Σύνοψη του έργου
Ο Ζακ είναι μέλος μιας ευυπόληπτης και καθώς πρέπει οικογένειας, της οικογένειας Ζακ. Ο Ζακ πατέρας, η Ζακ μητέρα και η Ζακλίν αδερφή τιμούν και διαιωνίζουν τις ιερές αρχές της οικογένειας. Ο Ζακ επαναστατεί, ξεστομίζει τη φράση «Δεν μου αρέσουν οι πατάτες!». Η οικογένεια απελπίζεται που ο Ζακ τολμά να μην είναι πια ίδιος με αυτούς. Μετά από ικεσίες και απειλές, ο Ζακ υπακούει και δηλώνει ξανά πως «λατρεύει τις πατάτες». Ανακουφισμένη, η οικογένεια τού δηλώνει ότι ήρθε η ώρα να παντρευτεί και του παρουσιάζει τη νύφη που έχει διαλέξει γι αυτόν: τη Ρομπέρτα Ι, κόρη της οικογένειας Ρομπέρ, δηλαδή του Ρομπέρ πατέρα και της Ρομπέρτα μητέρας. Η Ρομπέρτα Ι δεν φαίνεται αρκετά άσχημη στο Ζακ ώστε να την παντρευτεί αφού έχει μόνο δύο μύτες και εκείνος δηλώνει ότι η μέλλουσα σύζυγός του πρέπει να έχει τουλάχιστον τρεις. Οι Ρομπέρ του εμφανίζουν τη Ρομπέρτα ΙΙ, τη δεύτερη μοναχοκόρη τους που πληροί όλες τις προϋποθέσεις.
Ποιο θα είναι αλήθεια το αποτέλεσμα αυτού του παράξενου συνοικεσίου;
Η παράσταση αποτελεί ένα παιχνίδι ανάμεσα στο θέατρο και τον τρισδιάστατο κινηματογράφο.
Δυο ζωντανοί θεατρικοί χαρακτήρες, ο Ζακ και η Ρομπέρτα, αλληλεπιδρούν με τους γονείς τους, οι οποίοι παρουσιάζονται κινηματογραφημένοι μέσα από 3D προβολή. Οι θεατές, φορώντας 3D γυαλιά κατά την μεγαλύτερη διάρκεια της παράστασης, γίνονται συμμέτοχοι αυτής της πρωτότυπης απόπειρας παντρέματος των δύο τεχνών .
Μέσα από την επιλογή του διαχωρισμού μεταξύ ζωντανών και κινηματογραφημένων χαρακτήρων, η παράσταση προσπαθεί να φανερώσει κάτι που αποτελεί δομικό στοιχείο του έργου. Το γεγονός πως, στην πραγματικότητα, οι μόνοι που προσπαθούν να παραμείνουν ουσιαστικά ζωντανοί μέσα σε ένα κόσμο θαμμένο στην συμβατικότητα και την πλήξη είναι τα δυο παιδιά : ο Ζακ και η Ρομπέρτα. Η αίσθηση της ασφυκτικής πίεσης που ασκεί στα δύο νεαρά πρόσωπα το οικογενειακό τους περιβάλλον αποτυπώνεται στα μάτια του θεατή μέσα από την αίσθηση της απειλητικής εγγύτητας που προσφέρει η τεχνική του 3D.
Επίσης, μέσα από την τεχνική του 3D, εμπλουτίζεται η αίσθηση του Θεάτρου του Παραλόγου, με την οποία είναι εμποτισμένα όλα τα έργα του Ιονέσκο, καθώς ο θεατής εύκολα απαλλάσσεται από τη ρεαλιστική αντιμετώπιση που θα έδινε η φυσική παρουσία των προσώπων.
Λίγα λόγια για το έργο
Το έργο «Ζακ ή Η Υπακοή» είναι ένα από το πρώιμα έργα του Ιονέσκο. Όπως αναφέρει ο ίδιος ο Ιονέσκο, ο «Ζακ» είναι ένα οικογενειακό δράμα, όπου αποτυπώνεται γλαφυρά και παρωδείται η ανάγκη της ύπαρξης και διαιώνισης των ιερών θεσμών που αποτελούν άγραφους νόμους και άγια κειμήλια της ταυτότητας κάθε οικογενειακού και κατ’ επέκταση κάθε κοινωνικού συστήματος.
Ο Ζακ, καθώς ενηλικιώνεται, μπροστά στα έκπληκτα μάτια της ιερής οικογένειας, επαναστατεί απέναντι σε αυτή την οικογενειακή και κοινωνική «κλωνοποίηση»: γίνεται το απολωλός τέκνο, ο αχάριστος γιος. Ο Ιονέσκο διερευνά μέσα από το παράλογο τη διαδρομή και τα όρια αυτής της επανάστασης. Μπορεί κάποιος όντως να ξεφύγει από την πορεία που του έχει προδιαγράψει το οικογενειακό και κοινωνικό του σύστημα; Αν σε μεγαλώνουν για να γίνεις κλώνος, πόσο στ’ αλήθεια δύνασαι να χειραφετηθείς; Η μοναξιά της αυτονόμησης, της απόφασης να αποκοπείς από τις νόρμες και να αυτοκαθοριστείς, πόσο μπορεί να μην σε καταβάλει, όταν η σκιά της μεγαλώνει από τη σκιά του χρόνου και κατ’ επέκταση του θανάτου; «Είσαι χρονομετρήσιμος», λέει η Ζακλίν, αδερφή του Ζακ μέσα στο έργο και ο Ζακ υπαναχωρεί.
Και τι ρόλο παίζει ο έρωτας σε αυτό το ταξίδι ανάμεσα στο Εγώ και στον Κόσμο; Μήπως είναι ένα δεκανίκι στη μοναχική πορεία της χειραφέτησης, που οδηγεί τελικά στην ίδια αφετηρία, στον ετεροκαθορισμό; Μπορείς να ζεις μέσα στο Χώρο και το Χρόνο των κοινωνιών και να μην αλλοιωθείς από αυτά;
Η ματιά του Ιονέσκο είναι μάλλον απαισιόδοξη, ή ίσως καλύτερα κυνικά ρεαλιστική. Η Επανάσταση του Έρωτα φαίνεται να φωτίζει για λίγο το γκρι μέσα και έξω, αλλά το σχήμα της είναι κυκλικό και από τη στιγμή που η Επανάσταση γίνει Καθεστώς, όπως συμβαίνει με όλες τις επαναστάσεις στην ανθρώπινη Ιστορία, ένας νέος φαύλος κύκλος εξουσίας και υποταγής ξεκινάει.
