεις για μια καίρια ανάγνωση του έργου.
• Η σκηνοθεσία της Νατάσσας Τριανταφύλλη ισορροπεί έντεχνα ανάμεσα στην ποιητική φόρμα του κειμένου, στα έντονα φιλοσοφικά του διλήμματα και την, κλιμακούμενου σασπένς, πλοκή του.
• Η ατμοσφαιρικότητα της παράστασης που οφείλεται, εν πολλοίς, σε μια εμπνευσμένη συνεργασία της σκηνογραφίας (Εύα Μανιδάκη) και φωτισμών (Νίκος Βλασόπουλος).
• Οι επιμέρους λύσεις – ιδέες της σκηνοθεσίας που τονώνουν την θεατρικότητα του εγχειρήματος: Όταν τα φώτα σβήνουν κατά την αναπαράσταση του κεφαλαίου του «Μέγα Ιεροεξεταστή». Κι όταν ο ρόλος του καλόγερου Ζωσιμά ερμηνεύεται με δάνειο φωνής από τον σκηνοθέτη Παντελή Βούλγαρη.
• Οι ερμηνείες που στο σύνολο τους διαπνέονται από πυρετικό οίστρο και αναδεικνύουν τις οδυνηρές εσωτερικές μάχες των χαρακτήρων που υποδύονται. Επικρατούν αναπόφευκτα οι άρρενες της διανομής, Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Μελέτης Ηλίας, Αινείας Τσαμάτης, Αντίνοος Αλμπάνης και Μπάμπης Γαλιατσάτος.
• Η συνομιλία των συνθέσεων της Μόνικα με την σκηνοθεσία της Τριανταφύλλη.

Τα Πλην (-)

• Τα χάσματα στη ροή της παράστασης, ειδικά στο δεύτερο μέρος της.

Το Άθροισμα (=)
Μια καθαρή, έντιμη, δουλεμένη προσέγγιση σε ένα μυθιστόρημα – επίτευγμα της παγκόσμιας βιβλιογραφίας.

Info: Η παράσταση Αδερφοί Καραμαζοφ παρουσιάζεται έως 14 Ιουνίου στο Θέατρο Τέχνης Καρολου Κουν – Υπόγειο, Πεσμαζόγλου 5, Αθήνα, τηλ. 2103228706