Η γενιά των 30-30+ μεταπηδάει στο design και παίρνει master στο freelancing

Κάθε Χριστούγεννα η Αθήνα πλημμυρίζει από εκδηλώσεις με στόχο την παρουσίαση της δουλειάς νέων δημιουργών (και την αγορά των προϊόντων τους βεβαίως, βεβαίως) ενώ οι λογαριασμοί στο facebook «λυγίζουν» από τις προσκλήσεις για τα bazaar με χειροποίητες δημιουργίες- τα περισσότερα από αυτά σε επαγγελματικό επίπεδο-. Τις υπόλοιπες μέρες όταν δεν τρέχει ένα Μeet Market, η γενιά των 30- 30+ (στη συντριπτική τους πλειοψηφία) δημιουργών (γυναίκες, επίσης στη συντριπτική τους πλειοψηφία) ρίχνονται με πάθος στο etsy.com αλλά και στην ελληνική εκδοχή του, το jamjar, την ηλεκτρονική πλατφόρμα ηλεκτρονικού εμπορίου για χειροποίητες δημιουργίες, στην οποία μάλιστα πριν λίγο καιρό έγινε βασικός μέτοχος η skroutz.gr. Τα καλέσματα συνεχίζονται με εκθέσεις σε ένα ευρύ φάσμα χώρων από τα πιο κομψά bar της πόλης στα ίδια τα εργαστήρια των δημιουργών (ή ακόμα και στο σπίτι τους!)

Από τη μία, η ανερχόμενη αυτή κατάσταση συνδέεται με την υψηλή ανεργία, την αδυναμία της προικισμένης από άποψης γνώσεων γενιάς των 30 άρηδων να εργαστούν πάνω στο αντικείμενο για το οποίο ίδρωσαν αποκτώντας τίτλους και πτυχία, στην επιτακτικότητα να συνδυάζει κάποιος σήμερα 2 και 3 δουλειές για να βγάλει τα προς το ζην, με το αδηφάγο, εξωφρενικά άδικο ΤΕΒΕ να τον περιμένει στην γωνία με ακονισμένα δόντια. Είναι αυτή η κατηγορία την οποία στους προεκλογικούς του λόγους ο πρωθυπουργός τον περασμένο Ιανουάριο αποκαλούσε «οι άνεργοι- οι αυτοπασχολούμενοι» αλλά έκτοτε δεν έκανε και πολλά για να τους βοηθήσει.

Από την άλλη, η άνοδος του design και του crafting εκτός από επαγγελματική δίοδο έχει προσφέρει και μια έκρηξη δημιουργικότητας στην πόλη μαζί με το σχηματισμό μιας φρέσκιας παράλληλης εναλλακτικής επιλογής στις μαζικές φίρμες, ένα καταφύγιο για όσους θέλουν να επενδύουν στο προσωπικό στυλ. Και απ’ ότι φαίνεται, εκεί έξω, υπάρχουν πολλοί που αναζητούν την προσωπική ταυτότητα σε ο, τι αγοράζουν.

Δώσαμε το λόγο σε τρεις νέες σχεδιάστριες να μας μιλήσουν για την ως τώρα εμπειρία τους στα νερά της freelancing δημιουργίας.

Χαρά Κουρταλή, αρχιτέκτονας & σχεδιάστρια κοσμημάτων
facebook: Hara Kourtali Jewellery

«H ιδιότητα του δημιουργού δεν μπορεί να κάνει εύκολα χωρίς αυτή του freelancer, γιατί απλά εμπεριέχει και προϋποθέτει το να μπορεί κάποιος να σκέφτεται και να ενεργεί με μεγάλες δόσεις ελευθερίας, να μπορεί να ρισκάρει, να τολμάει, και να μην είναι αλλεργικός στις υπερβάσεις Ειδικά σήμερα οι δημιουργοί, αλλά και όλοι μας, καλούμαστε να γίνουμε υπερβατικοί σε πολλά πλαίσια της καθημερινότητάς μας για να επιβιώσουμε. Σχεδόν μια μικρή επανάσταση συντελείται καθημερινά. Αυτό είναι αρκετά στενάχωρο, αλλά ακριβώς επειδή ο χώρος στενεύει καλείσαι να επιδείξεις μεγάλη ευελιξία και εφευρετικότητα. Κανένας δημιουργός δεν κάνει μόνο μια δουλειά αυτή τη στιγμή, οι περισσότεροι συνδυάζουν δύο ή και παραπάνω ιδιότητες για να μπορούν να επιβιώσουν, συχνά άσχετες μεταξύ τους.

