Η Βιόλα και ο δίδυμος αδερφός της, Σεμπάστιαν, χωρίζονται ύστερα από ένα ναυάγιο κοντά στις ακτές της Ιλλυρίας. Η Βιόλα, μεταμφιεσμένη σε αγόρι, μπαίνει στην υπηρεσία του Δούκα Ορσίνο, ο οποίος είναι ερωτευμένος με την Ολίβια, η οποία ερωτεύεται την Βιόλα που στο μεταξύ έχει ερωτευτεί τον Δούκα. Την κωμωδία διαδέχεται η φάρσα με την εμφάνιση του Σεμπάστιαν, ο οποίος φθάνει στην Ιλλυρία έχοντας διασωθεί από τον Αντόνιο. Με φόντο το μαγευτικό βασίλειο της Ιλλυρίας, ακροβατώντας σε μια λεπτή μεταξένια κλωστή ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι, ο Σαίξπηρ γράφει για την τρέλα του έρωτα.
Η “Δωδέκατη Νύχτα”, γραμμένη κάπου μεταξύ 1601-1602, είναι μία από τις πιο δημοφιλείς κωμωδίες του Σαίξπηρ. Από μία άποψη, η δημοτικότητα αυτή δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς το έργο προσφέρει μια μεγάλη ποικιλία κωμικών καταστάσεων, άλλοτε διακριτικών, άλλοτε περισσότερο έντονων, άλλοτε εφευρετικών και άλλοτε γελοίων. Το έργο, όμως, εμπεριέχει επίσης σκοτεινά και μελαγχολικά στοιχεία. Ίσως, όμως, είναι ακριβώς αυτός ο συνδυασμός του φωτεινού με το σκοτεινό, του εύθυμου με την μελαγχολία, της αρμονίας με το φάλτσο, που έχουν καταστήσει το έργο τόσο δημοφιλές. Σαν το μυαλό του Ορσίνο, όπως περιγράφεται από τον Φέστε, έτσι και το έργο μοιάζει με το οπάλιο: γοητευτικά ιριδίζον και γεμάτο μεταβαλλόμενους χρωματικούς τόνους. Αυτό το κιαροσκούρο σε συνδυασμό με την γλυκόπικρη ατμόσφαιρα, κάνουν την φανταστική Ιλλυρία της κωμωδίας να αναμειχθεί με γνωστές σε εμάς και όχι πάντα τόσο άνετες πραγματικότητες.
