Μια Σουμπερτιάδα με την Καμεράτα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Το φημισμένο σύνολο που, ως Αrmonia Atenea, έδρεψε δάφνες τον προηγούμενο Οκτώβριο στο Άμστερνταμ, με την μπαρόκ όπερα Σιρόης του Χάσσε στο Κονσέρτχεμπαου, επιστρέφει στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης, για να ερμηνεύσει ένα πρόγραμμα με ποικιλία και εναλλαγές, με πιο ανάλαφρη διάθεση, όπως θα το απολάμβανε το φιλόμουσο κοινό την εποχή του Μότσαρτ, του Μπετόβεν και του Σούμπερτ.

Σολίστ της βραδιάς, η οποία τιτλοφορείται «Μια Σουμπερτιάδα με την Καμεράτα», είναι η Χριστίνα Γιαννακοπούλου (σοπράνο), ο Τάσης Χριστογιαννόπουλος (βαρύτονος), ο Σέρτζιου Ναστάζα (βιολί), ο Θανάσης Αποστολόπουλος (πιάνο) και ο Γιώργος Πέτρου (πιάνο), ο οποίος και θα διευθύνει την Καμεράτα σε όργανα εποχής. Θα ακουστούν έργα του Φραντς Σούμπερτ για συμφωνικό σύνολο, για φωνή και πιάνο, καθώς και πιανιστικές συνθέσεις, αλλά και το Konzertstück για βιολί και ορχήστρα. Επίσης, οι φίλοι της ρομαντικής μουσικής θα έχουν τη σπάνια ευκαιρία να απολαύσουν, αυτή την ξεχωριστή βραδιά, τον ιδιαίτερο ήχο ενός αυθεντικού πιάνου Stodart του 1820.

Ο Κύκλος Σούμπερτ θα συνεχιστεί την Τρίτη 8 Δεκεμβρίου με το ρεσιτάλ τραγουδιού «Schubert and Co» του διεθνούς φήμης κόντρα τενόρου Νίκου Σπανού. Στο πιάνο ο Νίκος Ζαφρανάς.

Η Σουμπερτιάδα θα αρχίσει με την Εισαγωγή σε σι ύφεση μείζονα D.470 που γράφτηκε από τον Φραντς Σούμπερτ (1797-1828) τον Σεπτέμβριο του 1816, μια χρονιά ιδιαίτερα παραγωγική για τον συνθέτη (έγραψε 250 τραγούδια και 132 άλλα έργα), ο οποίος, όπως αναφέρει σε προσωπικές του σημειώσεις, συνέθετε κάθε πρωί, ενώ, όποτε τελείωνε κάποιο κομμάτι, άρχιζε αμέσως κάτι καινούργιο. Εκείνη τη χρονιά μάλιστα, ο Σούμπερτ έστρεψε την προσοχή του στις ορχηστρικές και χορωδιακές συνθέσεις, ενώ εξακολούθησε να ασχολείται συστηματικά και με τα αγαπημένα του λήντερ. Το παράδοξο, ωστόσο, είναι ότι πολλές από τις παρτιτούρες εκείνης της δημιουργικής εποχής παρέμειναν επί πολλά έτη ανέκδοτες, αφού, όσο ήταν εν ζωή ο βιεννέζος μουσουργός, τα αντίγραφά τους κυκλοφορούσαν μόνο σε χειρόγραφη μορφή μεταξύ των φίλων του και εκτελούνταν σε κλειστό κύκλο. Όσο για την Εισαγωγή σε σι ύφεση μείζονα, άργησε και αυτή να βρει τον δρόμο προς το τυπογραφείο: εκδόθηκε σχεδόν εξήντα χρόνια μετά τον πρόωρο θάνατο του Σούμπερτ από τυφοειδή πυρετό σε ηλικία μόλις 31 ετών.