Προσωπικά αυτή την περίοδο προσπαθώ βασανιστικά να τελειώσω ένα αυθαίρετο, δουλεύω με την αρχιτεκτονική ομάδα μου τις mosaiK architects, και παίρνω μέρος σε ένα designers bazaar, ενώ τα κοσμήματα μου ταξιδεύουν σε μια έκθεση στη Βραζιλία. Το βασικότερο πρόβλημα του freelancing είναι ότι πολλές φορές αισθάνεσαι μετέωρος, δεν έχεις την ασφάλεια του «μήνας μπαίνει μήνας βγαίνει» θα έχεις ένα σταθερό μισθό. Ωστόσο, ακόμα και τα μεγάλα αρχιτεκτονικά γραφεία προτιμούν την part time απασχόληση, όποτε σε έχουν ανάγκη σε καλούν, με αποτέλεσμα και πάλι να πρέπει να επιδείξει κανείς ευελιξία. Επίσης το σταθερό ωράριο ή μάλλον το ωράριο γενικότερα είναι κάτι που στα αρχιτεκτονικά γραφεία τουλάχιστον δεν υπάρχει πάντα.

Οι ώρες εργασίας είναι πολλές περισσότερες ενώ πληρώνεσαι πλέον με το project, έχει τύχει να βρω στην ίδια θέση συναδέλφους σε γραφείο την επόμενη μέρα το πρωί, 24 ώρες Non stop. Τώρα αυτό πως πληρώνεται ας πούμε; Στο Freelancing το κάδρο είναι μεγαλύτερο και ο φακός ευρυγώνιος. Στις μέρες μας βέβαια το ελεύθερο επάγγελμα βάλλεται σε μέγιστο βαθμό, και όλα δείχνουν πως κινούμαστε στα πρότυπα των βορειοευρωπαικών χωρών όπου η αγορά στηρίζεται στην παντοδυναμία των λίγων. Πολλοί συνάδελφοι μου μηχανικοί αναγκάζονται να κλείσουν τα βιβλία τους ενώ άλλοι φεύγουν στο εξωτερικό. Η ομάδα μπορεί να είναι μια απάντηση σε όλο αυτό. Η στήριξη της είναι πολύ σημαντική. Όσο για το χειροποίητο, όσο μαγικά κι αν είναι τα αποτελέσματα ενός 3d printer αυτή τη στιγμή η αξία ενός χειροποίητου αντικειμένου είναι αξεπέραστη και οι ποιότητες που μπορεί να δώσει μοναδικές.»

* το Σάββατο 19/12 και την Κυριακή 20/12 συμμετέχει στη διοργάνωση “2nd Xmas Designer Weekend” σε ένα από τα πιο αγαπημένα στέκια της πόλης το Popeye Loves Olive).

Δήμητρα Πέτρου, σχεδιάστρια των χειροποίητων εσώρουχων “Daydream Handmade Lingerie & Clothing”
με το ίδιο όνομα στο facebook και στο jamjar
«Έχω σπουδάσει βιβλιοθηκονομία και συστήματα πληροφόρησης, δούλεψα μάλιστα για λίγο ως βιβλιοθηκονόμος αλλά έμεινα άνεργη κι έτσι ξεκίνησα τα μαθήματα ραπτικής για να ξεφύγω από την αδράνεια. Το βασικότερο πρόβλημα του να είσαι freelancer είναι η φορολόγηση η οποία είναι απαγορευτική- όχι απλά δε σε βοηθάει αλλά στέκεται και εμπόδιο στην εξέλιξη της επιχείρησής σου. Από την άλλη, υπάρχει κι η ευκολία των social media με τα οποία γίνεσαι προσβάσιμος κι ορατός. Με τη σωστή διαχείριση τα social media μπορούν να σε απογειώσουν.

Επίσης πολύ σημαντική είναι η online πλατφόρμα ελληνικών δημιουργών του jamjar, η οποία βοηθάει στην αγοραπωλησία χειροποίητων ειδών με απόλυτη διαφάνεια. Υπάρχει μια μερίδα ανθρώπων που εκτιμούν το χειροποίητο και προτιμούν να αγοράσουν κάτι μοναδικό, υποστηρίζοντας έτσι μικρές επιχειρήσεις αντί των προϊόντων μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών που δυστυχώς κάποιες φορές προέρχονται από sweatshops και γι’ αυτό πωλούνται σε εξευτελιστικές τιμές. Αν δούλευα σε ια εταιρεία η δημιουργικότητα θα ήταν ελεγχόμενη μάλλον αλλά από την άλλη ακούγεται ιδανικό, μιας και θα απέφευγα την ρευστότητα του freelancer όσον αφορά στα έσοδα».

