Είδαμε τον Μάλαμα στο Φεστιβάλ Βράχων γεμάτο οργισμένη βεβαιότητα

Έχουν γραφτεί σχεδόν τα πάντα για τον Σωκράτη, όπως όλοι τον ξέρουν, είτε στα άρθρα, είτε στα ρεπορτάζ, είτε στις λίγες συνεντεύξεις, είτε φυσικά στις ατομικές και συλλογικές αναμνήσεις. Είναι δύσκολο να προσθέσεις οτιδήποτε πάνω σε αυτό το ώριμο τροβαδούρικο φαινόμενο των ημερών μας. Ίσως με δόσεις θριαμβολογίας, θα μπορούσα να πω το εξής. Οι συναυλίες του είναι ίσως οι πιο ζωντανές, οι πιο ολοκληρωμένες, οι πιο «φυσικές», οι πιο αλληλεπιδρούσες εμφανίσεις καλλιτέχνη τα τελευταία χρόνια. Ο κόσμος περιμένει, σχεδόν ηδονικά, το κάθε του νέο παρών. Όταν ο Σωκράτης ανεβαίνει στην σκηνή, κάνει το απόλυτο κουμάντο. Και το κοινό όχι μόνο αποδέχεται τούτη την συνθήκη, μα την αποζητά. 

Όπως χθες λοιπόν. Ακριβώς μπρος στα πόδια του, ο κόσμος σείεται, με το πρώτο του βήμα στη σκηνή, πιάνοντας την κιθάρα του, εκπέμποντας την εκφραστικότατη μπάσα του φωνή. Δίχως το αλαζονικό βαρύ ήχο των χιλιάδων ντεσιμπέλ, η γη τρέμει. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το αυταπόδεικτο. Δεν υπάρχει τίποτα το χλιαρό, τίποτα το κενό, τίποτα το περιττό. Μονάχα ζωντανή, ανόθευτη μουσική γεμάτη στιχουργικούς μονολόγους που – άνευ εύκολης εξήγησης – μετατρέπονται σε συλλογικούς διάλογους. Κοιτώντας τα μάτια των ανθρώπων γύρω σου, καταλαβαίνεις ευθύς αμέσως ότι τα λόγια του Σωκράτη, τα χιλιοακουσμένα σε δίσκους και σε συναυλίες, έχουν την δυνατότητα για άλλη μια φορά να αναζωπυρώνουν σκέψεις καθαρά προσωπικές, – μα τόσο προσωπικές – που καταλήγουν διαλεκτικά γενικευμένες. Πως αλλιώς να γίνει όταν οι άνθρωποι τον ακολουθούν, τον ξανακολουθούν όπου κυκλοφορεί, νέοι ακροατές τον συλλαμβάνουν στο συνειδητό τους.

Και φυσικά κάτι το σπουδαία πρωτότυπο. Το κοινό στον Μάλαμα, διασκευάζει συνθηματικά τα τραγούδια του. Τι άλλο μπορεί να ζητήσει ένας καλλιτέχνης, αναρωτιέμαι. Γι’ αυτό και μιλώ για αλληλεπίδραση. Σε αυτή την βολική σχέση, σε αυτή την αδελφική σχέση, σε αυτή την σχεδόν «ερωτική» σχέση, μπορεί το γεωμετρικά πάνω και κάτω της σκηνής να εξακολουθεί να υπάρχει, μα στην ουσία του συναισθήματος, ο Μάλαμας, παίζει για το κοινό του, επακριβώς δίπλα του, για το κάθε έναν από αυτούς. Και γιατί συμβαίνει αυτό; Θα μπορούσαμε να κάνουμε υποθέσεις, πάμπολλες. Εμπιστοσύνη ίσως. Ίσως γιατί δεν παραπατά εκτός της πραγματικότητας. Μοιάζει με μια στωική παρουσία στα πράγματα τα μουσικά, τα στιχουργικά, τα κοινωνικοπολιτικά. Και σε τούτες τις μέρες, τις περιέργως έντονες, που στην ημερήσια διάταξη οι συζητήσεις δίνουν και παίρνουν, ο Μάλαμας με δυο τρεις δηλώσεις χιουμοριστικά σκιαγραφημένες, εισέρχεται στο προβληματισμό του κόσμου. Διαφωνείς, συμφωνείς, ποια η σημασία; Ο τύπος αυτός, δεν έχει ανάγκη να επιβεβαιώσει κάτι, να καλοκαρδίσει κάποιον. Σαν να στέκεται μαζί σου μέσα στην κοινωνική οργή και να καλαμπουρίζει μέσα στην σοβαρότητα για το αύριο. Γιατί τούτο το αύριο τον «τρώει καθημερινά» γι’ αυτό και μέσα στο 3ωρο ασταμάτητο πρόγραμμα του, δεν μπορεί να μην τιμήσει τον Λοιζικό «Μέρμηγκα» και τα πεινασμένα μερμηγκάκια του, που και αν προσκυνάνε, και αν πολεμάνε, και αν χειροκροτάνε, γνωρίζουν βαθιά μέσα τους, πως μπορούν και να «φάνε» τα πάντα.