Blitz: Ούτε καν οι ουτοπίες προσφέρουν μια λύση

Ένα πρωί, στη «Λόλα» των Πετραλώνων, ξυπνούν οι σκέψεις τριών ανθρώπων. Ο Βίτο Ακόνστι (Νεοϋρκέζος ποιητής και εικαστικός) έλεγε πως τρεις άνθρωποι είναι αρκετοί για να φτιάξουν μια νέα χώρα. Οι Blitz, ο Γιώργος Βαλαής, ο Χρήστος Πασσαλής και η Αγγελική Παπούλια – γιατί περί αυτούς τους τρεις ανθρώπους πρόκειται – συμφωνούν σε κάτι οραματικό, όχι λιγότερο επαναστατικό από την διατύπωση του Ακόνστι: Πως ακόμα και τα μικρά σχήματα μπορούν να κάνουν θαύματα. Πως οι συλλογικότητες που επηρέασαν τις Τέχνες δεν ήταν παρά μια προσπάθεια ανθρώπων να «ξεφύγουν από το μίζερο κόσμο τον οποίο ζούσαν, να δείξουν ότι η ζωή είναι κάτι μεγαλύτερο και κάτι πολυτιμότερο από αυτό που νομίζουμε».

Δεν κρύβουν ότι έχουν μπει σε μια νέα φάση δημιουργίας που, σε αδρές γραμμές, θα χαρακτήριζαν «αισιόδοξη».

«Κάθε έργο τέχνης δηλώνει αισιοδοξία αφού σημαίνει ότι κάποιος παράγει. Σίγουρα, όμως, πάμε σε μια πιο ποιητική, ρομαντική αντίληψη του κόσμου πράγμα που με ανακουφίζει» σημειώνει ο Χρήστος Πασσαλής δικαιολογώντας και τη νέα τους παράσταση το «6 a.m. How to disappear completely» η οποία θα κάνει ευρωπαϊκή πρεμιέρα στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και στη συνέχεια θα ταξιδέψει στη Γαλλία. Βασισμένη σε μια ιδέα που κυοφορείται εδώ και δύο χρόνια, όσο δηλαδή κρατάει και η διάθεση της ομάδας να «αλλάξει κλίμακα, εποχή, κατάσταση, να μπούμε σε κάτι πιο φωτεινό. Αυτή η παράσταση είναι η έξοδος προς κάτι άγνωστο».

Αυτή η παράσταση υποδηλώνει τη διαθεσή μας ν’ αλλάξουμε κλίμακα, εποχή, κατάσταση, να μπούμε σε κάτι πιο φωτεινό

Από την άλλη βέβαια, υπάρχει και κάτι γνώριμο σε αυτή τη νέα θεατρική περιπέτεια: Η πεισματική αναζήτηση ενός καλύτερου κόσμου, μιας – περίπου – ουτοπίας που μοιάζει να συνδέει όλες τις παραγωγές τους. «Με αποκορύφωμα το ‘6 a.m.’ σχολιάζουμε αυτή η δυσαρμονία μεταξύ ατόμου και κόσμου – χωρίς όμως να καταντήσουμε κοινωνικό θέατρο» συμφωνεί ο Γιώργος Βαλαής.

Γιώργος Βαλαής

Σχολιάζουμε τη δυσαρμονία μεταξύ ατόμου και κόσμου – χωρίς όμως να καταντήσουμε κοινωνικό θέατρο

Οι τρεις τους μοιράζονται μια θεώρηση απόρριψης του σύγχρονου κόσμου• με απλά λόγια δεν νιώθουν πως ανήκουν σ’ αυτόν ή απλούστερα δεν τον γουστάρουν. Τέκνα του Ρομαντισμού;. «Φυσικά και είμαστε μέλη μιας κοινωνίας» εξηγούν «αλλά οι περισσότερες παραδομένες αξίες με τις οποίες ερχόμαστε αντιμέτωποι ήταν και εξακολουθούν να είναι ξένες για εμάς. Όσο δε, περνούν τα χρόνια, πέρα από τη δυσανεξία, έχουμε και φιλοσοφική δυσπιστία απέναντι στην πραγματικότητα• με την έννοια ότι τείνουμε να πειστούμε πως αυτό που ζούμε είναι η πραγματικότητα – ενώ δεν είναι».