^{shot by Yianis Karavidas Photography Studio}


Ελισάβετ Καπογιάννη, σχεδιάστρια μόδας, ιδιοκτήτρια του Elisavet Kapogianni Design Studio
(με το ίδιο όνομα στο facebook) Showroom: Γαμβέττα 12 και Θεμιστοκλέους, Αθήνα

«Για μια freelance σχεδιάστρια μόδας στην Ελλάδα, όπως εγώ, ο δρόμος δεν ήταν έτσι κι αλλιώς στρωμένος με ροδοπέταλα, με ελλείψεις που ξεκινούν από την εκπαίδευση ακόμα και φτάνουν μέχρι και την προσβασιμότητα στην αγορά. Τα θετικά στοιχεία του να είσαι σχεδιάστρια και freelancer δηλαδή η αυτοδιαχείριση, αυτονομία και το κυνήγι του προσωπικού οράματος παραμένουν τα ίδια όπως και πριν από την κρίση. Εάν θα έλεγα ότι κάτι έχει αλλάξει με θετικό πρόσημο είναι η μεγαλύτερη προσβασιμότητα στην Ελληνική αγορά. Διότι, είναι γεγονός ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι εγκαταλείπουν την προσήλωση τους στα μεγάλα brands και αναζητούν και εκτιμούν τη δουλειά ανεξάρτητων δημιουργών.

Εάν δεν ήμουνα freelancer τότε η εναλλακτική μου θα ήταν να εργάζομαι ως σχεδιάστρια μόδας κάτω από την ομπρέλα μιας εταιρείας. Έχοντας εργαστεί αρκετά χρόνια σε μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες στην Ελλάδα μπορώ να πω, ότι σε αυτά την περίπτωση η δημιουργικότητα σου πάντα προσαρμόζεται στη γραμμή της εταιρείας. Η εξαρτημένη εργασία πάντα σημαίνει και έναν σχετικά σταθερό μισθό, ο οποίος πάντα θα έχει ένα ‘ταβάνι’ και ένα σχετικά συγκεκριμένο ωράριο εργασίας, τα οποία στην Ελλάδα της κρίσης όμως είναι και αυτά μεταβαλλόμενα. Δουλεύοντας ως freelancer, όπως και κάνω τώρα, οι οικονομικές απολαβές μπορεί να είναι μικρότερες η μεγαλύτερες αλλά με προοπτικές να γίνουν ολοένα και καλύτερες με τα ωράρια βέβαια είναι εντελώς αφηρημένα, κυρίως όταν κυνηγάς το όραμα σου.

Επίσης, ενώ η δημιουργικότητα σου μπορεί να βαρέσει κόκκινο και οι ιδέες που οραματίζεσαι να είναι αστείρευτες, πάντα καλείσαι να παίρνεις όλες τις αποφάσεις, δημιουργικές και οργανωτικές και να απολαμβάνεις τις επιτυχίες ή να επωμίζεσαι τις αποτυχίες από τα ρίσκα σου. Η ολοένα αυξανόμενη ανεργία στην Ελλάδα έχει αναγκάσει πολλούς να γίνουν πιο δημιουργικοί όσο αναφορά το επάγγελμά τους, με αποτέλεσμα να ασχολούνται όλο και περισσότεροι με παντός είδους χειροτεχνία ακόμα και το ντιζάιν. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι υπάρχει πάντοτε ανταπόκριση από το δυνάμει αγοραστικό κοινό, είτε λόγο της προφανούς έλλειψης χρημάτων είτε λόγο έλλειψης καταναλωτικής κουλτούρας όσο αναφορά το ντιζάιν η την χειροτεχνία.

Όμως, ένας κίνδυνος που ελλοχεύει, ιδιαίτερα στην χειροτεχνία είναι ο κορεσμός της αγοράς, λόγο της αυξανόμενης προσφοράς σε πανομοιότυπα είδη, κάτι που δεν συμβαίνει τόσο εύκολα με το ντιζάιν. Εκτός από τα bazaar και το Meet Market υπάρχει σίγουρα η ανάγκη στην Ελλάδα και για άλλες πιο οργανωμένες και πιο στοχευμένες πλατφόρμες μέσα από τις οποίες θα μπορεί ο κάθε δημιουργούς να επικοινωνήσει την δουλειά του, οι οποίες να μην είναι απαραίτητα και σημεία πώλησης».