5 πρόσωπα παίρνουν το βάπτισμα του φεστιβάλ

Τους ξέρουμε ως ηθοποιούς, λιγότερο ή περισσότερο ως σκηνοθέτες και τώρα βουτάνε στην κολυμπήθρα του Φεστιβάλ Αθηνών. Η διοργάνωση που συνηθίζει να κάνει τις συστάσεις με νέους σκηνοθέτες, δικαιολογώντας το ρόλο και τη φιλοσοφία του, φέτος δίνει το πράσινο φως σε πέντε από αυτούς.

Ο Χάρης Φραγκούλης για τον «Αρντεν πρέπει να πεθάνει»

Το σκηνοθετικό του ντεμπούτο στο Φεστιβάλ Αθηνών προέκυψε μάλλον από σπόντα. Η παράσταση «Ο Αρντεν πρέπει να πεθάνει» προοριζόταν για το χειμερινό ρεπερτόριο του Θεάτρου της Οδού Κυκλάδων αλλά τελικά εντάχθηκε στον φεστιβαλικό προγραμματισμό. Θα είναι η τρίτη σκηνοθεσία του μετά τον «Βόυτσεκ» και την «Προσευχή της κοπέλας που έπεσε μέσα στο πηγάδι και δεν θέλει να πεθάνει».

«Δεν νιώθω ότι δουλεύοντας για το Φεστιβάλ κάποιος μου λέει ‘μπράβο’. Δεν το λέω από ταπεινότητα ή επειδή δεν με απασχολεί να αρέσουν αυτά που κάνω – φυσικά και θέλω να αρέσω – αλλά επειδή δεν είναι έτσι» σημειώνει ο Χάρης Φραγκούλης που παρουσιάζει την, αγνώστου συγγραφέα, αστική τραγωδία του 16ου αιώνα για το πραγματικό χρονικό δολοφονίας του Τόμας Αρντεν. Αναγνωρίζει πάντως πως έχει επιλέξει ένα κείμενο υψηλών απαιτήσεων. Και πως η μόνη του αγωνία είναι να του δοθεί ο χώρος για να ψάξει περισσότερο μέσα στο κείμενο. «Μου αρέσουν οι δυσκολίες χωρίς αυτό να σημαίνει πως τις έχω σαν αυτοσκοπό. Κάθε παράσταση μπορεί να γίνει απαιτητική. Εξαρτάται από το πόσο ακριβής είσαι, πόσο σύνθετο είναι αυτό που θέλεις να κάνεις. Στην προκειμένη περίπτωση είμαι πολύ χαρούμενος. Προσπάθησα να βγάλω έξω, όσα έχω μέσα μου. Άρχισα να πιστεύω ότι αυτό τελικά μπορεί να συμβεί». Στο ελισαβετιανό θρίλερ, η τραγωδία ενός οργανωμένου εγκλήματος αποκαλύπτει την κωμική αλλά και την σκοτεινή πλευρά των ανθρώπων που θέλουν να ζήσουν αφήνοντας τους… άλλους να πεθάνουν.
Θέατρο της Οδού Κυκλάδων, 2-6 Ιουνίου & 8-12 Ιουνίου

H Γιολάντα Μαρκοπούλου για την παράσταση «Είμαστε οι Πέρσες!»