Το προσφυγικό ζήτημα και η διεθνής διαχείριση του είναι μια από τις κυρίαρχες «αλήθειες», που υπογραμμίζει ότι η πνευματική ενηλικίωση του ανθρώπου δεν έχει κατακτηθεί. «Είναι η ντροπή που πέφτει αυτή τη στιγμή πάνω από τον πλανήτη. Ο Στάινερ είχε αναρωτηθεί με αφορμή το μείζον ιστορικό γεγονός στην ιστορία του ανθρώπινου είδους, το Αουσβιτς, πως η καλλιέργεια του πνεύματος δεν στάθηκε ικανή για να το εμποδίσει… Πώς γινόταν οι στρατιώτες να σκοτώνουν εκατοντάδες το πρωί και το βράδυ να τραγουδούν Σούμπερτ με τα παιδιά τους. Πέφτεις σε τοίχο όταν αναζητάς τέτοιες απαντήσεις» διαπιστώνει ο Χρήστος Πασσαλής. «Και δεν ξέρω καν αν οι ουτοπίες προσφέρουν μια λύση, αν δηλαδή αυτά τα φαινόμενα πάψουν σε περίπτωση που οι άνθρωποι ζήσουν σε πιο δίκαιες κοινωνίες. Νομίζω πως έχουμε χάσει κι αυτές τις ψευδαισθήσεις…».

Χρήστος Πασσαλής

Στόχος μας πάντα είναι να μηδενίζουμε αυτά που ξέρουμε και να ψάχνουμε σε διπλανές περιοχές

Με soundtrack το ομότιτλο, ονειρικό τραγούδι των Radiohead (How to disappear completely) να παίζει μέσα στο κεφάλι τους, οι Blitz βρίσκονται για μια ακόμα φορά – μέσα στα δέκα χρόνια παρουσίας τους σε Ελλάδα και Ευρώπη – εκτός από την αναζήτηση μιας ουτοπίας και στην αναζήτηση μιας νέας φόρμας. «Στόχος μας πάντα είναι να μηδενίζουμε αυτά που ξέρουμε και να ψάχνουμε σε διπλανές περιοχές. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας μιας ανάγκης κι όχι σε αναζήτηση του καινούργιου για να πούμε πιο αποτελεσματικά μια ιστορία» λένε.

Ο συγχρωτισμός με το ευρωπαϊκό θέατρο, όπως έχει προκύψει στην πορεία τους τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει, χωρίς αμφιβολία, κάνει ευκολότερα τα πράγματα. «Από τότε που ιδρύσαμε την ομάδα οι αναφορές μας είχαν να κάνουν περισσότερο με το ευρωπαϊκό παρά το ελληνικό θέατρο. Όμως, ζώντας διαρκώς στην Ελλάδα δουλεύαμε σε ένα πιο κλειστό σύστημα. Οπότε τα τελευταία χρόνια που έχουμε καταφέρει να ταξιδεύουμε επηρεαζόμαστε παραπάνω, με την έννοια ότι αναπτύσσουμε πιο προσωπική σχέση με το θέατρο σήμερα» παρατηρεί η Αγγελική Παπούλια.

_{Αγγελική Παπούλια}

Αν και γνήσια παιδιά του μεταμοντέρνου, με αναγνωρίσιμες αναφορές στη γερμανική θεατρική σχολή ξεκαθαρίζουν πως ποτέ, ακόμα και στα πρώτα, αδέξια βήματα τους, δεν λειτούργησαν μιμητικά. Ο Χρήστος Πασσαλής διευκρινίζει: «Αν μιμούμαι κάτι είναι το πέταγμα του μυαλού, τον άλλο τρόπο σκέψης, τις τακτικές που χρησιμοποιούν οι σκηνοθέτες για να πουν μια ιστορία, ή το συλλογισμό που ακολουθούν και με εκπλήσσει. Αγαπώ τα έργα και τους καλλιτέχνες που είναι κάποιους συλλογισμούς πιο μετά από μένα».

Αν μιμούμαι κάτι είναι το πέταγμα του μυαλού, τον άλλο τρόπο σκέψης, τις τακτικές που χρησιμοποιούν οι σκηνοθέτες για να πουν μια ιστορία

Η «συμμαχία» με τη Στέγη η οποία σαν συμπαραγωγός προωθεί τις δουλειές τους σε σκηνές της Κεντρικής Ευρώπης είναι ένας καλός λόγος για τους Blitz να ευλογούν την τύχη τους. Φυσικά, δεν είναι ο μόνος. «Όλα τα πράγματα είναι αποτέλεσμα κόπου, τύχης, σωστού timing. Από την άλλη πρέπει να έχεις και κάτι να δείξεις. Τα τελευταία χρόνια έχουμε βγει έξω με τέσσερις διαφορετικές παραστάσεις γεγονός που σημαίνει ότι υπάρχει μια αποδοχή και ότι οι δουλειές μας συνεχίζουν να προκαλούν ενδιαφέρον».