Το πρόγραμμα του πρώτου μέρους της Σουμπερτιάδας θα συνεχιστεί με την τετραμερή Φαντασία για 4 χέρια σε φα ελάσσονα D.940, που θα ερμηνεύσουν σε αυθεντικό πιάνο Stodart του 1820 ο Γιώργος Πέτρου και ο Θανάσης Αποστολόπουλος. Παλιοί γνώριμοι, οι δύο καλλιτέχνες θα ενώσουν τις δυνάμεις τους στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης για να προσφέρουν στους ακροατές ένα από τα σπουδαιότερα έργα για πιάνο του Φραντς Σούμπερτ. Η Φαντασία, από τα κορυφαία αριστουργήματα της παγκόσμιας εργογραφίας για πιανιστικό ντούο, γράφτηκε το 1828 (έτος θανάτου του) μέσα σε τρεις μήνες και είναι αφιερωμένη στη μαθήτριά του Καρολίνε Εστερχάζυ. Πρωτοπαρουσιάστηκε τον Μάιο του 1828 με τον συνθέτη και τον Φραντς Λάχνερ στο πιάνο. Εκδόθηκε σχεδόν έναν χρόνο αργότερα, μετά τον θάνατο του Σούμπερτ, με τη φροντίδα του αυστριακού συνθέτη και εκδότη Άντον Ντιαμπέλλι.

Στον Ντιαμπέλλι οφείλεται επίσης η μετά θάνατον έκδοση του σύντομου Konzertstück για βιολί και ορχήστρα σε ρε μείζονα D.345, με το οποίο θα κλείσει η πρώτη ενότητα της Σουμπερτιάδας. Τα σολιστικά μέρη θα παίξει ο καταξιωμένος βιολονίστας Σέρτζιου Ναστάζα, εξάρχων της Καμεράτα. Το Κομμάτι κοντσέρτου για βιολί και ορχήστρα (1816) περιλαμβανόταν σε μια μεγάλη συλλογή χειρογράφων που επωλήθησαν από τον αδελφό του συνθέτη στον Ντιαμπέλλι και εκδίδονταν τμηματικά επί δεκαετίες ολόκληρες. Είναι αξιοσημείωτο ότι το εν λόγω έργο, που ανήκει στη νεανική περίοδο του Σούμπερτ και χαρακτηρίζεται από ελευθερία στη φόρμα, τυπώθηκε το 1897 και ότι ακούγεται σπάνια στις αίθουσες συναυλιών

Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας, δύο αναγνωρισμένοι τραγουδιστές, η σοπράνο Χριστίνα Γιαννακοπούλου και ο βαρύτονος Τάσης Χριστογιαννόπουλος, θα αποδώσουν φωνητικά, υπό τη μουσική συνοδεία του διακεκριμένου πιανίστα Θανάση Αποστολόπουλου, μερικές από τις ωραιότερες σελίδες της ρομαντικής φιλολογίας για πιάνο και φωνή. Στην πρώτη ενότητα, η Χ. Γιαννακοπούλου θα ερμηνεύσει τα δημοφιλέστατα λήντερ «An die Musik» («Στη μουσική»), «Frühlingstraum» («Ανοιξιάτικο όνειρο») από το Χειμωνιάτικο ταξίδι, καθώς και την πασίγνωστη «Πέστροφα» («Die Forelle»). Αμέσως μετά, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει τρεις ακόμη αριστουργηματικές φωνητικές μικρογραφίες του Φραντς Σούμπερτ, τις οποίες θα παρουσιάσει ο Τ. Χριστογιαννόπουλος. Πρόκειται για τα τραγούδια «Der Tod und das Mädchen» («Ο θάνατος και η κόρη»), «Heidenrösslein» («Το άγριο τριανταφυλλάκι») και «Ständchen» (η περίφημη «Σερενάτα»).

Το κλίμα αλλάζει προς το τέλος της βραδιάς, η οποία θα κλείσει με τη Συμφωνία αρ.5 σε σι ύφεση μείζονα D.485, μια δημιουργία που φέρει ανεξίτηλο το σημάδι του «αθάνατου» –όπως τον αποκαλούσε ο ίδιος ο Σούμπερτ– Μότσαρτ, τη γραφή του οποίου μελετούσε συστηματικά το 1816. Έτσι, η Πέμπτη Συμφωνία του Φραντς Σούμπερτ ακολουθεί την ενορχήστρωση της αρχικής εκδοχής της μοτσάρτιας Συμφωνίας αρ. 40, ενώ το θέμα του δεύτερου μέρους της Πέμπτης δανείζεται στοιχεία από τη Σονάτα για βιολί σε φα μείζονα του Μότσαρτ. Η Συμφωνία αρ. 5 ολοκληρώθηκε μέσα σε λιγότερο από έναν μήνα, τον Οκτώβριο 1816, και μόλις έξι μήνες ύστερα από την ολοκλήρωση της Τέταρτης Συμφωνίας, της επονομαζόμενης «Τραγικής».