Οκτώ χρόνια μετά την πρώτη της σκηνοθεσία με την καλλιτεχνική κολεκτίβα του «Συνεργείου», η Γιολάντα Μαρκοπούλου μπαίνει δυναμικά και στο δημιουργικό πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Η ανήσυχη, ευαίσθητη, πολιτική γραφή της στο θέατρο αλλά και η έρευνα γύρω από την τέχνη του πραγματικού που έχει αποδώσει τέσσερις μέχρι τώρα παραστάσεις – όπου μετανάστες της πόλης, άνθρωποι της καθημερινότητας, γίνονται ήρωες επί σκηνής – βρίσκει τον ιδανικό χώρο για να εκφραστεί σε μεγαλύτερο κοινό. Η ίδια εντοπίζει το σημαντικό της συμμετοχής της σε αυτή την ακριβώς την συνθήκη: Ως επιβράβευση μιας πολύχρονης και επίπονης άσκησης. «Χαίρομαι που συμμετέχω για πρώτη φορά στο φεστιβάλ με την συγκεκριμένη ομάδα, ακριβώς γιατί συναντώ την καταξίωση στα μάτια των παιδιών. Διαπιστώνω κάθε μέρα την περηφάνια που νιώθει ο Χαλίλ, ο Ρεζά, ο Χασάν, ο Ραμζάν και ο Αιντίμ. Είναι σημαντικό να αναγνωρίζεται μια δουλειά τόσων χρόνων – το εργαστήριο Station Athens λειτουργεί πέντε χρόνια – στην οποία πιστεύεις βαθιά και να σου δίνεται μια ευκαιρία να εξελιχθεί, πόσω μάλλον με την συμμετοχή της σε έναν θεσμό όπως το Φεστιβάλ Αθηνών». Η παράσταση εμπλέκει την πραγματική εμπειρία μιας ομάδας μεταναστών μέχρι και μέσα στην Αθήνα με αποσπάσματα από τους «Πέρσες» και τις «Ικέτιδες» του Αισχύλου.
Πειραιώς 260, Κτήριο Ε, 3-4 Ιουνίου

Η Ελένη Ευθυμίου στον «Ανθρωπο ανεμιστήρα ή πως να ντύσετε έναν ελέφαντα»

Μια ακόμα παράσταση με πλούσιο ερευνητικό παρελθόν και υψηλό δείκτη κοινωνικής ευαισθησίας συστήνει την ανερχόμενη Ελένη Ευθυμίου. Η ηθοποιός και σκηνοθέτης που γνωρίσαμε στην «Αληθινή ταυτότητα της Τζίνα Ντέιβις» επαναλαμβάνει ότι είναι μια δημιουργός με άποψη καθώς εντάσσεται στους κόλπους μιας ήδη δραστήριας ομάδας, με στοχευμένη δράση γύρω από τους ανθρώπους με αναπηρία. Η ομάδα «Εν δυνάμει» (την οποία συνθέτουν άνθρωποι με ή χωρίς αναπηρία σε καλλιτεχνική διεύθυνση της Ελένης Δημοπούλου) επιχειρεί να διαρρήξει τη γιγαντωμένη κοινωνική προκατάληψη για τα άτομα που πάσχουν από κινητικά ή νοητικά προβλήματα. Οι ιστορίες αποκλεισμού τους, αληθινές, χειροπιαστές μα θαμμένες μέσα σ’ ένα στενό οικογενειακό κύκλο αναζητούν ευήκωα ώτα χωρίς αναστολές και κορυφώνονται σε μια παράσταση που μπορεί να εκκινεί από το ανθρωπιστικό αλλά τελικά αποκτά παραστατικό ενδιαφέρον. Γι’ αυτό και η σκηνοθέτης της δεν κρύβει την χαρά και τον ενθουσιασμό της. «Προφανώς αποτελεί μία πολύ σημαντική ευκαιρία για ένα νέο δημιουργό να παρουσιάσει τη δουλειά του και να δοκιμαστεί σε ένα ευρύ και απαιτητικό κοινό με υψηλό καλλιτεχνικό επίπεδο. Το πιο σημαντικό για μένα όμως είναι πως αυτό το άνοιγμα και ταυτόχρονα αυτή η δοκιμασία είναι πάνω απ’ όλα το αποτέλεσμα μιας ομαδικής δουλειάς. Πιστεύουμε πολύ σε αυτό που κάνουμε και το ότι είμαστε μέρος της καλλιτεχνικής αυτής γιορτής μας τροφοδοτεί με πολλές ελπίδες για ένα δημιουργικό μέλλον».
Πειραιώς 260, Κτήριο Ε, 11-12 Ιουλίου

Ο Κωνσταντίνος Ντέλλας στην «Ηλέκτρα, το τελευταίο αίμα»

