Ατίθασες
Τι σημαίνει να γεννηθείς κορίτσι στη σημερινή Τουρκία; Η Deniz Gamze Erguven στο σπουδαίο σκηνοθετικό ντεμπούτο της, δίνει την απάντηση…
Πέντε αδελφές σε ένα απομονωμένο χωριό της Τουρκίας, επιστρέφοντας από το σχολείο στο σπίτι, σταματούν για να παίξουν στη θάλασσα με τους συμμαθητές τους. Τα αθώα παιχνίδια τους κρίνονται ανάρμοστα και σκανδαλώδη από τους ενήλικους και οι συνέπειες θα είναι σκληρές κι απρόβλεπτες. Το σπίτι της οικογένειας μετατρέπεται σταδιακά σε φυλακή, οι δουλειές του σπιτιού και τα μαθήματα μαγειρικής αντικαθιστούν το σχολείο και οι γάμοι των κοριτσιών κανονίζονται ο ένας μετά τον άλλο.
Η όμορφη και τρυφερή εναρκτήρια σεκάνς είναι ίσως η πιο ανέμελη στιγμή της ταινίας. Είναι αρχές του καλοκαιριού, οι μεγάλες αδελφές πειράζουν τη μικρότερη που στενοχωριέται επειδή η αγαπημένη της δασκάλα μετατίθεται στην Κωνσταντινούπολη και το ξένοιαστο παιχνίδι στη θάλασσα με τα αγόρια μοιάζει να κλείνει ιδανικά τη μέρα για τα 5 κορίτσια. Όμως στο σπίτι τους, θα αντιμετωπίσουν την οργή της γιαγιάς και λίγο αργότερα το ξέσπασμα του πατέρα, ο οποίος θα τις οδηγήσει στο γιατρό για έλεγχο παρθενίας (!).
Δεν χρειάζεται να πούμε πολλά περισσότερα για μια ταινία με μοναδική ορμή. Οι πέντε αδελφές, ως ένα σώμα και μια ψυχή, δεν μπορούν να δεχτούν τη μοιρολατρεία και η απάντηση τους σε όσα τις καταπιέζουν θα είναι θεαματική. Θα αντιδράσουν με τσαγανό, χιούμορ, αποφασιστικότητα και ανυπέρβλητη δύναμη. Ο σκοταδισμός θα τις καταδιώξει αλλά δεν θα τις τσακίσει.
Το μεγάλο όπλο της σκηνοθέτιδος από την Τουρκία (μεγαλωμένη στη Γαλλία πάντως) που χειροκροτήθηκε θερμά στις Κάνες -επίσημη συμμετοχή στο «Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών»- είναι η απόφαση της να δείξει την αλήθεια γυμνή και να αφηγηθεί μια ιστορία ενηλικίωσης με δεκάδες συμβολισμούς.
Εκτός της προφανούς πολιτικής χροιάς του, το φιλμ είναι και μια ωδή στη γυναικεία σεξουαλικότητα, το ασυμβίβαστο πνεύμα και την ελευθερία. Η σχέση των πέντε αδελφών είναι ένα επαναστατικό όπλο που δύσκολα μπορεί να καταπολεμηθεί από τη συντηρητική κοινωνία. Πόσο μάλλον να νικηθεί. Πρόκειται για ένα κινηματογραφικό διαμάντι που θυμίζει κάπως τις «Αυτόχειρες παρθένους» της Sofia Coppola, για την Ευρώπη της διαφορετικότητας, με άκρως επίκαιρο χαρακτήρα, που δικαιολογεί απόλυτα τη βράβευση της ως καλύτερη ευρωπαϊκή ταινία της χρονιάς (Βραβείο LUX), από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Κωνσταντίνος Καϊμάκης