Θεατής: “Εmigreδες” στο Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας
Εντυπώσεις από το έργο του Πολωνού δραματουργού Σλάβομιρ Μρόζεκ, που παρουσιάζεται στη Β’ σκηνή του Θεάτρου Οδού Κεφαλληνίας σε σκηνοθεσία της Γιολάντας Μαρκοπούλου με τους Προμηθέα Αλειφερόπουλο και Θάνο Τοκάκη.
Το Έργο
Δύο «ανώνυμοι» ήρωες συγκατοικούν στο ερειπωμένο υπόγειο μιας πολυκατοικίας. Στα υπολείμματα, ανάμεσα σε σωλήνες που στάζουν, την αποχέτευση, τους θορύβους, προσπαθούν να συνυπάρξουν και να συνταιριάξουν τους αγεφύρωτους κόσμους τους: ο ένας απλός εργάτης με ενδιάθετη φιλοδοξία για καλύτερη μοίρα, ο έτερος, με σωματική αναπηρία, διανοούμενος και συνάμα διωγμένος και καταδικασμένος από το πολιτικό καθεστώς. Και οι δυο αναζητούν τη δική τους ελευθερία, εσωτερική και εξωτερική, ψάχνουν την ερμηνεία στο περιεχόμενο του προσωπικού ονείρου, που φτάνει στην επιδίωξη, αγγίζει όμως και την επιβολή στο όνειρο του άλλου. Μέσα στις αντίξοες συνθήκες νιώθουν εγκλωβισμένοι, νιώθουν emigredes (μετανάστες), ψάχνουν τη διέξοδο και τη φυγή. Είναι παραμονή Πρωτοχρονιάς, μια μέρα καθόλου διαφορετική για αυτούς, γίνεται όμως αφορμή για εξομολογήσεις καθώς βγαίνουν στην επιφάνεια ενδότερες σκέψεις ταυτότητας. Το πρώτο σύνορο, ο εσωτερικός τους κόσμος, το δεύτερο στο ίδιο τους το σπίτι, μια διαχωριστική και απαραβίαστη γραμμή στο πάτωμα. Δύο ξένοι στο ίδιο δωμάτιο.
Αν και οι πρωταγωνιστές είναι δύο διαφορετικού τύπου ξένοι, ένας πολιτικός πρόσφυγας και ένας οικονομικός μετανάστης, εντούτοις δεν πρόκειται για ένα έργο που αφορά στη μετανάστευση.
Η Παράσταση
Αν και φαινομενικά πρόκειται για απλό κείμενο -μάλλον όχι τυχαία επιλέγεται από ερασιτεχνικές κυρίως ομάδες- εντούτοις χάρη στη σκηνοθετική παρέμβαση της Γιολάντας Μαρκοπούλου η αντιπαράθεση αυτή απέκτησε έναν καθαρό αναπαραστατικό χαρακτήρα. Η αντίθεση των δύο χαρακτήρων (ονειροπαρμένος -ιδεολόγος), των δύο κόσμων, της σωματικής κατάστασης (ανάπηρος- υπερκινητικός), των διαφορετικών λύσεων που αναζητούν, του χώρου δράσης (υπόγειο μιας πολυκατοικίας όπου καταλήγουν οι θόρυβοι και τα κατάλοιπα των εύπορων ορόφων) αλλά και του χρόνου (παραμονή Πρωτοχρονιάς για τους άνω, μέρα ρουτίνας για τους πρωταγωνιστές), μετατρέπεται σε κατάθεση ψυχής ενός κόσμου που ξεφεύγει από τα στεγανά των τοίχων, πηγαίνει παραπέρα από τους δύο ήρωες, αποδίδει στον φόβο αλλά και την ελπίδα έναν κοινό παρανομαστή. Η σκληρότητα της ζωής αλλά και οι πινελιές με την κωμική διάσταση αναμειγνύονται, δίνουν χρώμα σε έναν κόσμο ξεκομμένο και απομονωμένο από εκείνον του περιτυλίγματος. Οι ρόλοι συνεχώς αντιστρέφονται, όπως και στη ζωή, ο φαινομενικά ανήμπορος «σώζει» τον σωματικά υγιή, οι μεταπτώσεις και οι μεταστροφές εξελίσσουν τη συγκατοίκηση σε φιλία, έστω και αν την οδηγούν στην κόψη του ξυραφιού .
Στα αξιοπρόσεχτα το αληθοφανές σκηνικό, με έμφαση σε κάθε λεπτομέρεια αφήνει λίγα πράγματα στην υπόθεση.
Οι Ερμηνείες
Τόσο ο Θάνος Τοκάκης, όσο και ο Προμηθέας Αλειφερόπουλος είχαν μια από τις δυνατές τους στιγμές. Με ερμηνείες στέρεες και μεστές, αποκαλύπτουν όλη την εσωτερικότητα των ηρώων με τρόπο έντονο και καθαρό συγχρόνως όμως κάνοντας τους οικείους. Ο κάθε ένοικος του υπογείου έχει ανάγκη τον άλλο, τον «χρησιμοποιεί» για τον δικό του λόγο και οι δυο ηθοποιοί μεταλλάσσονται επιτυχώς σε θύτες και σε θύματα αποδίδοντας θεατρική διάσταση στην αντιπαράθεση των ηρώων και του κόσμου τους. Έχοντας πατήσει γερά πάνω στους ρόλους, συνδυάζονται μεταξύ τους και καταφέρνουν να κρατήσουν ζωηρό το ενδιαφέρον, διαβαίνοντας από τη θλίψη στο μειδίασμα και αφήνοντας εν τέλει την αίσθηση της γλυκιάς μελαγχολίας.
Το Σύνολο
Μια πολύ ωραία στο σύνολό της δουλειά, με νεανικό σφρίγος για την «απελευθέρωση» από κάθε είδους σκλαβιά.