Δεν είναι μόνο η πρώτη του σκηνοθεσία για το Φεστιβάλ Αθηνών αλλά και η πρώτη του απόπειρα να “διαβάσει” τραγωδία. Ο σκηνοθέτης που έδρασε σε μικρότερες σκηνές μέχρι να παρουσιάσει τον site specific «Ελληνα Βρυκόλακα» στο Μουσείο Μπενάκη και να κάνει μια σημαντική δήλωση έργου δοκιμάζει και δοκιμάζεται με Σοφοκλή. Το παραδέχεται και ο ίδιος: «Η πρώτη φορά σε οτιδήποτε κουβαλάει την ανάλαφρη χαρά μιας αναμονής. Κάπως έτσι είναι και για μένα η συγκυρία της «Ηλέκτρας». Μια πρωτιά και ως προς το είδος του έργου και ως προς τη διοργάνωση που φιλοξενεί και αυτό κι εμένα. Η πρόταση για το Φεστιβάλ ήρθε αρχικά ως σκέψη και πέρασε στην πράξη, πράγμα που με κάνει να νιώθω εκείνο το όμορφο άγχος που δημιουργεί ένα χαμόγελο και ένα νευρικό κούνημα του ποδιού παράλληλα». Με οδηγό την ποίηση και την μουσικότητα της μετάφρασης του Γιώργου Χειμωνά αλλά και τις μουσικές του Γιάννη Αγελλάκα (που για πρώτη φορά συνθέτει για λογαριασμό θεατρικής παράστασης) καταγράφει τα αιματοβαμμένα πάθη της γενιάς των Ατρειδών.

«Η Ηλέκτρα του Σοφοκλή ζητάει μια ισορροπία μεταξύ του αρχετυπικού και του άκρως καθημερινού. Μια ιστορία που ξεκινάει από ένα σπίτι και καταλήγει να ακουμπάει πάνω σε ρωγμές που, όσο υπάρχουν άνθρωποι, θα είναι ζώσες. Το δίκαιο – προσωπικό ή συλλογικό – και τι σημαίνει αυτό, η δράση και η αντίδραση, η φυσική νομοτέλεια που ορίζει τα πάντα στο τέλος και το αίμα. Το κακό -τί σημαίνει τελικά κακό;- και πόσο αυτό μπορεί να κάνει έναν άνθρωπο από ανάγκη να γίνει κάτι άλλο από αυτό που θέλει να είναι. Όλα αυτά ασφυκτιούν μέσα σε σώματα και σε σχέσεις».
Θέατρο Τέχνης, Σκηνή Φρυνίχου, 13-16 Ιουλίου

Η Στεφανία Γουλιώτη για τις «Ευμενίδες»

Η ιδέα αυτής της σκηνοθεσίας προέκυψε διαγράφοντας μια λιγότερο αναμενόμενη διαδρομή: Για να αποκαταστήσει την παρεξηγημένη έννοια της ερμηνείας ενός ρόλου από έναν ηθοποιό. Η Στεφανία Γουλιώτη, μονολογεί – υποδυόμενη όλους τους χαρακτήρες των «Ευμενίδων» του Αισχύλου – και αυτοσκηνοθετείται, χωρίς ωστόσο την φιλοδοξία του σκηνοθέτη• αλλά με μόνο στόχο την διαχείριση του ρόλου μέσα από ένα άλλο υποκριτικό βάθος. «Οδηγήθηκα εδώ από την ανάγκη να αναπτύξω μια προσωπική σχέση με την ιστορία, να την οικειοποιηθώ κι όχι να ερμηνεύσω ένα ρόλο υπηρετώντας το όραμα ενός άλλου σκηνοθέτη. Δεν πιστεύω στην ερμηνεία. Υποφέρω μέσα σε αυτή τη συνθήκη» τονίζει η ίδια. Οι «Ευμενίδες» ολοκληρώνουν την τραγωδία της «Ορέστειας», όπου ο μητροκτόνος Ορέστης διώκεται από τις Ερινύες προκειμένου να τιμωρηθεί για την πράξη του. Παρότι πρόκειται για ένα ψυχαναλυτικής και υπαρξιακής υφής έργο, η Γουλιώτη μπαίνει στο εγχείρημα με τρομερή ελαφράδα, εκτιμώντας ότι είναι ιδανικό για να την σπρώξει σε μια εσωτερική κατάδυση. «Επιδιώκω να δημιουργηθεί ένας ζωντανός χώρος ανάμεσα σε μένα και στην ιστορία. Θέλω οι θεατές να αισθανθούν συνένοχοι, να τους συμβεί ότι συμβαίνει και σε μένα κατά την γνωριμία με ένα έργο. Θα μοιάζει με κοινή, θρησκευτική εμπειρία».
Πειραιώς 260, Κτήριο Ε, 20-22 Ιουλίου